Z KUŞAĞININ SAYISAL YETKİNLİK DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 4, 308 - 319, 18.10.2023

Ayşe Bozkurt

Öz

Bu araştırmanın amacı Z kuşağı üniversite öğrencilerinin sayısal yetkinlik düzeylerinin belirlenmesidir. Bu araştırmada öğrencilerin hali hazırda sahip oldukları sayısal yetkinlik bilişim teknolojileri sahiplik durumları ile dijital teknolojiye yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Çalışmanın örneklemini Çukurova Üniversitesi’nde ön lisans eğitimi alan 381 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Çalışmanın verileri Akkoyunlu, Yılmaz Soylu ve Çağlar (2010) tarafından geliştirilen sayısal yetkinlik ölçeği ile toplanmıştır. Öğrencilerin sayısal yetkinlik ve alt boyutları (farkındalık, motivasyon, teknik erişim, yetkinlik) cinsiyet değişkenlerine göre incelenmiştir. Öğrencilerin sayısal yetkinlik seviyelerinin orta, farkındalığın yüksek, teknik erişimin ise düşük seviyede kaldığı belirlenmiştir. Sayısal yetkinlik düzeyleri bay ve bayan öğrencilerde orta seviyede, bayan öğrencilerin farkındalık ve motivasyon boyutlarında, bay öğrencilerin ise teknik erişim ve yetkinlik boyutlarında yüksek seviyede oldukları görülmüştür. Çalışmada elde edilen bulgular neticesinde, çalışma yaşamı içerisinde yer almayan fakat muhtemel çalışan olacak olan Z kuşağına mensup öğrencilerin dijital teknolojiye yönelik tutumlarının sosyal ve mesleki hayatlarında kritik bir öneme sahip olduğu ifade edilebilir

Anahtar Kelimeler

Teknoloji, enformasyon, dijitalleşme, sayısal yetkinlik

Etik Beyan

Araştırma 2019 yılını kapsadığından o dönem etik iznine başvuru yapılmamıştır.

Kaynakça

• AKKOYUNLU, B.; Soylu, M. Y., ve Çağlar, M. (2010). Üniversite öğrencileri için “Sayısal Yetkinlik Ölçeği” geliştirme çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 10-19.
• AKKOYUNLU, B. (2012). Sayısal Etkinlik ve Eğitim Kurumlarının Sorumlulukları. http://egitim.hurriyet.com.tr/haberler/05.03.2012/prof-dr-buket-akkoyunlu-hacettepe- universitesi-egit.aspx.
• DUNN, H. S. ve Johnson-Brown, S. (2008). Information Literacies and Digital Empowerment in the Global South. In A. W. Khan (Assistant Director-General for Communication and Information UNESCO), Reports prepared for UNESCO on the occasion of the International Association of Media and Communication Research (IAMCR) 50th Anniversary Conference 2007 Media, Communication, Information: Celebrating 50 Years of Theories and Practice (pp. 78-102). Paris: UNESCO.
• Dünya Ekonomik Forumu. (2020). The Future of Jobs Report.
• Johnson, L., Adams Becker, S., Cummins, M., Estrada, V., Freeman, A., & Ludgate, H. (2013). NMC Horizon Report: 2013 Higher Education Edition. The New Media Consortium.
• JONES-KAVALIER, B. R. ve Flannigan, S. L. (2006). Connecting The Digital Dots: Literacy of The 21st Century. Educause Quarterly, 29(2), 8-10.
• KONAKMAN YAVUZ G, YELKEN YANPAK T, TOKMAN SANCAR H (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının tpab'lerine ilişkin algılarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi: Mersin üniversitesi örneği. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 21(2), 665 - 684.
• MAKINEN, M. (2006). Digital Empowerment as a Process for Enhancing Citizens’ Participation. E- Learning, 3(3), 381-395.
• ÖZKAN, M. ve Solmaz, B. (2015). The changing face of the employees-generation Z and their perceptions of work (A study applied to university students). Procedia Economics and Finance, 26, 476-483.
• Pembenar. (2018). Z kuşağı, gençlerin dinamiklerini değiştirmeye geliyor. http://www.milliyet.com.tr/z-kusagi--genclerin-dinamiklerini-pembenar-detay-cocuk-1864431/.
• People, Havas (2016), “Marketing to Generation Z”, 1-28, http://havaspeopleblog.tumblr.com/, (Erişim Tarihi: 05 Ocak 2019).
• Puentedura, R. R. (2009). Transformation, Technology, and Education. [Dönüşüm, Teknoloji ve Eğitim] Harvard Education Press.
• Plass, J. L., Homer, B. D., & Kinzer, C. K. (2015). Foundations of game-based learning. Educational psychologist, 50(4), 258-283.
• PRENSKY, M. (2001). Digital Natives, Digital Immigrants. On the Horizon, 9(5), 1-6. NCB University Pres.
• Selwyn, N. (2016). Education and Technology: Key Issues and Debates. [Eğitim ve Teknoloji: Ana Konular ve Tartışmalar] Bloomsbury Publishing.
• Sladek, Sarah ve Grabinger, Alyx (2014), “Gen Z Introducing the first Generation of the 21st Century.‘’ https://goo.gl/Iu5o2t (Erişim Tarihi: 05 Ocak 2019).
• SÖNMEZ, V. ve Alacapınar, F. G. (2016). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri (Genişletilmiş 4. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Taş,Yunus H., Demirdöğmez, Mehmet ve Küçükoğlu Mahmut (2017), “Geleceğimiz Olan Z Kuşağının Çalışma Hayatına Muhtemel Etkileri”, OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13): 1031-1048.
• TWENGE, J. M.; Campbell, S. M.; Hoffman, B. J. ve Lance, C. E. (2010). Generational differences in workvalues: Leisure and extrinsic value sincreasing, social and intrinsic values decreasing. Journal of Management, 36(5), 1117-1142. Doi: 10.1177/0149206309352246.
• Warschauer, M. (2010). Digital literacies: Concepts, policies, and practices. Routledge.