KAMU YÖNETİMİNDE ETİĞİN ÖNEMİ: TÜRKİYE VE YENİ ZELANDA ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Cilt: 9 Sayı: 4, 161 - 175, 30.10.2022

Selma İpek Öznur Küçükkelepçe

Öz

Yeni kamu yönetimi anlayışının gelişmesiyle birlikte kurumların ve kamu görevlilerinin etik değerlere bağlı kalmaları konusuna kamuoyu büyük bir önem vermeye başlamıştır. Kamu yönetimi anlayışındaki bu gelişim ve değişimlere paralel olarak, uluslararası organizasyonların ve kuruluşların da katkısıyla, pek çok ülkede etik değerler ve bu değerlerin ilkeleştirilerek veya kanunlaştırılarak kamu yönetiminde kullanılması konusunda önemli araştırma ve çalışmalar yapılmıştır. Etik kodların veya ilkelerin kamu yönetiminde kullanılması ile ilgili olarak denetim yapılması ve etkinliğin arttırılması da böylelikle ortaya çıkmıştır. Buradan hareketle çalışmada, kamu yönetiminde etik denetim açısından son yirmi yılda önemli gelişmelerin yaşandığı Türkiye ve kamusal alanda etik değerlerin içselleştirilmesi bağlamında oldukça üst düzey bir görünüm çizen Yeni Zelanda’nın ele alınması amaçlanmıştır. Ayrıca çalışmada, Türkiye ve Yeni Zelanda’da kamu yönetiminde etik ilkelerin kurumlarda benimsenmesi amacıyla yapılan düzenlemeler ve etik kurullar ile ilgili uygulamalar üzerinde durulmuştur. Türkiye, son yıllarda kamu yönetiminde etiğin yerleştirilmesi ile ilgili başarılı düzenlemeler yapmış ve önemli gelişmeler kaydetmiştir. Yeni Zelanda da etik değerlerin kamuda yerleşmiş olması anlamında en başarılı ülkelerden biridir. Bu sebeple çalışmada her iki ülke, kamu yönetimi etiği açısından ele alınmış; ülkelerin kamuda etiğin yerleştirilmesi için izlediği farklı yöntemler ve elde ettiği sonuçlar üzerinden bir karşılaştırma yapılarak çalışma tamamlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kamu Yönetimi, Denetim, Etik, Etik Denetim

Kaynakça

• Cooper, T.L., (2019), Handbook of Administrative Ethics, 2. Edition, Routledge Taylor Francis Group, New York.
• Çevikbaş, R., (2006), “Yönetimde Etik ve Yozlaşma”, Atatürk İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, C. 20, S. 1, ss. 265-289.
• Frederickson H.G., Walling, J.D., (2019), Handbook of Administrative Ethics, “Research and Knowledge in Administrative Ethics”, Routledge Taylor Francis Group, New York.
• Hicks, C., (2007), “A Case for Public Sector Ethics”, Plolicy Quaterly, Vol. 3, N. 3, p.11-15.
• Goss, R.P., (1996), A Distinct Public Administration Ethics?, Journal of Public Administration Research and Theory, Vol. 6, I. 4, p. 573–597, https://doi.org/10.1093/oxfordjournals.jpart.a024328.
• Gökçelik, Ö., (2010), “Etik Kavramının Kamu Yönetimi ve İç Denetim Bağlamında Değerlendirilmesi”, Denetişim Dergisi, S. 5, s. 54-63.
• Kılavuz, R., (2003), Kamu Yönetiminde Etik ve Bir Sorun Alanı Olarak Yozlaşma, 1. Baskı, Seçkin Yayıncılık, İstanbul.
• Pieper, A., (1999), Etiğe Giriş, çev. Veysel Atayman, 1. Baskı, Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Önen, S.M., Yıldırım, A., (2014), “Kamu Yönetiminde Etik Denetimi: OECD Ülkeleri Örneği, Akademik Yaklaşımlar Dergisi”, C. 5, S. 1, s.103-126.
• Sayan Özkal, İ., (2017), “Yolsuzluğun Önlenmesi ve Etiğin Teşviki İçin Teknik Destek Projesi Farklı Ülkelerdeki Etik Kurul İncelemeleri: Türkiye Avustralya-Batı Avustralya Almanya İsveç Yeni Zelanda”, Teknik Rapor, Ankara.
• Uzun, Y., (2018), “Yüksek Denetim Kurumları Etik Denetim Uygulamaları”, Sayıştay Dergisi, S. 111, s. 9-42.
• Thompson, D.F., (1985), “The Possibility of Administrative Ethics, Public Administration Review”, Vol. 45, No. 5 , p. 555-561.
• Yüksel, C., (2010), Devlette Etik Dünyada ve Türkiye’de Kamu Yönetiminde Etik, Yasal Altyapı ve Uluslararası Uygulamalar, 1. Baskı, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, İstanbul.
• EUROSAI (Avrupa Yüksek Denetim Kurulu Örgütü), http://www.eurosai-tfae.tcontas.pt/activities/Papers/Activities/Auditing%20Ethics/TFAE_paper%20Auditing%20Ethics%20in%20Public%20Sector%20(EN).pdf (14.07.2022).
• KDK (Kamu Denetçiliği Kurumu), https://www.ombudsman.gov.tr/EtikUyeler (05.07.2022).
• KGEK (Kamu Görevlileri Etik Kurulu), http://www.etik.gov.tr/kurul-hakkinda/ (21.07.2022).
• KGEK (Kamu Görevlileri Etik Kurulu), http://www.etik.gov.tr/wp-content/uploads/2021/03/faaliyetraporu2020.pdf (12.06.2022).
• KGEK (Kamu Görevlileri Etik Kurulu), http://www.etik.gov.tr/uluslararasi-anlasma-ve-belgeler/ (12.06.2022).
• KDK (Kamu Denetçiliği Kurumu), https://www.ombudsman.gov.tr/document/etik/kamu-gorevlileri-etik-rehberi.pdf (12.06.2022).
• KGEK (Kamu Görevlileri Etik Kurulu), http://www.etik.gov.tr/wp-content/uploads/2020/01/2005-2020basvuruistatistikleri.pdf (05.08.2022).
• TI (Transparency International Organisation), https://www.transparency.org/en/cpi/2020/index/nzl (13.08.2022).
• TDK (Türk Dil Kurumu), https://www.tdk.gov.tr/sozluk.gov.tr (11.08.2022).