COVID-19 PANDEMİSİ: İŞGÜCÜ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ VE İSTİHDAM TEDBİRLERİ

Yıl 2020, Sayı: 5 - COVID-19 ÖZEL SAYISI 2, 269 - 282, 31.05.2020

Elif Kara

Öz

COVID-19 hastalığının yayılması, küresel olarak işgücü piyasalarını şiddetli bir biçimde etkilemektedir. Son dönemde yapılan çalışmalara göre, özellikle üretim faaliyetleri krizden yüksek ve orta-yüksek derecede etkilenen sektörlerde istihdam edilenler; işlerini kaybetme, ücretsiz izne çıkarılma, haftalık çalışma saatlerinin düşmesi gibi risklerle karşı karşıya kalmaktadır. Pandemi sırasında yaşanan başka bir gelişme de evden çalışanların oranının artmasıdır. Pandemi öncesi, işgücünden sadece belli bir azınlığın evden çalışması söz konusu iken kriz sonrası evden çalışma teşvik edilmekte veya zorunlu tutulmaktadır. Bununla birlikte her mesleğin ve her işin evden yapılması mümkün olmamaktadır. Devletler ise, bu dönemde daha önce görülmemiş tedbirler alarak COVID-19 krizinin ekonominin geneli ve işgücü piyasası üzerindeki zararlı etkilerini hafifletmeye çalışmaktadırlar. Ülkeden ülkeye farklılaşabilmekle beraber, küresel düzeyde istihdama yönelik olarak alınan tedbirlerin yedi kategoride yoğunlaştığı görülmektedir: Kayıt dışı veya kendi hesabına çalışanlar için destekler, işsizlik yardımları, ücret sübvansiyonları, yeni çalışma düzenlemeleri, hastalık izni için sübvansiyonlar, işten çıkarma sınırlaması ve mesleki eğitim sübvansiyonları. Bu çalışmada ilk olarak COVID-19 pandemisi ile başlayan krizin işgücü ve çalışma üzerindeki etkileri yeni oluşan literatür ışığında özetlenmiştir. Daha sonra pandeminin çalışma üzerindeki etkisi; bu dönemde artan evden çalışma oranları ile kimlerin evden çalışabileceği üzerine son dönemde yapılan araştırmalar kullanılarak özetlenmeye çalışılmıştır. Son olarak çalışmada, COVID-19 krizinin işgücü piyasası üzerindeki zararlı etkilerini hafifletmek amacıyla devletlerin aldıkları olağanüstü istihdam tedbirleri özetlenmiş ve bazı ülkelerdeki tedbirler kıyaslanmıştır.

Anahtar Kelimeler

İstihdam Tedbirleri, İşgücü, Çalışma, COVID-19

Kaynakça

• Adams-Prassl, A., Boneva, T., Golin, M., & Rauh, C. (2020, April 8). The large and unequal impact of COVID-19 on workers. Erişim Tarihi: 5 Mayıs 2020, https://voxeu.org/article/large-and-unequal-impact-COVID-19-workers AppsJobs. (n.d.). Coronavirus vs. Gig Economy - Many Left Jobless - Blog. Erişim Tarihi: 15.05.2020, https://www.appjobs.com/blog/coronavirus-effect-on-gig-economy Aytun, U., & Özgüzel, C. (2020, April 12). Türkiye’nin evden çalışması mümkün mü? Erişim Tarihi: 5 Mayıs 2020, https://sarkac.org/2020/04/turkiyenin-evden-calismasi-mumkun-mu/ BBC News. (2020, May 19). Sunak: No guarantee of quick economic bounceback. Erişim Tarihi 15.05.2020, https://www.bbc.com/news/business-52719230 Brenan, B. M. (2020, April 3). U.S. Workers Discovering Affinity for Remote Work. Erişim Tarihi: 5 Mayıs 2020, https://news.gallup.com/poll/306695/workers-discovering-affinity-remote-work.aspx Desilver, D. (2020, March 21). How many people work home? Erişim Tarihi: 5 Mayıs 2020, https://www.weforum.org/agenda/2020/03/working--home-coronavirus-workers-future-of-work/ Deveci, E. (2020, May 12). İşsizlik maaşına iki ayda yarım milyonu aşkın başvuru. Erişim Tarihi: 15.05.2020, https://www.sozcu.com.tr/2020/ekonomi/nisanin-ilk-17-gununde-300-bin-kisi-issizlik-maasina-basvurdu-5809422/ Dingel, J., & Neiman, B. (2020). How many jobs can be done at home? COVID Economics-Vetted and Real-Time Papers, 3 April (1), 16–25. https://cepr.org/sites/default/files/news/COVIDEcon1%20final.pdf Euronews. (2020, April 16). Koronavirüs salgınına karşı ekonomik önlemler yasalaştı. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2020, https://tr.euronews.com/2020/04/16/koronavirus-salg-n-na-kars-ekonomik-onlemler-yasalast-isletmeler-3-ay-isci-c-kartamayacak Freund, C., & Garcia Mora, A. (2020, April 30). Keeping the lights on: Supporting firms and preserving jobs crisis through recovery. Erişim Tarihi: 5 Mayıs 2020, https://blogs.worldbank.org/psd/keeping-lights-supporting-firms-and-preserving-jobs-crisis-through-recovery Gamba, L. (2020, April 30). COVID-19 triggers massive unemployment in Latin America. Erişim Tarihi: 15 Mayıs 2020, https://www.aa.com.tr/en/americas/covid-19-triggers-massive-unemployment-in-latin-america/1825029 Gerdin, A., & Kolev, A. (2020, April 17). Why protecting informal economy workers is so critical in time of COVID-19. Erişim Tarihi: 5 Mayıs 2020, https://oecd-development-matters.org/2020/04/17/why-protecting-informal-economy-workers-is-so-critical-in-time-of-COVID-19/ ILO. (n.d.). Country policy responses (COVID-19 and the world of work). Erişim Tarihi: 12 Mayıs 2020, https://www.ilo.org/global/topics/coronavirus/country-responses/lang--en/index.htm ILO. (2018, August 21). Helping the gig economy work better for gig workers. Erişim Tarihi: 5 Mayıs 2020, https://www.ilo.org/washington/WCMS_642303/lang--en/index.htm ILO. (2020). ILO Monitor: COVID-19 and the world of work. Third edition. https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/@dgreports/@dcomm/documents/briefingnote/wcms_743146.pdf ISER. (2020, April 18). New analysis of the impact of lockdown on UK jobs - Institute for Social and Economic Research (ISER). Erişim Tarihi: 5 Mayıs 2020, https://www.iser.essex.ac.uk/2020/04/18/new-analysis-of-the-impact-of-lockdown-on-uk-jobs?mod=article_inline İŞKUR. (n.d.). Kısa Çalışma Ödeneği. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2020, https://www.iskur.gov.tr/isveren/kisa-calisma-odenegi/genel-bilgiler/ Jolevski, F., & Muzi, S. (2020, April 8). Supporting vulnerable temporary workers and businesses coping with coronavirus challenges. Erişim Tarihi: 5 Mayıs 2020, https://blogs.worldbank.org/developmenttalk/supporting-vulnerable-temporary-workers-and-businesses-coping-coronavirus Kim, M. (2020, May 5). How South Korea stopped COVID-19 early. Erişim Tarihi: 15.05.2020, https://www.japantimes.co.jp/opinion/2020/05/05/commentary/world-commentary/south-korea-stopped-COVID-19-early/#.Xr7BPWgzY2w Memurlar.Net. (2020, March 25). Kısa çalışma ödeneği düzenlemesi TBMM’de kabul edildi. Erişim Tarihi: 25 Mayıs 2020, https://www.memurlar.net/haber/894615/kisa-calisma-odenegi-duzenlemesi-tbmm-de-kabul-edildi.html OECD. (2016). Family-Friendly Workplace Practices. http://www.oecd.org/els/family/LMF_2-4-Family-friendly-workplace-practices.pdf Oyer, P. (2020, January 29). The gig economy. Erişim Tarihi: 5 Mayıs 2020, https://wol.iza.org/articles/the-gig-economy/long Saltiel, F. (2020). Who can work home in developing countries? COVID Economics-Vetted and Real-Time Papers, 17 April (6), 104–119. https://cepr.org/sites/default/files/news/COVIDEconomics6.pdf U.S. Bureau of Labor Statistics. (2020, September 24). Table 1. Workers who could work at home, did work at home, and were paid for work at home, by selected characteristics, averages for the period 2017-2018. Erişim Tarihi: 5 Mayıs 2020, https://www.bls.gov/news.release/flex2.t01.htm Vyas, M. (2020, May 25). Covid-19 crisis: Unemployment rate remains high at 24.3% amid lockdown. Erişim Tarihi: 25 Mayıs 2020, https://www.business-standard.com/article/opinion/job-losses-may-have-narrowed-120052500549_1.html Welle, D. (2020, March 25). How Japan keeps COVID-19 under control. Erişim Tarihi: 15 Mayıs 2020, https://www.dw.com/en/coronavirus-how-japan-keeps-COVID-19-under-control/a-52907069 World Bank. (n.d.). Workbook: SME-COVID19. Erişim Tarihi: 12 Mayıs 2020, https://dataviz.worldbank.org/views/SME-COVID19/Overview?:embed=y&:isGuestRedirectVizportal=y&:display_count=n&:showAppBanner=false&:origin=viz_share_link&:showVizHome=n Zengin, D. (2020, May 21). ABD’de geçen hafta 2,4 milyon kişi işsizlik maaşı başvurusunda bulundu. Eriişm tarihi: 25 Mayıs 2020, https://www.aa.com.tr/tr/dunya/abdde-gecen-hafta-2-4-milyon-kisi-issizlik-maasi-basvurusunda-bulundu/1849219