EVLİLİK KARARI ALAN BİREYLERİN EVLİLİĞE YÜKLEDİKLERİ ANLAM İLE EVLİLİK ÖNCESİ İLİŞKİLERİN İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 7, 295 - 326, 07.08.2020

Betül Yazıcı Cihad Demirli

Öz

Bu araştırmada, evlilik kararı alan bireylerin evliliğe yükledikleri anlam ile evlilik öncesi ilişkileri değerlendirme durumları arasındaki ilişki ele alınmıştır. Tarama modeliyle yürütülen çalışma, evlilik kararı alan erkek ve kadın çiftlerin, evliliğe yükledikleri anlam ile evlilik öncesi ilişkilerini değerlendirme durumlarını eğitim düzeylerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını betimlemeyi amaçlamaktadır. Çalışmanın evrenini, evlilik kararı alan erkek ve kadın çiftler meydana getirmektedir. Çalışmanın verileri kişisel bilgiler formu, evliliğe yüklenen anlam ölçeği ve evlilik öncesi ilişkileri değerlendirme ölçeğiyle toplanmıştır. Çalışmanın sonucunda, katılımcıların evliliğe yükledikleri olumlu anlam, yüksek düzeyde, evliliğe hazırlanan çiftlerin evliliklerine yönelik görüşlerinin genel anlamda pozitif yönlü, katılımcıların evliliğe yükledikleri olumsuz anlam, orta düzeye yakın, çiftlerin evliliğe yükledikleri negatif anlamın engellenmişlik ve uyum beklentisi alanlarında orta düzeydedir. Sonuç olarak, önlisans mezunlarının evliliğe yükledikleri olumlu anlamın diğer eğitim düzeylerindeki evliliğe hazırlanan çiftlerden daha fazla olduğu, büyüklüklerine ve ortalamalarına göre gruplar karşılaştırıldığında da önlisans mezunlarının, evlilik konusuna lisans ve lisansüstü mezunlarından anlamlı düzeyde daha olumlu yaklaşıma sahip oldukları söylenebilir. Bu konuyla ilgili farklı örneklem gruplarında araştırmalar yapılabilir ve evlilik öncesi ilişkileri değerlendirme konusunda ulusal ve uluslararası standart oluşturmaya yönelik araştırmalar sürdürülebilir.

Anahtar Kelimeler

evlilik, evlilik kararı, evlilik anlamı, evlilik öncesi ilişki

Kaynakça

• Acitelli, L. K., Kenny, D. A., & Weiner, D. (2001). The importance of similarity and understanding of partners' marital ideals to relationship satisfaction. Personal Relationships, 167-185.
• Adler, A. (2000). Yaşama Sanatı (Cilt 7). (K. Şipal, Dü.) İstanbul: Say Yayınları.
• Arnett, J. J. (2015). Emerging Adulthood: The winding road from the late teens throughthe twenties (Cilt 2). New York: Oxford University Press.
• Becker, G. S. (1973, Jul.-Aug.). A Theory of Marriage: Part 1. The Journal of Political Economy, 81(4), 813-846.
• Boran, F. (2003). Aşk ve Evlilik (Cilt 1). İstanbul: Epsilon Yayınları.
• Bradbury, T. N., & Karney, B. R. (2005, Kasım). Understanding and Altering the Longitudinal Course of Marriage. Journal of Marriage and Family, 66(4), 862-879.
• Burger, J. M. (2017). Personality. Boston: Cengage Learning.
• Busby, D. M., Holman, T. B., & Taniguchi, N. (2001, Oct). RELATE: Relationship Evaluation of the Individual, Family, Cultural, and Couple Contexts. Family Relations, 50(4), 308-316.
• Buss, D. M. (1985). Human Mate Selection. American Scientist, 73(1), 47-51.
• Buss, D. M. (2007). The Evolution of Human Mating. Acta Psychologica Sinica, 3(39), 502-512.
• Buss, D. M., & Schmitt, D. P. (1993, April). Sexual strategies theory: An evolutionary per-spective on human mating. Psychological Review, 100(2), 204-232.
• Büyüköztürk, Ş. (2013). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı . Ankara: Pegem Akademik Yayıncılık.
• Canel, A. N. (2007). Ailede Problem Çözme, Evlilik Doyumu ve Örnek Bir Grup Çalışmasının Sınanması. Doktora Tezi. istanbul.
• Ceylan, F. G. (1994, Mart). Üniversite Öğrencilerinin Eş Seçimindeki Tercih ve Beklentileri. Sivas.
• Chorney, D. B., & Morris, T. L. (2008). The Changing Face of Dating Anxiety: Issues İn Asessment With Special Populations. Clinical Psychology: Science and Practice, 15(3), 224-238.
• Cüceloğlu, D. (2013). İnsan ve Davranışı (Cilt 26). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çaplı, O. (1992). Evlenmeye Hazır Mısınız? Ankara, Yenişehir: Bilgi Yayın Evi.
• Çayboylu, İ. (2002). TC. Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı: 2001 Yılı Aile Raporu. Ankara.
• Eaves, L. J., & Hatemi, P. K. (2011). Do We Choose Our Spouse Based on Our In-Laws? Resolving the Effects of Family Background and Spousal Choice for Educational Attainment, Religious Practice, and Political Preference*. Social Science Quarterly, 92(5), 1253-1278.
• Epstein, N. B., Bishop, D., Ryan, C. Miller, I. ve Keitner, G. (1993). The McMaster Model: View of healthy family functioning. F. Walsh (Ed.), Normal family processes. (2nd Ed.). New York: Guilford Publications, Inc.
• Erdoğan, S. (2007). Evlilik Uyumu İle Psikiyatrik Rahatsızlıklar, Bağlanma Stilleri ve Mizaç ve Karakter Özellikleri Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Uzmanlık Tezi. Ankara.
• Farajzadeh, N. (2011, Haziran). Türk ve İranlı Üniversite Öğrencilerinin Eş Seçimi İle İlgili Görüşleri. Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Feiring, C. (1996). Concepts of Romance in 15-Year-Old Adolescents. Journal Of Research On Adolescence, 6(2), 181-200.
• Fincham , F. D., & Cui, M. (2011). Romantic relationships in emerging adulthood. Cambridge: Cambridge University Press.
• Fitzpatrick, M. A., & Koerner, A. (2002). Toward a Theory of Family Communication. Communication Theory, 12(1), 70-91.
• Florsheim, P. (2003). Adolescent Romantic Relationsand Sexual Behavior Theory, Research, and Practical Implications. London: Lawrence Erlbaum Associates.
• Fraenkel, J.R. & Wallen, N. (2006). How to Design And Evaluate Research İn Education. New York: McGaw-Hill International Edition
• Fromm, E. (1985). Sevme Sanatı. (I. Gündüz, Dü.) Say Yayıncılık.
• Geçtan, E. (1998). Psikanaliz ve Sonrası. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Geher, G. (1997, May). The Effects of Actual and Perceived Parental Characteristic on Partner Selection and Perception. Doctoral Dissertation.
• Gladding, S. T. (2017). Family Therapy: History, Theory and Practice. (İ. Keklik, & İ. Yıldırım, Dü) Ankara: Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği Yayınları.
• Gül, G. (2003). Aile ve Evlilik Kurumu. H. Yavuzer içinde, Evlilik Okulu (Cilt 12, s. 20-28). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Günayer Şenel, H. (2003). Eş Seçimi Kararı. H. Yavuzer içinde, Evlilik Okulu (Cilt 12). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Gürbüz , S., & Şahin, F. (2014). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Heitler, S. (2008). Evlilikte Mutluluk. İkinin Gücü. (G. Tümer, Dü.) Ankara: HYB Yayıncılık.
• Hendrick, S. S., Dicke, A., & Hendrick, C. (1998, Şubat). The relationship assessment scale. Journal of Social and Personal Relationships, 15(1), 137-142.
• Holman, T. B., Larson, J. H., & Harmer, S. L. (1994, January). The Development and Predictive Validity of a New Premarital Assessment Instrument: The Preparation for Marriage Questionnaire. Family Relations, 43(1), 46-52.
• Işınsu, M. (2003). İkili İlişki Biçimi ve Süresi İle Bağlanma Stilleri Arasındaki Bağlantılar. Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Jackson, J. (2009, August). Premarital Couple Predictors of Marital Relationship Quality and Stability: A MetaAnalytic Study. Unpublished Ph.D Thesis. Brigham Young University.
• Kalkan, M. (2015). Eş Seçimi ve Eş Seçiminde Önemli Faktörler, Eş Seçimi Kuramları. M. Kalkan, Z. Hamamcı, & İ. Yalçın içinde, Evlilik Öncesi Psikolojik Danışma (Cilt 2, s. 9-21). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Kalkan, M., & Kaya, S. N. (2007, Ocak-Şubat-Mart). Evlilik Öncesi İlişkileri Değerlendirme Ölçeğinin (EÖİDÖ) Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Aile ve Toplum Eğitim-Kültür ve Araştırma Dergisi, 3(11), 36.
• Kansız, M., & Arkar, H. (2011). Mizaç ve karakter özelliklerinin evlilik doyumu üzerine etkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi(12), 24-29.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Nobel Yayınevi.
• Kasapkara, A., & Kasapkara, B. (2014). 20-30 Yaş Grubu Bekar Erkeklerin Eş Seçimine Yönelik Tutumları ve Eşten Beklentilerinin Bazı Demografik Değişkenler Açısından İncelenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(34), 792-800.
• Kaya, M. (2002, Eylül). Cinsiyetleri Farklı Üniversite Öğrencilerinin Eş Seçimi Tercihlerin Göre Denetim Odakları. Ankara.
• Knox, D., Zusman, M., & Nieves, W. (1997). College students' homogamous preferences for a date and mate. College Student Journal, 31, 445-448.
• Koesten, J. (2004). Family communication patterns, sex of subject, and communication competence. Communication Monographs, 71(2), 226-244.
• Kocadere, M. (1995). İyi ve Kötü Evliliklerin Özelliklerini Belirlemeye Yönelik Betimsel Bir Çalışma. Yüksek Lisans Tezi. İzmir.
• Köroğlu, T. (2013). Üniversite Gençliğinin Evlilik, Aile ve Boşanma Konusundaki Düşünce ve Görüşleri Üzerine Sosyolojik Bir Araştırma: Karabük Üniversitesi Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Karabük.
• Kuduaki, Ç. (2002). Cinsel Doyum ve Evlilik Uyumu Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi.
• Kuş, E. (2009). Nicel-nitel araştırma teknikleri: Sosyal bilimlerde araştırma teknikleri nicel mi? Nitel mi? (3. Baskı). Anı Yayıncılık: Ankara.
• Kurdek, L. A. (1993). Predicting Marital Dissolution: A 5-Year Prospective Longitudinal Study of Newlywed Couples. Journal of Personality & Social Psychology, 64(2), 221-242.
• Mohammadi, B., & Soleymani, A. (2017). Early Maladaptive Schemas and Marital Satisfaction as Predictors of Marital Commitment. International Journal Of Behavioral Sciences, 11(2), 16-22.
• Onur, B. (2011). Gelişim Psikolojisi Yetişkinlik - Yaşlılık - Ölüm. Ankara: İmge Kitabevi.
• Özabacı, N., Körük, S., & Kara, A. (2018). Evliliğe Yüklenen Anlam Ölçeğinin (EYAÖ) Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 235-259.
• Özalp, A. (2014). Ötekileştirme: Sembolik Etkileşimci Bir Bakış. Toplum Bilimleri Dergisi, 8(16), 227-235.
• Özalp, A. (2017). Sembolik Etkileşimciliğin Tarihine Bir Bakış: Cooley ve Din Örneği. Turan-Sam Uluslararası Bilimsel Hakemli Dergisi, 9(36), 614-620.
• Özgüven, İ. E. (2001). Ailede İletişim ve Yaşam. Ankara: Pdrem Yayınları.
• Özgüven, İ. E. (2014). Evlilik ve Aile Terapisi (Cilt 3). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Özuğurlu, K. (1990). Evlilik Raporu (Cilt 3). İstanbul: Altın Kitapları Yayınevi.
• Özüdoğru Düşünmez, R. (2016). Üniversite Öğrencilerinin Evlilik ve Eş Seçimine İlişkin Görüş ve Düşünceleri. Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
• Parsons, T. T. (1997, July 19). Sources and Stages of Mate Selection, Relationship Development, and Marriage. Doctoral Dissertation. United States: The Fielding Institution.
• Peters, E. (2018). The Influence of Choice Feminism on Women’s and Men’s Attitudes towards Name Changing at Marriage: An Analysis of Online Comments on UK Social Media. Names, 176-185.
• Sakmar, E. (2010 , Temmuz). Evli Çocuklu/Çocuksuz ve Birlikte Yaşayan Bireylerde İletişim Şekillerinin İlişki Doyumu Üzerine Yordayıcı Rolü: Düzenleyici Değişken Rolü Olarak Cinsel Doyum. Yüksek Lisans Tezi.
• Schumm, W. R., Silliman, B., & Bell, D. B. (2000). Perceived Pr emarital Counseling Outcomes Among Re cently Married Army Personnel. Journal of Sex & Marital Therapy(26), 177-186.
• Şen, B. (2015). Evlilik Öncesi Çift Eğitimi (Cilt 1). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Şimşek, M. Z. (2018, Haziran 27). Romantizm ve Eş Seçimi Tutumunun Romantik İlişki Yaşantıları ve Romantik İlişkilerdeki İnançlar Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Burdur.
• Tarhan, N. (2017). Mutlu Evlilik Psikolojisi (Cilt 25). İstanbul: Timaş Yayınları.
• Tüzemen, A., & Özdağoğlu, A. (2007, Ocak). Doktora Öğrencilerinin Eş Seçiminde Önem Verdikleri Kriterlerin Analitik Hiyerarşi Süreci Yöntemi İle Belirlenmesi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1), 215-216.
• Ünlü, S. (2007). Aile Yapısı ve İlişkileri. Eskişehir: T.C. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Veroff, J., Douvan, E., & Hatche, S. (1995). Marital Instability: A Social and Behavioral Study of the Early Years. Wesport: Praeger Published.
• Willi, J. (2012). Aşk ve Evlilik Terapisi: kadın ve erkeğin "birlikte" gelişimi (Cilt 1). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Yalçın, İ., & Ersever, O. (2010). İlişki geliştirme programının üniversite öğrencilerinin ilişki doyum düzeylerine etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Yıldırım, İ. (2007). Üniversite Öğrencilerinin Eş Seçme Kriterleri. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi , 3(27), 15-30.
• Yıldırım, N. (2019, Ağustos). Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Medya Bağımlılığı Düzeyleri ile Evliliğe Yükledikleri Anlam ve Eş Seçme Kriterleri Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul.
• Yılmaz, T. (2009). Evlilik Öncesi İlişkileri Geliştirme Programının Çiftlerin İlişki Doyum Düzeylerine Etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Samsun.