TERÖRÜN EKONOMİK ETKİLERİ BAĞLAMINDA TERÖR YOKSULLUK İLİŞKİSİ: TERÖR YOKSULLUĞUN SEBEBİ MİDİR YOKSA SONUCU MUDUR?

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 3, 364 - 384, 01.08.2024

Niyazi Gümüş

Öz

1970’li yıllardan itibaren Türkiye’nin gündeminde yer alan terör olayları ülkemize ve halkımıza maddi ve manevi zararlar vermiş bulunmaktadır. 1980’li yıllardan itibaren Özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerimizde halka baskı uygulayarak yıldırma politikası izleyen PKK terör örgütü bölgeyi ve ülkemizi ekonomik olarak zarara uğratmıştır. Bölgenin en önemli gelir ve istihdam kaynağı olan tarım ve hayvancılığı olumsuz yönde etkilemiş, bölgeye yatırımların gelmesini engellemiştir. Bu çalışmanın amacı, bölgenin geri kalmasına neden olan terör olaylarının yoksulluğun nedeni mi, yoksa sonucu mu olduğunu araştırmaktır. PKK terör örgütünün insanları yanıltmasının önüne geçmeye ve yoksulluğun gerçek nedenini belirlemeye çalışmaktır. Çalışmada önceki araştırmalardan da istifade edilerek terör olaylarının bölgeye etkisi araştırılmıştır. Yapılan araştırma sonucunda bölgenin geri kalmasının bazı nedenleri olsa da ana nedeninin bölgeye yatırımların gelmesini engelleyen, bölgenin önemli gelir kaynağı olan tarım ve hayvancılığın azalmasına neden olan ve insanların güvenlik gerekçesiyle göç etmelerine neden olan PKK’nın bölgenin yoksullaşmasının en önemli nedeni olduğu görülmüştür. PKK’nın bölge halkını yanlış söylemlerle devlete karşı tahrik ettiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bölgesel Yoksulluk, Terör, Terör -Yoksulluk İlişkisi, İç Göç

Kaynakça

• Acar, S., Bilen Kazancık, L., Meydan, M. C., Işık, M. (2017). İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması, SEGE-2017, Ankara: T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Kalkınma Ajansı Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Ak, M. Z. ve İnal, V. (2017). Türkiye’de Terör ve Doğrudan Yabancı Yatırım: Saklı Eşbütünleşme ve Asimetrik Nedensellik İlişkisi, BİLGİ Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), s.27-43.
• Akbaş, S. (2018). Terör-Ekonomi İlişkisi: Türkiye Örneği, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep.
• Aksoy, M. (2004). Doğu Ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri’nde Terörün Neden Ve Sonuçları, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi.
• Aktan, C.C. ve Vural, İ. Y. (2002). Yoksulluk: Terminoloji, temel kavramlar ve ölçüm yöntemleri, C.C. Aktan (Ed) Yoksullukla Mücadele Stratejileri, Ankara: Hak-İş Konfederasyonu Yayınları.
• Alp, İ. A. (2013). Terörün Ekonomik Etkileri, Uluslararası Güvenlik ve Terörizm Dergisi, 4(1), s. 1-19.
• Alptekin, H. (2020). Etnik Terör ve Terörle Mücadele Stratejileri, SETA Yayınları, 2. Baskı, İstanbul: Turkuvaz Haberleşme ve Yayıncılık A.Ş.
• Alptekin, H., Sezgin, T. ve Akkuş, M. (2019). PKK Terörü ile Mücadelede Yaşanan Can Kayıpları, PKK Terörünün Analizi, H. Alptekin(Ed), SETA Yayınları, İstanbul: Turkuvaz Haberleşme ve Yayıncılık A.Ş.
• Altay, H., Ekinci, A. ve Peçe, M. A. (2013). Ortadoğu’da Terörün Ekonomik Etkileri: Türkiye, Mısır ve Suudi Arabistan Üzerine Bir İnceleme, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 37, s. 267-288.
• Arpacıoğlu, Ö. ve Yıldırım, M. (2011). Dünyada ve Türkiye’de Yoksulluğun Analizi, Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, +8’9, s. 60-76.
• Aydın, N. (2009). Küresel Terör ve Terörizm, İstanbul: Kum Saati Yayınları, 4. Baskı.
• Başel, H. (2007). Türkiye'de Nüfus Hareketlerinin ve İç Göçün Nedenleri, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Sayı 53, s. 515-542.
• Bilen, M. ve Çalışır, M. (2013). Türkiye’de Yoksulluk Tuzağının Politik Belirleyicileri, Akademik İncelemeler Dergisi, 8(1), s. 321-345.
• Bozan, M. (2010). Yoksulluk Algısına Farklı Bir Bakış, Uluslararası Yoksullukla Mücadele Stratejileri Sempozyumu: Deneyimler ve Yeni Fikirler Bildiriler Kitabı, Cilt I, Ankara: SYDGM Yayınları.
• Bural, E. B. (2020), PKK Terör Örgütü Propagandası, Terörizm ve Radikalleşme İle Mücadele Araştırma Merkezi (TERAM), 09 08 2023 tarihinde file:///C:/Users/ngumus/Downloads/pkk-teror-orgutu- propagandasi%20(5).pdf internet adresinden erişildi.
• Burgoon, B. (2006), On Welfare and Terror: Social Welfare Policies and Political-Economic Roots of Terrorism, Journal of Conflict Resolution, 50(2). ss. 176-203.
• Çelik, E. (2021). Yoksulluk Olgusunun Radikalleşme Sürecine Etkileri, Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Çora, A. N. (2008). Uluslararası Terörizm ve Failleri, İstanbul: Prizma Pres Matbaacılık A.Ş.
• Demir, C. K. (2017). Sebeplerinden Mücadele Yöntemlerine Etnik Ayrılıkçı Terörizm ETA,PIRA, PKK, 1. Baskı, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Deniz, O. ve Etlan, E. (2009). Kırdan Kente Göç ve Göçmenlerin Uyum Süreci Üzerine Bir Çalışma: Van Örneği, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2), s. 472-498.
• Dincer, B. ve Özaslan, M., Kavasoğlu, T. (2003). İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması, Ankara: DPT Yayınları, 03.08.2023 tarihinde https://www.sbb.gov.tr/wp- content/uploads/2022/08/Illerin_Sosyo-Ekonomik_Gelismislik_Siralamasi_Arastirmasi_2003.pdf internet adresinden erişildi.
• DPT. (2004). İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması, Hazırlayanlar: Dinçer, B., Özaslan, M., 03.08.2023 tarihinde https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Ilcelerin_sosyo-ekonomik_gelismislik_siralamasi_Arastarimasi-2004_.pdf. İnternet adresinden erişildi.
• Dücan, E. ve Özsoylu, A. F. (2016). Türkiye’de Terörün Sosyo-Ekonomik Nedenlerinin Bölgesel Analizi: Panel Veri Analizi, Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, 20(2), s. 111-132.
• Erkan, R. ve Bağlı, M. (2005). Göç ve Yoksulluk Alanlarında Kentle Bütünleşme Eğilimi: Diyarbakır Örneği, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 22(1), s. 105-124.
• Eroğlu Sevinç, D. ve Yapraklı, S. (2020). Terör-Yerel Ekonomik Kalkınma İlişkisi: Türkiye Düzey-2 Bölgeleri Üzerine Bir İnceleme, Journal of Yasar University, 15(59), s.655-674.
• Ghatak, S. ve Gold, A. (2017). Development, Discrimination, and Domestic Terrorism: Looking Beyond a Linear Relationship, Conflict Management and Peace Sciences, 34(6), s. 618-639.
• Güneş, M. E. (2013). İç Göç Terörizm İlişkisinde Mersin Örneği, Akademik İncelemeler Dergisi, 8(2), s. 275-302.
• Gürses, E. (2007). Uluslararası Sistemin Kıskacında Etnik Terör, İstanbul: Profil Yayıncılık, 1. Baskı.
• Kesici, M. R. (2007). Yoksulluk Şiddet Döngüsünün Sosyal Politika Açısından Analizi, Çalışma ve Toplum Dergisi, 2(13), s. 121-158.
• Krieger, T. ve Meierrieks, D. (2011). What Causes Terrorism?, Public Choice, 147, s. 3-27.
• Örgün, F. (2001). Küresel Terör. İstanbul: Okumuş Adam Yayıncılık, 1. Baskı.
• Öymen, O. (2016). Arka Plan Teröre Yön Verenler, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Özdemir, A., Eser, M. ve Erol, H. (2018). Küresel Terörizm ve Yoksulluk İlişkisi, Social Science Development Journal, 3(12), s. 434-446.
• Özeren, S., Sözer, M. A. ve Başıbüyük, O. (2012). Bireylerin Terör Örgütüne Katılmasına Etki Eden Faktörler Üzerine Bir Alan Çalışması: PKK/KCK Örneği, Uluslararası Güvenlik ve Terörizm Dergisi, 3(2), s.57-83.
• Öztürk, S. ve Çelik, K. (2009), Terörizmin Türkiye Ekonomisi Üzerine Etkileri, Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 1(2), s. 85-106.
• Resmi Gazete (1991). Sayı: 20843, 25.07.2023 tarihinde Resmi Gazetenin https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.3713.pdf, internet sitesinden erişildi.
• Resmi Gazete (2017). Sayı 30247, 10.08.2023 tarihinde resmi Gazetenin https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2017/11/20171121.pdf internet adresinden erişildi.
• Sevim, Y. (2003), Terör Nedeniyle Köylerinden Ayrılanların Geriye Dönme Eğilimleri ve Çözüm Önerileri, Fırat Üniversitesi Doğu Araştırmaları Dergisi, 1(3), s. 24-27.
• Sevim, Y. (2010). Terör Mağdurları: Geriye Göç Çözüm mü?, Uluslararası Güvenlik ve Terörizm Dergisi, 1(1), s. 17-35.
• Sevim. Y. ve Özpolat, A. (2017). Terörün Kırsal Kalkınma ve Göç Üzerindeki Etkisi, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(54), s. 617-625.
• Şen, M. (2014). Türkiye’de İç Göçlerin Neden ve Sonuç Kapsamında İncelenmesi, Çalışma ve Toplum: Ekonomi ve Hukuk Dergisi, Sayı 40, s.231-256.
• Şen, Y. F. (2015). Terörün Toplumlar Üzerindeki Sosyo-Ekonomik Etkilerine Bakış: PKK Terörü ve Ağrı Gerçeği, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), s. 17-70.
• Şimşek, T. ve Özkaya, Y. (2018). Türkiye’de Terörizm ve Temel Makroekonomik Göstergeler Arasındaki İlişki, Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(1), s. 267-290.
• T.C. Başbakanlık Aile Araştırmaları Kurumu Başkanlığı (1998). Doğu ve Güneydoğu Anadolu’dan Terör Nedeniyle Göç Eden Ailelerin Sorunları, Ankara: Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu Başkanlığı Yayınları.
• T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı (2022). İlçelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması SEGE-2022, Ankara: Kalkınma Ajansı Genel Müdürlüğü Yayınları. 03.08.2023 tarihinde https://www.sanayi.gov.tr/assets/pdf/birimler/2022-ilce-sege.pdf. İnternet adresinden erişildi.
• Taş, H. Y. ve Özcan, S. (2012). Türkiye’de ve Dünya’da Yoksulluk Üzerine Bir Araştırma, International Conference on Eurasian Economies, s. 423-430.
• Tavas, T. (2000). Terörizm: Psikolojisi ve Hedefleri, Terörizm İncelemeleri, Editörler: Ümit Özdağ, Osman Metin Öztürk, Ankara: Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi Yayınları.
• TBMM (1996). 10/25 Esas Numaralı Meclis Araştırma Komisyonu Raporu, 21.05.2024 tarihinde https://www5.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem20/yil01/ss532.pdf internet adresinden erişildi.
• Türkiye Barolar Birliği (2006). Türkiye ve Terörizm, Türkiye Barolar Birliği Yayınları: 107, Ankara: Şen Matbaası.
• TÜSİAD (2000). Türkiye’de Bireysel Gelir Dağılımı ve Yoksulluk, Avrupa Birliği ile Karşılaştırma, Aralık 2000, Yayın No: TÜSİAD-T/2000-12/295.