SINIFINDA KAYNAŞTIRMA ÖĞRENCİSİ BULUNAN ÖĞRETMENLERİN KARŞILAŞTIKLARI SORUNLAR VE ÇÖZÜM YOLLARI

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 3, 88 - 106, 01.08.2024

Murat Cansız Adem Bayar

Öz

Bu araştırmanın amacı; kaynaştırma öğrencisi mevcut olan sınıflarda, öğretmenlerin deneyimledikleri sorunları belirlemek ve bu sorunlara olası çözüm yolları bulmaktır. İlgili araştırma nitel araştırma yöntemi doğrultusunda olgubilim deseni kullanılarak tasnif edilmiştir. Bu araştırmanın çalışma grubu amaçlı örneklem yöntemi, maksimum örnekleme tekniği ile belirlenmiştir. Araştırmanın çalışma grubu 2022/2023 eğitim öğretim yılında Amasya ili Merkez ilçesinde görev yapan sınıfında kaynaştırma öğrencisi bulunan; okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise seviyesinde halen eğitim veren farklı branşlarda toplam 12 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak açık uçlu sorulardan oluşan yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Görüşme formları her katılımcı ile ayrı zaman dilimde ve randevu alınarak yüz yüze yapılmıştır. Her görüşme yaklaşık 30 dakikada tamamlanmıştır. Elde edilen veriler betimleyici bakış açısına göre analiz edilmiştir. Katılımcıların sorun kavramını; problem, çözüm bulunması gereken durum, aksaklık ve engel olarak ifade ettikleri bulunmuştur. Katılımcılar, sınıfında kaynaştırma öğrencisi bulunan öğretmenlerin karşılaştıkları sorunları; sınıf yönetimi, veliler, öğrenciler, zaman yönetimi ve okul yönetimi ile ilgili sorunlar şeklinde sıralamışlardır. Katılımcılar sınıflarında kaynaştırma öğrencisi bulunan öğretmenlerin kaynaştırma eğitiminde karşılaştıkları sorunların çözümü için; veliler, sınıf yönetimi, öğrenciler, zaman yönetimi ve okul yönetimine yönelik çözümler şeklinde birtakım önerilerde bulunmuşlardır. Araştırmacılar sonuç olarak, sınıfında kaynaştırma öğrencisi bulanan öğretmenlerin bu öğrencilerin eğitiminde akademik ve sosyal etkinlikler anlamında birçok sorun yaşadıkları neticesine ulaşmışlardır. Bu doğrultuda Milli Eğitim Bakanlığı, Milli Eğitim Müdürlükleri, okul müdürlükleri ve aileler, imkânlar dâhilinde kaynaştırma öğrencisi bulunan öğretmenlere destek sağlamalıdırlar. Kaynaştırma eğitiminde yaşanan sorunların çözümünde tüm eğitim paydaşlarının sorumluluklarını yerine getirmeleri ile aşılabileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kaynaştırma, Öğretmen, Sorun

Etik Beyan

Çalışmamızda etik kurallara dikkat edilmiştir.

Kaynakça

• Akkaş, S. (2017). Özel eğitim ve otistik çocuklar eğitim merkezleri, sınıflarında çalışan öğretmenlerin iş doyumu. Medeniyet Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 53-65.
• Arslanoğlu, Ö. (2017). Türkiye için yeni nesil eğitim binaları ve sessiz okul ilkesi için fiziki hazırlıklar. Harran Education Journal, 2(2), 1-17
• Aydoğan, İ. (2012). Okul binalarının özellikleri ve öğrenciler üzerine etkileri. Milli Eğitim Dergisi, 42(193), 29-43.
• Bademci, V. (2019). Geçerlik: nedir? Ne değildir? Eğitim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 6(2), 373-385.
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 231-274.
• Baş, T. ve Akturan, U. (2017). Sosyal bilimlerde bilgisayar destekli nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 3.baskı
• Bayar, A., Özaşkın, A. G., ve Bardak, Ş. (2015). Kaynaştırma eğitimi ile ilgili duygular, tutumlar ve kaygılar ölçeğinin Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Electronic Turkish Studies, 10(3). 175-186.
• Bayar, M. (2017). Amasya ilinde ilkokulda görev yapan öğretmenlerin kaynaştırma eğitimiyle ilgili duygu, tutum ve kaygılarının değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi. Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Amasya.
• Bayar, M. ve Üstün, A. (2017). İlkokullarda görev yapmakta olan öğretmenlerin kaynaştırma eğitimine ilişkin duygu, tutum ve kaygılarının değerlendirilmesi. Electronic Turkish Studies, 12(14), 73-88.
• Berkant, H. G., ve Atılgan, G. (2017). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine yönelik yaşadıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Journal of Educational Reflections, 1(1), 13-25.
• Bildiren, A., ve Fırat, T. (2020). İki kere özel öğrenciler: Öğrenme güçlüğü̈ olan üstün yetenekliler. Çocuk ve Medeniyet, 5(10), 239-255.
• Cankaya, Ö., ve Korkmaz, İ. (2012). İlköğretim ı. kademede kaynaştırma eğitimi uygulamalarının sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 1-16.
• Cavkaytar, A., Melekoğlu, M., ve Yıldız, G. (2014). Geçmişten günümüze özel gereksinimli olma ve zihin yetersizliği: Dünya’da ve Türkiye’de kavramların evrimi. Anadolu Üniversitesi SBD. Özel Sayı. 111-122.
• Çelik, V. (2012). Sınıf yönetimi. (7. Baskı). Nobel Yayın Dağıtım.
• Çetin, Ç. (2004). Özel eğitim alanında çalışmakta olan farklı meslek grubundaki eğitimcilerin yaşadığı güçlüklerin belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(1), 35-46.
• Dede, Ş. (1996). Özel eğitim hakkında Salamanca Bildirisi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 2(2), 91-96.
• Duralı, Ş. T. (2017). Sorun nedir. Felsefe-bilimin düşünce biçimi, (3.Baskı). Dergâh Yayınları.
• Erden, R. Z. ve Aslan, M. (2022). Kaynaştırma eğitiminde aile katılımı: Bir karma yöntem araştırması. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(54), 854-877.
• Eripek, S. (2002). Özel gereksinimi olan çocuklar ve özel eğitim. Eripek, S. (Ed.). Özel eğitim (4. Baskı, s. 1-14) içinde. Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Ersoy, A. F. (2019). Fenomolji. Saban, A. ve Ersoy, A. (Ed.) Eğitimde nitel araştırma desenleri (3.Baskı, s.81-134) içinde. Pegem Yayınları.
• Filiz, S. ve Bayar, M. (2020). Özel eğitim okullarında çalışan öğretmenlerin tükenmişlik nedenleri ve tükenmişliğe ilişkin çözüm önerileri. Journal of Social, Humanities and Administarive Sciences, 6 (33), 1890-1902.
• Güler, A., Halıcıoğlu, M.B. ve Taşgın, S. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma. 2.Baskı. Seçkin Yayıncılık.
• Güzel, N. (2014). Kaynaştırma öğrencisi olan ilköğretim öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin yaşadıkları sorunlar (Beykoz ilçesi örneği), Yüksek Lisans Tezi. Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İstanbul.
• Gök, G. ve Erbaş, D. (2011). Okul öncesi eğitimi öğretmenlerinin kaynaştırma eğitimine ilişkin görüşleri ve önerileri. International Journal of Early Childhood Special Education, 3(1), 66-87.
• İlköğretim ve Eğitim Kanunu (222), T.C. Resmi Gazete, 10705, 12 Ocak 1961.
• Kanak, M., Ersoy, M., ve Yerliyurt, N. S. (2018). Okul öncesinde rehberlik hizmetlerinin gerekliliğinin rehber öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi, Ekev Akademi Dergisi, 22(76), 187-208.
• Kargın, T. (2004). Kaynaştırma: Tanımı, gelişimi ve ilkeleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 5(2), 1-13.
• Kocabıyık, O. O. (2016). Olgu bilim ve gömülü kuram: Bazı özellikler açısından karşılaştırma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 55-66.
• Korkut, K. ve Babaoğlu, E. (2010). Sınıf öğretmenlerinin sınıf yönetim becerisi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26(2), 146-156.
• Köse, A., Uzun, M., & Özaslan, G. Ö. (2018). Okul öncesi eğitim kurumlarında görevli yardımcı hizmetlilerin eğitim öğretim sürecindeki rollerine ilişkin yönetici görüşleri. Cumhuriyet International Journal of Education, 7(1), 61-83.
• Milli Eğitim Bakanlığı’na Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelik. T.C. Resmi Gazete, 29034, 18 Haziran 2014.
• Milli Eğitim Temel Kanunu (1739), T.C. Resmi Gazete, 14574, 24 Haziran 1973.
• Özabacı, N., Sakarya, N., ve Doğan, M. (2008). Okul yöneticilerinin okuldaki psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(19), 8-22.
• Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (573), T.C. Resmi Gazete, 23011, 6 Haziran 1997.
• Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği, T. C. Resmi Gazete, 30471, 7 Temmuz 2011.
• Sevim, C., ve Atasoy, R. (2020). Özel eğitim öğretmenlerinin görüşlerine göre kaynaştırma uygulamalarının değerlendirilmesi. Milli Eğitim Dergisi, 49(228), 215-239.
• Şensoy, S., ve Sağsöz, A. (2015). Öğrenci başarısının sınıfların fiziksel koşulları ile ilişkisi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(3), 87-104.
• Toprakçı, E., ve Altunay, E. (2017). Okulun insan kaynağının bir öğesi olarak okul yardımcı personellerinin anılarının incelenmesi, Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 363-391.
• Uysal, H., ve Dinçer, Ç. (2012). Okul öncesi dönemde akran zorbalığı, Journal of Theoretical Educational Science, 5(4), 468-483.
• Yağar, F. ve Dökme, S. (2018). Niteliksel araştırmaların planlanması: Araştırma soruları, örneklem seçimi, geçerlik ve güvenirlik. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(3), 1-9.
• Yazıcıoğlu, T. (2018). Kaynaştırma uygulamalarının tarihsel süreci ve Türkiye’de uygulanan kaynaştırma modelleri. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 8(1), 92-110.
• Yenioğlu, S., Sayar, K., Hasan, Köse, H., ve Yıldız, N. G. (2019). Türkiye’de özel eğitim alanında değerlendirme süreci. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(6), 2729-2746.
• Yıldırım, A. (1999). Nitel araştırma yöntemlerinin temel özellikleri ve eğitim araştırmalarındaki yeri ve önemi. Eğitim ve Bilim. 23(112), 7-17.
• Yıldırım, A. ve Simsek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (11 baskı). Seçkin Yayıncılık.
• https://www.aa.com.tr/tr/egitim/meb-ozel-ogrencilerin-kaynastirma-egitimi-icin-egitimde- butunlestirme-zirvesini-topladi/2618915
• https://www.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2022_12/0710363
• https://www.sabah.com.tr/video/yasam/son-dakika-haberi-istanbulda-dehset-12-yasindaki-kiz-cocugunun-okulda-pencereden-atlama-ani-kamerada-video
• https://www.hurriyet.com.tr/gundem/kadikoy-anadoluda-nakil-krizi-41895958
• https://sozluk.gov.tr/