ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN DEĞER YARGILARI İLE ÖZNEL İYİ OLUŞLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 1, 68 - 78, 31.01.2022

Çiğdem Çam Türkan

Öz

Bu çalışma ile üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluşlarıyla değer yargıları arasındaki ilişkiyi incelemek amaçlanmaktadır. Çalışma evrenini Iğdır Üniversitesi öğrencileri oluşturmaktadır. Çalışmanın örneklemi ise basit tesadüfi örnekleme yöntemiyle belirlenen 656 gönüllü katılımcıdan oluşmaktadır. Çalışmada katılımcılara Dilmaç ve Arıcak (2014) tarafından geliştirilen Değer Ölçeği ve Tuzgöl-Dost (2005)’un geliştirmiş olduğu öznel iyi oluş ölçeği uygulanmıştır. Çalışmanın verileri SPSS 23 paket programı aracılığıyla analiz edilmiş ve korelasyon ve regresyon analizlerinden faydalanılmıştır. Çalışmanın sonucunda üniversite öğrencilerinde; değer yargıları ile öznel iyi oluş düzeylerinin pozitif yönde orta düzeyde anlamlı bir ilişkiye sahip olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca değer düzeyinin öznel iyi oluş düzeylerinin yordayıcısı olduğu bulunmuş ve bu oranın toplam varyansın yaklaşık %13’ünü açıkladığı görülmüştür. Cinsiyet açısından kız ve erkek üniversite öğrencilerinin değer algılarında ve öznel iyi oluş düzeylerinde anlamlı bir farklılık bulunmadığı tespit edilmiştir. Çalışma sonuçlarına göre değer yargılarının üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluşlarını(mutluluk) etkilediği düşünülebilir.

Anahtar Kelimeler

Değer, Öznel İyi Oluş, Üniversite Öğrencisi.

Kaynakça

• Akbaş, O. (2004). Türk milli eğitim sisteminin duyuşsal amaçlarının ilköğretim II. kademede gerçekleşme derecesinin değerlendirilmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Aktay, A. (2008). Yönetici ve öğretmenlerin değer tercihleri İle örgütsel vatandaşlık davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Yeditepe Üniversitesi, İstanbul.
• Astill, B., Norman F. & Keeves, J. (2002). A multilevel analysis of the effects of parents, teachers and schools on studentvValues. Social Psychology Education, 5/4, 345-363.
• Bacanlı, H. (2002). Psikolojik kavram analizleri. Ankara: Nobel.
• Baş, A. & Dilmaç, B. (2019). Ergenlerin sahip oldukları değerler, öznel iyi oluşları ve sosyal kaygıları arasındaki yordayıcı ilişki. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(4): 3685-3697.
• Canbay, H. (2010). Lise öğrencilerinin öznel iyi oluş düzeyleri ile sosyal beceri düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Dokuz Eylül üniversitesi, İzmir.
• Cihangir-Çankaya, Z. (2005). Öz-belirleme modeli: özerklik desteği, ihtiyaç doyumu ve iyi olma. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Ünivesitesi, Ankara.
• Çam Türkan, Ç. (2018). Kibritçi kız ve çirkin ördek yavrusu masallarının çocuk eğitimine ve değer eğitimine Katkısı. Route Educational and Social Science Journal, 5(10), 1007-1013.
• Çelik, Ş. (2008). Lise öğrencilerinin öznel iyi oluşlarının duygusal zeka açısından incelenmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2008). Facilitating optimal motivation and psychological well-being across life’s domains. Canadian Psychology, 49, 14 –23.
• Diener, E. (1984). Subjective well-being, Psychological Bulletin, 95:542–575.
• Diener, E. (2006). Guidelines for national indicators of subjective well–being and being, Journal of Happiness Studies, 7 (4): 397- 404.
• Diener, E., Oishi, S., & Lucas, R. E. (2003). Personality, culture, and subjective well-being: emotional and cognitive evaluations of life. Annual Review of Psychology, 54, 403-425.
• Dilmaç, B., Arıcak, O.T. & Cesur, S. (2014). A Validity and reliability study on the development of the values scale in Turkey. Educational Sciences: Theory & Practice,14/5, 1661-1671.
• Dilmaç, B., Deniz, M.& Deniz, M. E. (2009). Üniversite öğrencilerinin öz- anlayışları ile değer tercihlerinin incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 7/ 18, 9-24.
• Dost, T. M. (2004). Üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluş düzeyleri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Dost, M. T. (2005). Öznel iyi oluş ölçeği’nin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(25), 103-111.
• Eryılmaz, A. & Ercan, L. (2011). Öznel iyi oluşun cinsiyet, yaş grupları ve kişilik özellikleri açısından incelenmesi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4 (36), 139-151.
• Ekşi, H. (2003). Temel insani değerlerin kazandırılmasında bir yaklaşım: Karakter eğitimi programları. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(1), 79-96.
• Erden, S. & Yılmaz, S. (2016). İmam Hatip Lisesi öğrencilerinin akran ilişkilerinin insanî değerler ve öznel iyi oluş düzeyleri açısından incelenmesi. Kalem Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 6 (2), 387-414.
• Hökelekli, H. (2010). Modern eğitimde yeni bir paradigma. Değerler eğitimi. Eğitime Bakış Dergisi, 6 /18, 4-10.
• Malkoç, A. (2011). Öznel iyi oluş müdahale programının üniversite öğren-cilerinin öznel iyi oluş düzeylerine etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Saföz-Güven, İ. (2008). Fen ve genel lise öğrencilerinin cinsiyet ve sosyometrik statülerine göre öznel iyi oluş düzeyleri, genel sağlık görüntüleri ve psikolojik belirti türleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Sagiv, L., & Schwartz, S. W. (2000). Value priorities and subjective well-being: direct relations and congruity effects. Eur. J. Soc. Psychol. 30, 177-198.
• Saygın, Y. (2009). Üniversite öğrencilerinin sosyal destek, benlik saygısı ve öznel iyi oluş düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 207-222.
• Seligman, M.E. & Csikszentmihalyi, M. (2000). Positive psychology an introduction, American Psychologist, 55(1):5- 14.
• Schwartz, S. H. (1992). Universals in the content and structure of values: theoretıcal advances and empirical tests in 20 countries. Advances In Experimental social psychology. Vol 25 (p 1-65). Academic Press, Inc. San Diego, California.
• Şahin, G. N. (2011). Üniversite öğrencilerinin kendini açma, öznel iyi oluş ve algıladıkları sosyal destek düzeylerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yapıcı, A. & Zengin, Z. S. (2003). İlahiyat fakültesi öğrencilerinin değer tercih sıralaması üzerine psikolojik bir araştırma: Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi örneği. Değerler Eğitimi Dergi-si, 1 /4, 173-206.
• Yaşaroğlu, C. (2015). Examining the values in life science curriculum in terms of “consistency”. Participatory Educational Research, 2(1), 91-96.
• Yetim, Ü. (2001). Toplumdan bireye mutluluk resimleri. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Yılmaz, E. (2009). Öğretmenlerin değer tercihlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Değerler Eğitimi Dergisi, 7/17, 109-128.