İÇ GÜVENLİK YÖNETİMİ AÇISINDAN KRİTİK ALTYAPILARINI KORUNMASI

Yıl 2019, ASSAM ULUSLARARASI HAKEMLİ DERGİ 13. ULUSLARARASI KAMU YÖNETİMİ SEMPOZYUMU BİLDİRİLERİ ÖZEL SAYISI, 42 - 51, 23.09.2019

Tarık Ak

Öz

İç güvenlik, devletin bir kamu hizmeti faaliyetidir. İç güvenlik,
vatandaşların yaşamına, yaşam tarzına, toplumun birlikteliğine ve birlikte
yaşama arzusuna yönelen saldırı ve tehditlere karşı güvenliğin sağlanmasıdır. Bu
bağlamda modern toplumlarda hayatın her yönünü destekleyen kritik altyapıların
korunması, kamu düzeni ve güvenliğin sağlanması açısından da vazgeçilmezdir. Bu kapsamda çalışma, kritik altyapıların korunmasıyla ilgili olarak
dünyada yaşanan gelişmeler ve bu konuda iç güvenlik açısından Türkiye’de
yapılması gerekenlerin tespit edilmesini hedeflemektedir. Çalışma, literatür
taraması yapılarak teorik bir zeminde yürütülmüştür. Çalışma’da ilk olarak kritik
altyapı güvenliğinin ne olduğu irdelenecek, müteakiben ABD, AB ve BM açısından odaklandıkları
konular vurgulanacaktır. Son olarak ise; iç güvenlik açısından kritik
altyapıların korunması usulü belirtilecek ve Türkiye bağlamında değerlendirmeler
yapılacaktır. Dünyada, kritik altyapıların korunmasıyla ilgili olarak afet
yardım ve acil yönetim ihtiyaçları yanında terör olayları ve internet yoluyla
müdahalelere de odaklanıldığı görülmektedir. Türkiye’de ise daha çok kritik
altyapıların korunamaması durumunda meydana gelecek çevresel ve insani etkilere
odaklanıldığı görülmektedir. Bunun nedeni kritik altyapıların korunmasının Türkiye’de
literatüre AB’ye uyum sürecinde konunun çevre temelli etkileri bağlamında
girmiş olmasıdır. Kritik altyapıların korunmaması neticesinde çevreye olumsuz
etkisi çok önemli olmakla birlikte kritik altyapıların güvenliğinin sağlanması
bağlamında ilave bir iç güvenlik yaklaşımına da ihtiyaç duyulmalıdır.
Türkiye’de iç güvenlik açısından kritik altyapıların korunmasına ilişkin
bütünsel bir yaklaşım ve bir strateji belgesi henüz hazırlanmamıştır. Hali
hazırda kritik altyapılarının korunmasına ilişkin işlemlerin devlet
teşkilatlanması bünyesinde farklı bakanlıklarda yürütüldüğü görülmektedir. Halihazır
yürütülen çalışmaların bir iç güvenlik stretejisi bağlamında ortaya konması
gerekir ise safhaların şu şekilde olması önerilebilir. (ı) İçişleri Bakanlığı
tarafından kritik altyapıların fiziki korunmasına karşı kolluk kuvvetleri
vasıtasıyla gerekli tedbirlerin alınması. (ıı) İçişleri Bakanlığının bağlı
birimi olan AFAD tarafından kritik altyapıların belirlenmesi ve afetlerde
müdahalelere ilişkin gerekli önlemlerin uygulanması. (ııı) Kolluk kuvvetleri,
ilk yardım ekipleri ve itfaiye teşkilatlarının kritik altyapı hizmet birimleri
olarak değerlendirilmesi ve bunların korunmalarına ilişkin planlamaların ve
önlemlerin geliştirilmesidir.

Anahtar Kelimeler

İç güvenlik, Anayurt Güvenliği, İç güvenlik Yönetimi, Kritik Altyapı

Kaynakça

• AFAD (2014a). 2014-2023 Kritik Altyapıların Korunması Yol Haritası Belgesi. Ankara: Başbakanlık Afet Acil Durum Yönetimi Başkanlığı.
• AFAD (2014b). Açıklamalı Afet Yönetimi Terimleri Sözlüğü. Ankara: Başbakanlık Afet Acil Durum Yönetimi Başkanlığı.
• AFAD (2019). 15.02.2019 tarihinde https://www.afad.gov.tr/tr/2211/AFAD-Hakkinda ve https:// www.afad.gov.tr/tr/2505/Afet-ve-Acil-Durum -Danisma -Kurulu adresinden alınmıştır.
• Ak, T. (2018). Dünyada İç güvenlik Yaklaşımının Değişimi ve İç Güvenlik Yönetimine Etkisi. Van Yüzüncü Yıl Üniveristesi İİBF Dergisi, (6), 74-93.
• BBC (2017). 15.02.2019 tarihinde https://www.bbc.com/turkce/haberler-dunya-39354709 adresinden alınmıştır.
• BTK (2019). USOM ve Kurumsal Siber Olaylara Müdahale Ekibi, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu. 25.02.2019 tarihinde https://www.btk.gov.tr/usom-ve-kurumsal-siber-olaylara-mudahale-ekibi adresinden alınmıştır.
• Caşın, M., Nifti, E., Gücüyener, A. (2015), Kritik Enerji Altyapı Güvenliği El Kitabı. İstanbul: Hazar Strateji Enstitüsü.
• EU COM702(F1) (2004). Critical Infrastructure Protection in the Fight Against Terrorism, Brussels: Communication from the Commission to the Council and the European Parliament. 14.02.2019 tarihinde http://ec.europa.eu/transparency/regdoc/? fuseaction=list&coteId= 1&year=2004&number=702&language=EN adresinden alınmıştır.
• EU COM576 (2005). Green Paper on a European Programme for Crtıcıcal Infrasturacture Protection, Brussels: Commission of the European Communities, 14.02.2019 tarihinde http://ec.europa.eu/transparency/regdoc/rep/1/2005/EN/1-2005-576-EN-F1-1.Pdf adresinden alınmıştır.
• EU COUNCIL DIRECTIVE/114/EC (2008), on the Identification and Designation of European Critical Infrastructures and the Assessment of the Need to Improve Their Protection, 15.02.2019 tarihinde https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri =OJ:L:2008: 345:0075:0082:EN: PDF adresinden alınmıştır.
• EU COUNCIL (2015). Draft Council Conclusions on the Renewed European Union Internal Security Strategy 2015-2020, 9798/15. 10 June 2015.
• EU COUNCIL (2016). Renewed European Union Internal Security Strategy Implementation, Brussels, 8587/16. 13 May 2016.
• EUROPEAN COMMISSION (2014). Communication from the Commisison to the European Parliament and the Council, The final implementation report of the EU Internal Security Strategy 2010-2014, 20.6.2014, COM(2014) 365 final, Brussels.
• Karanacak, B. (2011). Kritik Altyapılar ve KritikAltyapıların Korunması, Siber Savunma Sempozyumu, 24-25 Mayıs 2011, İstanbul.
• SABAH (2004). 1502.2019 tarhinde http://arsiv.sabah.com.tr/2004/03/12/gnd101.html adresinden alınmıştır.
• UN Security Council (2001). Resolution 1373 (2001), 28 September 2001.
• UN Security Council (2001). Resolution 1566 (2004), 8 October 2004.
• UN CTED (2017). Protection of Critical Infrastructure against Terrorist Attacks, UN Security Council Counter Terrorism Committee Executive Directorate Trends Report.
• T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı (2013). Ulusal Siber Güvenlik Stratejisi ve 2013-2014 Eylem Planı, 25.02.2019 tarihinde https://www.btk.gov.tr/uploads /pages/2-1-strateji-eylem-plani-2013-2014-5a3412cf8f45a.pdf
• T.C. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Haberleşme Genel Müdürlüğü (2014). Kurumsal SOME Kurulum ve Yönetim Rehberi. Ankara: T.C. Ulaştırma. Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı.
• Tüney, S. & Gücüyener, A. (2015). Kritik Altyapı Güvenliği, Teknolojik Afetler ve Türkiye’nin 2023 Stratejisi, Kritik Altyapıları Koruma Programı, 21.02.2019 tarihinde https://www.afad.gov.tr/tr/2629/Makaleler adrsinden alınmıştır.
• UN CTED & UNOCT (2018). The Protection of Critical Infrastructure Against Terrorist Attacks: Compendium of Good Practices. Counter Terrorism Committee Executive Directorate & United Nation Office of Counter Terrorism.
• US PCCIP (1997). Critical Foundations Protecting America’s Infrastructures. The Report of the President’s Commission on Critical Infrastructure Protection President’s Commission on Critical Infrastructure Protection, Washington, DC: White House.
• US PDD (1998). Critical Infrastructure Protection, Residential Decision Directive/NSC-63, May 22, 1998, Washington: The White House, 13.02.2019 tarihinde https://fas.org/irp/ offdocs/pdd/pdd63.htm adresinden alınmıştır.
• 4 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (2018). Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar İle Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi, 15/7/2018 tarihli ve 30479 sayılı kararname, 25.02.2019 tarihinde http:// www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/19.5.4.pdf adresinden alınmıştır.