AVRUPA BİRLİĞİ UYUM SÜRECİNDE POLONYA KAMU YÖNETİMİ: AVRUPALILAŞMANIN ETKİSİ

Yıl 2017, Cilt: 4 Sayı: 8, 30 - 50, 12.09.2017

Yrd. Doç. Dr. Ömer Uğur Yrd. Doç. Dr. Kadir Caner Doğan

Öz

Polonya, uzunca bir dönem katı
otoriter ve bürokratik bir rejimin hakim olduğu Sovyet sistemi ile idare
edilmiştir. Buna karşın, Polonya özellikle 1990’lı yıllardan sonra komünist
sistemden çıkması ile yönünü ve temel değerlerini Avrupa’ya çevirmiştir. Bu ise
Avrupa Birliği’ne uyum sürecine dair en önemli olgu ve kavramlardan biri
Avrupalılaşma sürecini ortaya çıkarmıştır. Siyasal, sosyal ve kültürel
boyutlarına bağlı olarak Avrupalılaşma süreci yönetim düzeyinde Polonya kamu
yönetimi sistemini de etkilemektedir.  Bu
çalışmada Avrupalılaşma teori ve kavramsal tartışmalarından destek alınarak,
Polonya kamu yönetimini dönüştüren süreçler ve mekanizmalar analiz edilmek
istenmektedir. Bu bakımdan söz konusu analizi gerçekleştirebilmek için Polonya
siyasi-toplumsal ve yönetim tarihinde süreci yönlendiren temel dinamiklerin de
çalışmada değerlendirilmesi hedeflenmektedir. Sonuç olarak bu çalışmada temel
amaç, katı otoriter rejimden katılımcı demokratik bir aşamaya geçen Polonya’da
Avrupalılaşma kavramı üzerinden Polonya kamu yönetimi sistemini Avrupa
değerlerine hazırlayan ya da engelleyen gelişmeleri ortaya koymaktır. Çalışmada
yöntem olarak Avrupalılaşma literatürü üzerinden 1990’lı yıllardan sonra
Polonya kamu yönetimi sistemindeki değişimin Avrupa Birliği uyum sürecinde
gerçekleşen etki bağlamında bir değerlendirmesinin yapılması tercih edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Avrupa Birliği, Avrupalılaşma, Kamu Yönetimi, Polonya

Kaynakça

• KAYNAKÇA Agh, A. (2013). “Europeanization of Public Administration in Eastern and Central Europe” Europeizacija Javne Uprave-HKJU-CCPA, 13(3): 739-762. Ananicz, A. (2001). “Polonya’nın Ekonomik Gelişimi ve Polonya-AB Ekonomik İlişkileri”, Avrupa Yolunda Türkiye ve Polonya-Değişim Sürecinde İki AB Aday Ülkesi, Ankara: Konrad Adenauer Vakfı Yayını. 34-38. Antoszewski, A. (2000). “Political competition in Poland: Traditionalisation or westernisation?”, Poland and the European Union. (Eds.) K. Cordell, London: Routledge, 70-85. Aytuğ, H. K. (2016). “Avrupa Birliği Müzakere Sürecinde Türk Kamu Yönetiminin Avrupalılaşması”, The Journal of Academic Social Science Studies, Spring, IV(46): 129-145. Bache, I. & Jordan, A. (2008). “Europeanization and Domestic Change”. The Europeanization of British Politics. (Eds.) I. Bache and A. Jordan, Basingstoke: Palgrave Macmillan. 3-33. Balcı, A. (2005). “Türkiye-Avrupa Birliği Perspektifinden Kamu Yönetimi Sisteminin Yeniden Yapılandırılması”, Amme İdaresi Dergisi, 38(4): 23-37. Börzel, T. & Risse, T. (2003). “Conceptualizing the domestic impact of Europe”, The Politics of Europeanization. (Eds.) K. Featherstone and C. M. Radaelli, Oxford: Oxford University Press. 57-80. Börzel, T. (1999). “Towards Convergence in Europe? Institutional Adaption on Europeanization in Germany and Spain”. Journal of Common Market Studies, 37(4): 573-596. Bulmer, S. & Burch, M. (1998). “Organizing for Europe: Whitehall, the British State and the European Union”. Public Administration, 76: 601-628. Burnetko, K. (2010). 20 Years of Public Administration in Independent Poland, Democracy in Poland: 1989-2009 Challenges for the future. (Eds.) J. Kucharczyk & J. Zbieranek, Warsaw: Institute of Public Affairs. 51-61. Candan, K. (2014). “1989 Yuvarlak Masa Görüşmelerinden Günümüze Çeyrek Asır: Polonya Cumhuriyeti’nde Yarı-Başkanlık Sistemi”, Karşılaştırmalı Hükümet Sistemleri Yarı-Başkanlık Sistemi: Fransa, Polonya ve Rusya Örnekleri,. (Ed.) Havvana Yapıcı Kaya, Ankara: TBMM Araştırma Merkezi. 99-172. Caporaso, J. A. & Jupille, J. (2001). “The Europeanization of Social Policy and Domestic Political Change”. Transforming Europe. Europeanization and Domestic Change. (Eds.) M. G. Cowles, J. A. Caporaso and T. Risse, Ithaca. NY: Cornell University Press. 21-43. Checkel, J. T. (1998). “Social construction, institutional analysis and the study of European integration”. Paper presented at the Workshop on Institutional Analysis of European Integration of the European Consortium for Political Research, March 23-28, Warwick. Cowles, M. G. & Risse, T. (2001). “Transforming Europe: Conclusions”. Transforming Europe. Europeanization and Domestic Change. (Eds.) M. G. Cowles, J. A. Caporaso and T. Risse. New York: Cornell University Press. 217-238. Cowles, M., Caporaso, J. & Risse, T. (Eds.) (2001). Transforming Europe: Europeanization and Domestic Change. Ithaca and London: Cornell University Press. Çetin, Z. Ö. (2016). “Polonya’da Yerel Yönetim Sistemi”, The Journal of Academic Social Science Studies, Winter, 52: 351-371. Çınar, T. (2009). “Polonya’da Kamu Yönetimi”, Kamu Yönetimi Ülke İncelemeleri. (Haz.) K. Karasu, Ankara: İmge Kitabevi. 545-593. Demir, R. (2015). “A Historical Sociological Approach to the Evolution of Poland”, Journal of Caspian Affairs, 1(1), (Spring): 115-134. Demiral, N. (2009). Avrupa Birliği’ne Tam Üyelik Sürecinde Yunanistan, Portekiz, Polonya ve Bulgaristan Deneyimleri Işığında Avrupalılaşma Olgusunun Türk Kamu Yönetimine Etkisi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Diez, T., Agnantopoulos, A. & Kaliber, A. (2005). “Turkey, Europeanization and Civil Society”. South European Society and Politics, 10(1): 1-15. Erdal, L. & Çolakoğlu, S. (2007). “Siyasi Kriterler Açısından Yunanistan, Polonya ve Türkiye'nin AB Üyelik Sürecinin Değerlendirilmesi”, Ankara Avrupa Çalışmaları Dergisi, Bahar, 2(2): 69-97. Ersun, C. & Akgür, M. (1998). Polonya: Ülke Profili, Mevzuat ve Türk Girişimcileri, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayın No: 1998-27. Featherstone, K. & Radaelli, C. (2003) (Eds.). The Politics of Europeanisation, Oxford: Oxford University Press. Gąsior-Niemiec, A. (2003). “Traces of Europeanization: Poland”, Polish Sociological Review, The European Union as Social and Cultural Problem, 141: 31-51. Goetz, K. H. (2001). “Making sense of post-communist central administration: modernization, Europeanization or Latinization?”, Journal of European Public Policy, 8(6): 1032-1051. Gwiazda, A. (2016). Democracy in Poland: Representation, participation, competition and accountability since 1989, New York: Routledge. Hall, P. A. & Taylor, R. C. R. (1996). “Political Science and the Three New Institutionalisms”. Political Studies, 44: 952-973. Héritier, A. (2001). “Differential Europe: National Administrative Responses to Community Policy”, Europeanization and Domestic Change: Transforming Europe. (Der.) M. G. Cowles, J. Caporaso and T. Risse, Ithaca, New York: Cornell University Press. 44-59. Héritier, A., Knill, C. & Mingers, S. (1996). Ringing the Changes in Europe. Regulatory Competition and the Transformation of the State. Berlin: de Gruyter. Jablonski, A. W. (2000). “The Europeanisation of government in Poland in the 1990s”, Poland and the European Union. (Eds.) K. Cordell, London: Routledge. 127-144. Jablonski. A. W. (1997). “Final Report - Europeanization of Public Administration in Central Europe: · Poland in Comparative Perspective”. NATO Research , http://www.nato.int/acad/fellow/95-97/jablonsk.pdf (Erişim Tarihi: 02.05.2017). Jackson, J. E. & Klich, J. & Poznanska, K. (2005). The Political Economy of Poland’s Transition: New Firms and Reform Governments, UK: Cambridge University Press. Kaczynski, P. M. (2008). The Fifth Enlargement of the EU, Five Years On: The Case of Poland and the Czech Republic, Brussell: The Institut Français des Relations Internationales (IFRI). Kaminska, J. (2007). “New EU members and the CFSP: Europeanization of the Polish foreign policy”, Political Perspectives-EPRU, 2(2): 1-24. Kaminska, J. (2014). Poland and EU Enlargement: Foreign Policy in Transformation, New York: Palgrave Macmillan. Kızılcık, R. (2003). “Polonya Yönetim Sistemi”, Yirmi Birinci Yüzyılda Yönetim (Eds.) K. Nitas, Ankara: Türk İdari Araştırmalar Vakfı. 561-574. Knill, C. & Lehmkuhl, D. (2002). “The National Impact of EU Regulatory Policy: Three Europeanization mechanisms”. European Journal of Political Research, 41(2): 255-280. Knill, C. & Lenschow, A. (1998). “Coping with Europe: the impact of British and German administrations on the implementation of EU environmental policy”, Journal of European Public Policy, 5(4): 595-614. Koçak, S. Y. & Genç, F. N. (2012). “Karşılaştırmalı Kamu Yönetimi Çalışmaları Özelinde Bir Değerlendirme: Polonya Yarı-Başkanlık Sistemi ve Türkiye”, Kuram ve Yöntem Açısından Türkiye’de Kamu Yönetimi Bildiriler Kitabı. (Haz.) Hikmet Kavruk, KAYFOR-2011, Ankara: TODAİE: 837-852. Korkusuz, M. R. (2003). “Günümüz Polonya’sında İşçi Sendikalarının Yapıları ve Mesleki Faaliyetleri”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2): 80-103. Krzeminkski, A. (2001). “AB’nin Siyasi Kriterleri ve Polonya”, Avrupa Yolunda Türkiye ve Polonya-Değişim Sürecinde İki AB Aday Ülkesi, Ankara: Konrad Adenauer Vakfı Yayını. 144-149. Kucharczyk, J. (2010). “Introduction: Polish democracy and the challenge of populism”, Democracy in Poland: 1989-2009 Challenges for the future. (Eds). J. Kucharczyk & J. Zbieranek, Warsaw: Institute of Public Affairs. 7-11. Kutlu, Ö. & Usta, S. (2013). “Polonya’da Yerel Yönetimler”, Dünyada Yerel Yönetimler: Örnekler-Uygulamalar. (Eds.) M. Okçu ve H. Özgür, Ankara: Seçkin Yayıncılık. 507-543. Kutlu, Ö. (2012). Karşılaştırmalı Kamu Yönetimi: Teorik Çerçeve ve Ülke Uygulamaları, Konya: Çizgi Kitabevi. Ladi, S. (2005). “Europeanization and Environmental Policy Change”. Policy and Society, 24(2): 1-15. Lehmkuhl, D. (1999). The importance of small differences: The impact of European integration on road haulage associations in Germany and the Netherlands. The Hague: Thela Thesis. Majcherkiewicz, T. (2008). “Civil Service Reform in Poland: The Influence of Path Dependency”, Handbook of Administrative Reform: An International Perspective. (Eds.) J. Killian and N. Eklund, New York: CRC Press. 139-157. March, J. G. & Olsen, J. P. (1989). Rediscovering Institutions. The Organizational Basis of Politics. New York: Free Press. Morisi, M. & Morlino, L. (1999). “Europeanization and Representation in Italy”, paper presented at the conference on ‘The Impact of Increased Economic Integration on Italy and the Rest of Europe, 02/05/1999 Washington DC: Georgetown University. Morlino, L. (1999). Europeanisation and Representation in Two Europes. EUIWorking Paper. Florence: European University Institute. O’Dwyer, C. (2006). “Reforming Regional Governance in East Central Europe: Europeanization or Domestic Politics as Usual?”, East European Politics and Societies, 20(2): 219-253. Olsen, J. P. (2002). “The Many Faces of Europeanization”. ARENA Working Paper 01/2002. Oslo. http://www.arena.uio.no/publications/working-papers2002/papers/wp02_2.htm (Erişim Tarihi: 04.03.2017). Özkural, N. (2012). “Polonya Cumhuriyeti”, Çağdaş Siyasal Sistemler. (Eds.) B. Aykaç & Ş. Durgun, Ankara: Binyıl Yayınevi. 449-489. Öztürk, Y. K. & Akgoz, S. S. (2012). “Avrupa Birliği’nin Genişleme ve Küreselleşme Stratejileri: Polonya Özelinde Bir İnceleme”, International Conference On Eurasian Economies, http://avekon.org/papers/503.pdf (Erişim Tarihi: 02.02.2016). Parlak, B. & Doğan, K. C. (2015). Kamu Yönetiminde Denetim: Karşılaştırmalı Ülke İncelemeleri Bağlamında Türkiye’de Kamu Denetçiliği Kurumu’nun (Ombudsmanın) Uygulanabilirliği, Bursa: Ekin Kitabevi. Prazmowska, A. (2010). Poland: A Modern History. London: I.B.Tauris and Co Ltd. Radaelli, Claudio M. (2003). “The Europeanization of Public Policy”, The Politics of Europeanization. (Eds.) K. Featherstone and C. M. Radaelli, Oxford: Oxford University Press. 27-56. Salihoğlu, E. & Koca, M. (2016). “Polonya”, 21. Yüzyılda Yönetim-II. (Eds.) E. Salihoğlu ve S. Çapar, Ankara: Türk İdari Araştırmalar Vakfı. 275-291. Sanford, G. (2002). Democratic Government in Poland: Constitutional Politics since 1989, Great Britain: Palgrave Macmillan. Schimmelfennig, F. & Sedelmeier, U. (2002). “Theorizing EU enlargement: Research Focus, Hypotheses, and the State of Research”. Journal of European Public Policy, 9(4): 500-528. Schimmelfennig, F. & Sedelmeier, U. (Eds.) (2005). The Europeanization of Central and Eastern Europe. Ithaca, NY: Cornell University Press. Schimmelfennig, F. (2001). “The Community Trap: Liberal Norms, Rhetorical Action, and the Eastern Enlargement of the European Union”. International Organization, 55(1): 47-80. Schneider, V. (2001). “Institutional Reform in Telecommunications: The European Union in Transnational Policy Diffusion”. Transforming Europe. Europeanization and Domestic Change. (Eds.) M. G. Cowles, J. A. Caporaso and T. Risse, New York: Cornell University Press. 60-78. Siemienska, R. W. (2001). “Process of Democratization and Local Governance in Poland”, Handbook of Comparative and Development Public Administration. (Eds.) A. Farazmand, New York: Marcel Dekker, Inc. 345-361. Sienkiewicz, M. W & Michałowski, S. (2017). “Public Administration in Poland: Reforms and Systemic-Organizational Issues”, Public Administration Reforms in Eastern European Union Member States Post-Accession Convergence and Diverge. (Eds.) P. Kovač and M. Bileišis, Vilnus: Institute of Public Administration of Mykolas Romeris University. 139-194. Soyaltın, D. (2006). Avrupalılaşma ve Türkiye’nin Dönüşüm Süreci, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir. Stacey, J. & Rittberger, B. (2003). “Dynamics of formal and informal institutional change in the EU”. Journal of European Public Policy, 10(6): 858‐883. Swianiewicz, P. (2010). “Local democracy”, Democracy in Poland: 1989-2009 Challenges for the future, (Eds.) J. Kucharczyk and J. Zbieranek, Warsaw: Institute of Public Affairs. 101-113. Toksöz, F., Özgür, A. E., Uluçay, Ö, Koç, L., Atar, G. & Akalın, N. (2009). Yerel Yönetim Sistemleri: Türkiye ve Fransa, İspanya, İtalya, Polonya, Çek Cumhuriyeti, İstanbul: TESEV Yayınları. Vink, M. P. (2002). “Negative and Positive Integration in European Immigration Policies”. European Integration online Papers (EIoP), 6(13), http://eiop.or.at/eiop/pdf/2002-013.pdf (Erişim Tarihi: 21.02.2017). Yücel, B. (2003). “Yarı-Başkanlık Sisteminin Hükümet Modeli Üzerine Karşılaştırmalı Bir Çalışma: Fransa Modeli ve Komünizm Sonrası Polonya”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 25(4): 335-364. Yürür, P. (2006). “Doğu Avrupa ve Balkanlarda Amerika Destekli Sivil Toplum Direnişleri”, Journal of Yasar University, 1(1): 69-80. Zakrzewski, W. (1986). “Polonya Yönetim Sistemi Üzerine Düşünceler”, çev. Günsev Evcimen, İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, 7(1-3): 73-102. Zbieranek, J. (2010). “The system of financing political parties in Poland–experience and challenges”, Democracy in Poland: 1989-2009 Challenges for the future. (Eds.) J. Kucharczyk and J. Zbieranek, Warsaw: Institute of Public Affairs. 77-87.