2-6 YAŞ ARASINDA ÇOCUĞU OLAN EBEVEYNLERİN BAKIŞ AÇISIYLA COVID-19 SALGIN SÜRECİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 6, 328 - 349, 25.06.2020

Neşe Kurt Demirbaş , Seda Sevgili Koçak

Öz

Salgın süreci (COVID-19) tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de birçok alanda etkili olmuştur. Salgın süreci ile birlikte mevcut yaşantı da meydana gelen değişimler hem yetişkinleri hem de çocukları etkilemiştir. Bu çalışma ile 2-6 yaş arasında çocuğu olan ebeveynlerin salgın sürecine bakış açılarının, duygularının ve yaşamlarında meydana gelen değişimlerin incelenmesi ve çocuklarda bu süreçte yaşanılan değişimlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden olgu bilim (fenomenoloji) modeli kullanılmıştır. Araştırmacılar tarafından geliştirilen 10 sorudan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu ile elde edilen veriler içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmanın çalışma grubunu 30 ebeveyn oluşturmakta olup 21 kadın ve 9 erkek ile yapılan çevrimiçi ve telefon görüşmeleri aracılığıyla veriler toplanmıştır. Verilerin sonucunda dokuz ana ve bu ana temalara bağlı alt temalar oluşturulmuştur. Bu ana temalar; “ebeveyn bakış açısı ile salgın süreci, salgın sürecinin avantajları, salgın sürecinin dezavantajları, salgın sürecinde hissedilen duygular, salgın sürecini çocuklara anlatış şekilleri, salgın sürecinde günlük yaşamda meydana gelen değişimler, salgın süreci sonunda yaşamda meydana gelebilecek farklılıklar, ebeveynlerin salgın sürecinde çocukları ile geçirdikleri sürede günlük aktiviteleri, salgın sürecinde çocuklarda gözlenen değişimler” şeklinde kavramsallaştırılmıştır. Bu çalışmadan elde edilen bulgular çerçevesinde araştırma grubunu oluşturan ebeveynlerin salgın sürecinde yaşadığı duygular, bakış açıları ve yaşamlarında gözlenen değişimler ile çocukların süreç içerisindeki değişimlerinin literatürle paralel bir yapı çerçevesinde geliştiği gözlenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Salgın süreci, , ebeveyn, çocuk, Covid-19

Kaynakça

• Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) (2019), Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü, Salgın maddesi.
• Amakiri, P. C., Ezeoke, A., Chude, C.F., & Anoka, K. (2020). Psychological effect of pandemic COVID-19 on families of health care professionals. British Journal of Psychology Research, 8(2), 1-7.
• Brooks, S. K., Webster, R. K., Smith, L. E., Woodland, L., Wessely, S., Greenberg, N., & Rubin, G. J. (2020). The psychological impact of quarantine and how to reduce it: Rapid review of the evidence. The Lancet, (395), 912-920.
• Christensen, L.B., Johnson, R.B. & Turner, L. A. (2015). Araştırma yöntemleri: Desen ve analiz (A. Aypay, Çev. Ed.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çaykuş, E.T. ve Mutlu Çaykuş, T. (2020). Covıd-19 Pandemi sürecinde çocukların psikolojik dayanıklılığını güçlendirme yolları: Ailelere, öğretmenlere ve ruh sağlığı uzmanlarına öneriler. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD). 7 (5). 95-113.
• Çetin, C. ve Anuk, Ö. (2020). Covıd-19 Pandemi sürecinde yalnızlık ve psikolojik dayanıklılık: Bir kamu üniversitesi öğrencileri örneklemi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD). 7 (5). 170-189.
• Durmuşoğlu Saltalı, N. ve Arslan, E. (2012). Ebeveyn tutumlarının anasınıfına devam eden çocukların sosyal yetkinlik ve içe dönüklük davranışını yordaması. İlköğretim Online, 11(3), 729-737.
• Ekiz, T., Ilıman, E. ve Dönmez, E. (2020). Bireylerin sağlık anksiyetesi düzeyleri ile COVID-19 salgını kontrol algısının karşılaştırılması. Uluslararası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi.6 (1). 139-154.
• Ergül, B. , Altin Yavuz, A., Gündoğan Aşık, E. ve Kalay, B., (2020). Türkiye’deki COVID-19 Enfeksiyonu: Erken dönem istatistikleri ve hastalık seyrinin istatistiksel olarak modellenmesi. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi, 25(1), 130 – 141.
• Ghosh R., Dubey M.J., Chatterjee S., & Dubey S. (2020). Impact of COVID-19 on children: Special focus on psychosocial aspect. Minerva Pediatr. DOI: 10.23736/S0026-4946.20.05887-9 (in press)
• Hammami, A., Harrabi, B., Mohr, M., & Krustrup, P. (2020). Physical activity and coronavirus disease 2019 (COVID-19): specific recommendations for home-based physical training. Managıng Sport And Leisure.. (Çevrimiçi yayın) DOI: 10.1080/23750472.2020.1757494
• Jiao, W. Y., Wang, L. N., Liu, J., Feng Fang,., S., Jiao, F. Y., Pettoello-Mantovani, M., and Somekh, E. (2020). Behavioral and Emotional Disorders in Children during the COVID-19. Epidemic. J Pediatr: Elsevier Public Health Emergency Collection. (Çevrimiçi yayın) DOI: 10.1016/j.jpeds.2020.03.013. Karcıoğlu, Ö. (2020). COVID-19: Epidemiyolojik bilgilerimiz ve hastalığın dünyadaki gidişi Journal of ADEM, 1(1), 55 – 70.
• King, D.L. , Delfabbro, P.H., Billieux, J., & Potenza M.N. (2020). Problematic online gaming and the COVID-19 pandemic. Journal of Behavioral Addictions. (Çevrimiçi yayın) DOI: 10.1556/2006.2020.00016
• Knafo, A. ve Plomin, R. (2006). Parental discipline and affection and children’s prosocial behavior: Genetic and environmental links. Journal of Personality and Social Psychology, 90(1), 147-164.
• Kundu, B.& Bhowmik, D. (2020). Societal impact of novel corona virus (COVID ̶ 19 pandemic) in India. DOI: 10.31235/osf.io/vm5rz
• Mazza, C., Ricci,E., Biondi, S., Colasanti,M., Ferracuti,S., Napoli,C. &Roma, P. (2020). A nationwide survey of psychological distress among Italian people during the COVID-19 pandemic: Immediate psychological responses and associated factors. International Journal of Environmental Research and Public Health. 17, 3165.
• MEB, (2020). Salgın Hastalık Dönemlerinde Psikolojik Sağlamlığımızı Korumak: Yetişkinler İçin Bilgilendirme Rehberi. Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
• Nicomedes, C. J., & Avila, R. (2020). An Analysis on the Panic of Filipinos during COVID-19 Pandemic in the Philippines.
• Özer, M. (2020). Türkiye’de COVID-19 Salgını Sürecinde Milli Eğitim Bakanlığı Tarafından Atılan Politika Adımları. Kastamonu Education Journal. 28 (3).
• Pisano, L., Galimi,D. & Cerniglia, L. (2020). A qualitative report on exploratory data on the possible emotional/behavioral correlates of Covid-19 lockdown in 4-10 years children in Italy. PsyArXiv. DOI: https://doi.org/10.31234/osf.io/stwbn
• Rothan, H. A & Byrareddy , N.S. (2020). The epidemiology and pathogenesis of coronavirus disease (COVID-19) outbreak. Journal of Autoimmunity. 109. DOI.: .org/10.1016/j.jaut.2020.102433
• T.C. Sağlık Bakanlığı. (2020). COVID-19 (SARS-CoV-2 Enfeksiyonu) Rehberi. Ankara.
• Üstün, Ç. ve Özçiftçi, S. (2020). COVID-19 Pandemisinin Sosyal Yaşam ve Etik Düzlem Üzerine Etkileri: Bir Değerlendirme Çalışması. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi, Cilt 25, Ek Sayı 1. 142-153.
• Wang G., Zhang ,Y., Zhao J., Zhang, J. & Jiang , F. (2020). Mitigate the effects of home confinement on children during the COVID-19 outbreak. The Lancet. 395. 945-947. DOI: 10.1016/S0140-6736(20)30547-X
• Witt, A., Ordóñez, A., Martin, A., Vitiello, B & Fegert, J.M. Child and adolescent mental health service provision and research during the Covid‑19 pandemic: Challenges, opportunities, and a call for submissions. Child Adolesc Psychiatry Ment Health 14(19).1-4. https://doi.org/10.1186/s13034-020-00324-8
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (11. basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-51614548 [Erişim Tarihi: 10.04.2020].
• https://www.afad.gov.tr/aciklamali-afet-yonetimi-terimleri-sozlugu (Erişim Tarihi:2.5.2020).