KÜLTÜRLERARASI İLETİŞİM YETERLİLİĞİNİN BELÇİKA’DA YAŞAYAN TÜRK GÖÇMENLER ÜZERİNDEN İNCELENMESİ

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 3, 335 - 359, 31.07.2022

Rabia Demir Güvenli

Öz

Tarihler boyunca toplumlar/bireyler zorunlu veya olumlu nedenlerle göç etmişlerdir. Bu bağlamda göç, farklı toplumların etkileşiminde önemli bir parametredir. Toplumlar kendine has kültürleri bir araya getirerek birbirlerinden etkilenmişlerdir. Ancak bu etkileşim bir süreç gerektirmektedir. Kendi kültürünün içinde doğan bir birey göç ettiği ülkede yaşamının devam ettirebilmek için dil, din, ahlaki değer, eğitim, kanun ve kurallarına uyum sağlamak ve kendini bu topluma kazandırmak durumundadır. Bu bağlamda çokkültürlülük, kültürleşme, asimilasyon, bütünleşme, marjinalleşme, ayrışma gibi kültürel süreçler ile karşılaşılmaktadır. Bireyin yeni yaşam alanına adapte olması aynı zamanda yaşamını devam ettirebilmesi anlamına gelen kültürlerarası iletişim yeterliliği ön plana çıkarken aynı zamanda göç edilen ülkenin de göçmenlere olan yaklaşımı önem kazanmaktadır. Tarih boyunca, çalışma olanakları, ekonomik koşullar, siyasi nedenler, eğitim gibi nedenler ile Türk göçmenler Avrupa ülkeleri başta olmak üzere birçok ülkeye göç etmektedir. Bu çalışmada Belçika’da yaşamakta olan Türklerin kültürleşme durumları; bu bağlamda etnik kimliklerinin değişimin gözlemlenmesi, ayrıca kültürler arası iletişim yeterliliğinin incelenmesi amacıyla tasarlanmıştır. Belçika’da yaşayan Türklerin kültürler arası iletişim yeterliliğini incelemek için veri toplama yöntemi olarak derinlemesine görüşmeler kullanılacaktır. Görüşmeler, Belçika’da yaşayan 16 Türk göçmeni ile gerçekleştirilmiştir. Kartopu örneklem ile ulaşılan kişilerle internet üzerinden görüşmeler sürdürülüp tamamlanmıştır. Görüşmelerde kullanılan sorular hazırlanırken, kültürler arası iletişim ve kültürler arası iletişim yeterliliğine ilişkin literatürden yararlanılmıştır. Toplanan verilerin analizi betimsel analiz tekniği ile yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Göç, Kültür, Etnik Kimlik, Kültürlerarası İletişim, Kültürlerarası İletişim Yeterliliği

Kaynakça

• Baltacı, A. (2019). Nitel Araştırma Süreci: Nitel Bir Araştırma Nasıl Yapılır?. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368-388.
• Bayraktar, R. (2013). “Zorunlu Göçten Ulus-Ötesi Yurtaşlığa”, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, C. 12, Sayı: 24, ss. 109-126.
• Berg, B., L., Lune, H. (2019). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Çev. Ed. Asım Arı. Konya: Eğitim Yayınevi.
• Berry, John W. (1997) “Immigration, Acculturation, and Adaptation”, Applied Psychology: An International Review, 46 (1), 5-68.
• Brown, Susan K. ve Frank D. Bean (2005) “International Migration”, Dudley L. Poston ve Michael Micklin (eds.), Handbook of Population. New York: Kluwer Academic, 347-382.
• Byram, M. (1997). Teaching and Assessing Intercultural Communicative Competence. Philadelphia, PA: Multilingual Matters.
• Byram, M. and Zarate, G. (1997). “Definitions, Objectives and Assessment of Sociocultural Competence”, Byram, M., Zarate, G., Neuner, G. (Eds.), Sociocultural Competence in Language Learning and Teaching. Strasbourg: Council of Europe.
• Canatan, Kadir (1990) Göçmenlerin Kimlik Arayışı: Konuk İşçilikten Yerleşik Göçmenliğe. İstanbul: Endülüs Yayınları.
• Castles, Stephen ve Mark J. Miller (2008) Göçler Çağı: Modern Dünyada Uluslararası Göç Hareketleri. Bülent Uğur Bal ve İbrahim Akbulut (çev.), İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Dong Q, Day K D ve Collaço C M (2008) Overcoming Ethnocentrism Through Develop-ing Intercultural Communication Sensitivity and Multiculturalism, Human Communication, 11(1), 27-38.
• Giddens, Anthony (2008). Sosyoloji, çev. Cemal Güzel, Ankara: Kırmızı Yayınları.
• Haviland W ve ark (2002) Kültürel Antropolo-ji, İnan Deniz (çev), Kaknüs Yay, İstanbul.
• Hymes, D. H., (1972). On Communicative Competence. Pride, J.B., Holmes J.(Eds): Sociolinguistics. Baltimore. Penguin Books, 269-293.
• Hortaçsu, N., (2007). Ben Biz Siz Hepimiz, Toplumsal Kimlik ve Gruplararası İlişkiler, 1. b. İmge Kitabevi, Ankara, 2007, s. 249–250.
• Kartarı A (2006) Farklılıklarla Yaşamak, Kül-türlerarası İletişim, Ürün Yayınları, Ankara.
• Kim Y Y (2002) Intercultural Communication, Adaptation And, Jorge Reina Schement (ed), Encyclopedia of Communication And Informa-tion, Gale Group-Thomson Learning, New York, pp 452-459.
• Koydemir, S. ve Schütz, A. (2014). Almanya’daki Türk Göçmenlerde Yaşam Doyumu: KültürelKimlik ve Benlik Kurgularının Rolü, Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 5 (42), 208- 220.
• Longino, Charles F. (2000) “Internal Migration” Edgar F. Borgatta ve Rhonda J.V. Montgomery (eds.), Encyclopedia of Sociology. New York: Macmillan Reference USA, 1415-1422.
• Lustig, Myron W. ve KOESTER, Jolene (2006a). Intercultural Competence: Interpersonal Communication Across Cultures. Boston: Pearson.
• Marshall G (1999) Sosyoloji Sözlüğü, Osman Akınhay ve Derya Kömürcü (çev), Bilim ve Sanat Yaynları, Ankara.
• Novinger T (2001) Intercultural Communica-tion, A Practical Guide, University of Texas Press, Austin.
• Oksaar E (2008) Kültürlerarası İletişim Bağla-mında Kültür Kuramı, Ayhan Selçuk (çev), Çizgi Yayınevi, Konya.
• Özdemir, İ. (2011). “Kültürlerarası İletişimin Önemi”. CIU Folklor ve Edebiyat, 17(66):29-37.
• Phinney, J. (2003). Ethnic Identity And Acculturation. In: Chun, K./Organista, P./Marin, G. (Eds.): Acculturation: Advances in theory, measurement, and applied research. Washington, DC: American Psychological Association, pp. 63–81.
• Rogers, Everett M. (1999) “Georg Simmel’s Concept of the Stranger and Intercultural Communication Research”, Communication Theory, 9(1), 58-74.
• Rogers E M ve Steinfatt T M (1999) Intercultu-ral Communication,Waveland Press, Illionis.
• Ruben, B. D. (1976). “Assessing Communication Competency for Intercultural Adaptation”. Group and Organization Studies, 1, 334-354.
• Salleh, L. M. (2008). “Communicatin Competence: A Malaysian Perspective”, Human Communication, A Publication of the Pacific and Asian Communication Association, 11 (3), 303-312.
• Şahin, C. (2001). “Yurt Dışı Göçün Bireyin Psikolojik Sağlığı Üzerindeki Etkisine İlişkin Kuramsal Bir İnceleme”, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 21/2, ss. 57-67.
• Touraine, Alain (2005) Eşitliklerimiz ve Farklılıklarımızla Birlikte Yaşayabilecek miyiz? Olcay Kunal (çev.), İstanbul: YKY.
• Urhan Torun, B. ve Bozkurt, E. (2019). Uluslararası Öğrencilerin Kültürleşme Stresi: Selçuk Üniversitesinde Okuyan Afrikalı Öğrenciler Üzerine Bir Uygulama, Selçuk İletişim Dergisi, 12 (1): 405-424.
• Yılmaz, Fatma (2008) Avrupa’da Irkçılık ve Yabancı Düşmanlığı. Ankara: Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu.