İLİŞKİ DOYUMUNDA KENDİLİK ALGISI VE KENDİNİ SUSTURMA ÜZERİNE BİR DERLEME

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 2, 108 - 117, 01.05.2024

Murathan Bekir Kiraz , Nilgün Onnar

Öz

İnsanın iyilik halinin en önemli belirleyicilerinden biri, başkalarıyla olan ilişkileridir. İlişki doyumu, ilişkiler hakkındaki olumlu duyguların ve insanların karşılıklı çekiciliğinin bir derecesidir ve kişinin ilişkisinin öznel, kendilik algısına dönük bir değerlendirmesini içerir. Diğer bir kavram olan kendilik algısı, iki görüş üzerinden tanımlanmaktadır: Birinci görüşe göre, gerçeğe dair toplumsal paylaşımların, davranışların ve deneyimlerin bileşkesidir. İkinci görüş ise, kendilik algısının, çarpıtılmış ve her zaman ötekilerin algılarının savunduklarından daha pozitif olduğunu öne sürmektedir. Kişilerin yakın ilişkilerinde kendilerine ait duygularını ve düşüncelerini dile getirmeyi engellemeleri ise kendini susturma olarak tarif edilmektedir. Yapılan araştırmalarda kendilik algısı ile ilişki doyumu ve kendini susturma arasında ilişkiler olduğu görülmüştür. Kendilik algısı olumsuz olan bireylerin daha fazla kendini susturma davranışında bulundukları ve ilişki doyumlarının düşük olduğu gözlenmiştir. Bu çalışmanın amacı, literatür taraması yöntemi üzerinden ilişki tatmini ile kendilik algısı ve kendini susturma arasındaki ilişkileri incelemektir. Sonuç olarak olumsuz kendilik algısı ile ilişki doyumu ve kendini susturma eğilimi ile ilişki doyumu arasında negatif bir ilişki olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

İLİŞKİ DOYUMU, KENDİLİK ALGISI, KENDİNİ SUSTURMA

Kaynakça

• Baker, L. R., McNulty, J. K., & VanderDrift, L. E. (2017). Expectations For Future Relationship Satisfaction: Unique Sources And Critical İmplications For Commitment. Journal of Experimental Psychology: General, 146(5), 700-721. doi: 10.1037/xge0000299.
• Baumeister, R.F., Campbell, J.D., Krueger, J.I., & et al. (2003). Does High SelfEsteem Cause Better Performance, Interpersonal Success, Happiness, or Healthier Lifestyles? Psychol Sci in The Public Interest, 4(1), 1-44.
• Bem, D. J. ve McConnell, H. K. (1970). Testing the self-perception explanation of dissonance phenomena. Journal of Personality and Social Psychology, 14(1), 23-31.
• Bryant, C. M., & Conger, R. D. (2002). An intergenerational model of romantic relationship development. In A. L. Vangelisti, H. T. Reis, & M. A. Fitzpatrick (Eds.), Stability and change in relationships (pp. 57–82). New York, NY: Cambridge University Press.
• Condylis, L. (2012). Self-silencing, Submissiveness and Loss of Self in Women: Gender Differences in Depression. Doctoral Dissertation. Alliant International University, San Francisco.
• Crain, M., Bracken R., & Bruce, A. (1994). “Age, Race, and Gender Differences in Child and Adolescent Self-Concept: Evidence from A Behavioral Acquisition, Context-Dependent Model”. School Psychology Review, 23(3), 496-511.
• Cramer, D. (2003). Acceptance and Need for Approval as Moderators of Self-Esteem and Satisfaction With a Romantic Relationship or Closest Friendship. The Journal of Psychology, 137(5), 495–505. doi:10.1080/00223980309600631.
• Demir-Kaya, M. & Kaya, F. (2023). The Relationship Between Self-Silencing and General Distress: Does Self-Esteem Play a Mediating Role?. Cyprus Turkish Journal of Psychiatry & Psychology, 5(2): 95-104.
• Ercan, E. U. & Hacıoğlu, G. A. Ş. (2021). Beliren Yetişkinlerin İlişki Doyumlarının İlişki İnançları, Beden Ve Kendilik Algısı İle Kişilerarası Yetkinlik Değişkenlerine Göre Yordanması. Turkish Studies - Education, 16(2), 781- 794. https://dx.doi.org/10.47423/TurkishStudies.48302.
• Fincham, Frank D., Julie Hall, and Steven R.H. (2006). Forgiveness in marriage: Current status and future directions. Family Relations, c. 55 s. 4: 415-427.
• Gilligan C (2017) Kadının farklı sesi (Çeviri D Dinçer, F Arısan, M Elma). İstanbul, Pinhan Yayıncılık.
• Gottman, J. M. (1994). What Predicts Divorce? New York: Psychology Press.
• Hacıoğlu, A. Ş. G. (2019). Üniversite Öğrencilerinin İlişki Doyumunun İlişki İnançları, Beden Ve Kendilik Algısı İle Kişilerarası Yetkinlik Değişkenlerine Göre İncelenmesi. T.C. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Harper, M.S., Welsh D.P. (2007). Keeping Quiet: Self-Silencing And İts Association With Relational And İndividual Functioning Among Adolescent Romantic Couples. University of Tennessee.
• Hawkins, James L. (1968). Associations Between Companionship, Hostility And Marital Satisfaction. Journal of Marriage and the Family.
• Hendrick, S. S. (1988). A Generic Measure Of Relationship Satisfaction. Journal of Marriage and the Family, 50(1), 93-98.
• Hisli Şahin, N., Durak Batıgün, A. ve Alkan Pazvantoğlu, E. (2012). Cinsel işlevlerdeki sorunlarda kişilerarası tarz, kendilik algısı ve öfkenin rolü. Türk Psikiyatri Dergisi, 23(1), 18-25.
• Hopkins, H. R. ve Klein, H. A. (1993). Multidimensional Self-perception: Linkages to Parental Nurturance. The Journal of Genetic Psychology, 154(4), 465-473.
• Hovardaoğlu, S. ve Azizoğlu, S. B. (1996). Evlilik İçin Karşılaştırma Düzeyi Ölçeğinin (EKDÖ) Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 11 (38), 66-76.
• Jack, C. ve Ali A. (2010). Silencing the self across cultures. New York, NY: Oxford University Press.
• Jack C. (1991) Silencing the Self: Women and Depression. Cambridge, Harvard University Press.
• Jones, E. E. (1990). Interpersonal Perception. New York: W.H. Freeman and Company.
• Kaya M. D., Çok, F. (2021). Genç Kadınlarda Kendini Susturma. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar. 13(3):428-440 doi: 10.18863/pgy.79824.
• Kurtiş, T. (2010). Self-silencing and well -being among turkish women. Doktora Tezi. Koç Üniversitesi, İstanbul.
• Kwan, V. S. Y., Kenny, D. A., John, O. P., Bond, M. H. ve Robins, R. W. (2004). Reconceptualizing individual differences in self-enhancement bias: An interpersonal approach. Psychological Review, 111(1), 94-110.
• Le Bon, G. (2009). Kitleler psikolojisi. (Çev. Y. Ender). İstanbul: Hayat Yayınları.
• Marcia, J. (1996). The importance of conflict for adolescent and lifespan development. In L. Verhofstadt-Dene`ve Conflict and Development in Adolescence. (Eds I Kienhorst, C Braet): 13-19. Leiden, DSWO Press.
• Mattson, R. E., Rogge, R. D., Johnson, M. D., Davidson, E. K., Fincham, F. D. (2013). The Positive And Negative Semantic Dimensions Of Relationship Satisfaction. Personal Relationships, 20(2), 328-355. doi: 10.1111/j.1475-6811.2012.01412.x.
• Mikulincer, M., & Shaver, P. R. (2007). Attachment in adulthood: Structure, dynamics, and change. The Guilford Press.
• Özdemir, Y., Sağkal A. S., (2021). İlişki Doyum İndeksi: Türkçe’ye Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. ISSN: 1304-4796 Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Manisa Celal Bayar University Journal of Social Sciences 2021; 19 (Armağan Sayısı); 273-286.
• Page, J. R., Stevens, H. B., & Galvin, S. L. (1996). Relationships between depression, self-esteem, and self-silencing behavior. Journal of Social and Clinical Psychology, 15, 381-396.
• Sciangula, A., & Morry, M. M. (2009). Self-Esteem and Perceived Regard: How I See Myself Affects My Relationship Satisfaction. The Journal of Social Psychology, 149(2), 143–158. doi:10.3200/socp.149.2.143-158.
• Simmons, R. G., Rosenberg, F., & Rosenberg, M. (1973). “Disturbance In The Self-Image At Adolescence”, American Sociological Review, 38, 553- 568.
• Smolak, L. (2010). Gender as Culture: Meanings of Self-Silencing in Women and Men. In D. C. Jack & A. Ali (Eds.), Silencing the self across cultures (pp. 129-136). New York, NY: Oxford University Press.
• Sternberg, R. J. (1986). A Triangular Theory of Love. Psychological Review, 93 (2), 119-135.
• Şahin, N. H., Basım, H. N., Çetin, F. (2009). Kişilerarası Çatışma Çözme Yaklaşımlarında Kendilik Algısı ve Kontrol Odağı. Türk Psikiyatri Dergisi 2009; 20(2):153-163.
• Şahin, N. H., Batıgün, A. D. ve Pazvantoğlu, E. A. (2012). Cinsel İşlevlerdeki Sorunlarda Kişilerarası Tarz, Kendilik Algısı ve Öfkenin Rolü. Türk Psikiyatri Dergisi, 23(1), 18-25.
• Şahin, N. H., Batıgün, A. D. ve Uzun, C. (2011). Anksiyete bozukluğu: Kişilerarası tarz, kendilik algısı ve öfke açısından bir değerlendirme. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 12(2), 107-113.
• Şahin, N.H., Durak-Batıgün A. ve Koç, V. (2011). Kişilerarası tarz, kendilik algısı, öfke ve depresyon. Türk Psikiyatri Dergisi, 22(1), 17-25.
• Tan, J., ve Carfagnini, B. (2008). Self-Silencing, Anger and Depressive Symptoms in Women. Journal of Prevention & Intervention in the Community, 35(2), 5–18. doi:10.1300/j005v35n02_02.
• Taylor, S. E., Peplau, L. A., & Sears, D. O. (2006). Sears. Social Psychology, New Jersey, Pearson Education Inc.
• Thibaut, J. W. and Kelley, H. H. (1959). Social Psychology of Groups. New York: John Wiley&Sons.
• Uebelacker, L.A., Courtnage, E.S., Whisman, M.A. (2003). Correlates of Depression And Marital Dissatisfaction: Perceptions of Marital Communication Style. Yale University.
• Yiğit, İ., Çelik, C. (2019) İlişki Doyumunun Erken Dönem Uyum Bozucu Şemalar, Kişilerarası İlişki Tarzları ve Kendilik Algısı Açısından Değerlendirilmesi. Türk Psikoloji Yazıları, Aralık 2016, 19 (38), 77-87.