COĞRAFYA VE SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ “ÇARPIK KENTLEŞME” KAVRAMINA YÖNELİK METAFORİK ALGILARI

Yıl 2020, Sayı: 5 - COVID-19 ÖZEL SAYISI 2, 389 - 405, 31.05.2020

Tuğba Cevriye Ozkaral , Recep Bozyigit

Öz

Bu araştırmanın amacı, coğrafya ve sosyal bilgiler öğretmen adaylarının “çarpık kentleşme” kavramına ilişkin algılarını metaforlar aracılığıyla tespit etmektir. Araştırmanın çalışma grubunu, 2019-2020 eğitim öğretim yılı bahar döneminde Necmettin Erbakan Üniversitesi’nde Coğrafya ve Sosyal Bilgiler Eğitimi anabilim dallarında 4. sınıfta öğrenim gören toplam 70 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırma ile ilgili verileri toplamak amacıyla birinci kısmı öğretmen adaylarının anabilim dalı ve cinsiyet bilgilerini; ikinci kısmı “Çarpık kentleşme …..… gibidir; çünkü …….” cümlesini içeren bir form kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının geliştirdikleri metaforlar; kodlama ve ayıklama, metaforları derleme ve kategori geliştirme olmak üzere üç aşamada analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre; çalışmaya katılan coğrafya öğretmen adayları “çarpık kentleşme” kavramına ilişkin 18 metafor geliştirmiş ve üretilen metaforlara bağlı olarak 3 kavramsal kategori oluşturulmuştur. Sosyal bilgiler öğretmen adayları ise 36 metafor geliştirmiş ve 7 kavramsal kategori oluşturulmuştur. Öğretmen adaylarının çarpık kentleşmeyi bir hastalık, virüs olarak görmeleri bir ortak özellik olarak tespit edilmiştir. Dikkat çeken bir diğer sonuç ise çöp metaforunun ortak olmasıdır. Araştırma sonucunda; öğretmen adaylarının çevresel farkındalıklarının olduğu ve çarpık kentleşme konusunda bilinçli oldukları, bu bağlamda da farklı metaforlar üretebildikleri saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

metafor, çarpık kentleşme

Kaynakça

• Adıyaman, K. (2008). Kentleşme Sürecinde Türkiye ve Kent Kimliği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Arık, S. & Yılmaz, M. (2017). Fen Bilimleri Öğretmen Adaylarının Çevre Sorunlarına Yönelik Tutumları ve Çevre Kirliliğine Yönelik Metaforik Algıları. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(3), 1147-1164.
• Aksoy, Y. & Ergun, N. (2009). Kentleşme ve Yeşil Alan Sorunu Üzerine Bir Araştırma İstanbul Kenti Bakırköy İlçesi Örneği. TÜBAV Bilim, 2(4), 426-438.
• Boyraz, Z. & Hoş, B.Y. (2014). Türkiye'de Kentsel Dönüşüm Uygulamaları. Journal of World of Turks, 6(3), 45-63.
• Çatalbaş, F. (2016). Yozgat Şehir Merkezinin Başlıca Kentleşme Sorunları ve Çözüm Önerileri. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 32(1), 38-47.
• Çetin, S. (2012). Kalkınmada Kentleşme ve Konut Politikalarının Önemi. Hukuk Ve İktisat Araştırmaları Dergisi, 4(1), 293-304.
• Doğan, A. L. & Güç, D.(2004). Sinyal iletimi mekanizmaları ve kanser. Hacettepe Tıp Dergisi, 35, 34-42.
• Grant, U. (2012). Urbanization and the Employment Opportunities of Youth in Developing Countries. Background paper prepared for the Education for All Global Monitoring Report 2012. 2012/ED/EFA/MRT/PI/25. Youth and skills: Putting education to work
• Johnson, B. ve Christensen, L. (2014). Educational Research Quantitative, Qualitative, and Mixed Approaches (4th Edition), (Çev. Ed. S. B. Demir). Ankara: Eğiten Kitap.
• Karagöz, Y. (2017). SPSS ve Amos Uygulamalı Nitel-Nicel-Karma Bilimsel Araştırma Yöntemleri ve Yayın Etiği. Ankara: Nobel.
• Keleş, R. (2018). Kentsel Politikalar ve Afet Yönetimi İlişkisi. Hayriye Şengün, Seçil Gül Meydan Yıldız, Binali Tercan (Ed.), Türkiye’nin Afet Yönetimi Sosyal Siyasal ve Yönetim Boyutuyla (s. 3- 20). Ankara: Palme.
• Kılınç, İ. (2014). Çöp, Geri Dönüşüm ve Hukuk. Ankara Barosu Dergisi, 2, 465-476.
• Kızılay, E. (2020). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Çevre Sorunlarına Yönelik Metaforik Algılarının İncelenmesi. AVRASYA Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 8(21), 230 – 240.
• Kurt, H. & Ekici, G. (2013). Virüs Nedir? Biyoloji Öğretmen Adaylarının Virüs Konusundaki Bilişsel Yapıları. International Online Journal of Educational Sciences, 5(3), 736-756.
• Meral, E., Küçük, B. & Gedik, F. (2016). Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Çevre Kavramına İlişkin Metaforik Algıları, Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(1), 65-78.
• Meydan Yıldız, S.Ç. (2018). Afete Duyarlı Kent Planlaması. Hayriye Şengün, Seçil Gül Meydan Yıldız, Binali Tercan (Ed.), Türkiye’nin Afet Yönetimi Sosyal Siyasal ve Yönetim Boyutuyla (s. 111-132). Ankara: Palme.
• Özbay, E.G. (2019). Çocuk Hakları Perspektifinden Hızlı ve Çarpık Kentleşmenin Sonuçlarının Çocuk Üzerine Etkilerinin Değerlendirilmesi. Çocuk ve Medeniyet, 2, 173-193.
• Özkan, Ö.T. (2018). Türkiye'de İç Göç Olgusunun Kentleşme Sürecine Etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri. Mesut Bütün, Selçuk Beşir Demir (Ed). Ankara: Pegem Akademi.
• Saban, A. (2008). Okula ilişkin Metaforlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 55, 459-496.
• Seçgin, F., Yalvaç, G. & Çetin, T. (2010). İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Karikatürler Aracılığıyla Çevre Sorunlarına İlişkin Algıları. International Conference on New Trends in Education and Their Implications, 11-13 November 2010, Antalya-Turkey.
• Seyhan, O. (2017). Metaforların Türleri, Özellikleri ve İşlevleri. Bahadır Kılcan (Ed.), Metaforlar & Eğitimde Metaforik Çalışmalar İçin Bir Uygulama Rehberi (s.37-49). Ankara: Pegem Akademi.
• Şengün, H. (2018). Afet Yönetiminin Kurumsal Yapısı ve Afet hukuku. Hayriye Şengün, Seçil Gül Meydan Yıldız, Binali Tercan (Ed.), Türkiye’nin Afet Yönetimi Sosyal Siyasal ve Yönetim Boyutuyla (s. 133- 160). Ankara: Palme.
• United Nations (2019). World Urbanization Prospects The 2018 Revision. New York.
• Yılmaz, V. (2019). Türkiye’de Kentsel Dönüşüm Sürecinin Yansımaları ve Kentleşme. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(7), 119-133.