VERGİ GÜVENLİĞİ AÇISINDAN OTOMATİK BİLGİ DEĞİŞİMİ

Yıl 2019, ASSAM ULUSLARARASI HAKEMLİ DERGİ 13. ULUSLARARASI KAMU YÖNETİMİ SEMPOZYUMU BİLDİRİLERİ ÖZEL SAYISI, 358 - 375, 23.09.2019

Sibel Bilgin , Arzu Yılmaz

Öz

Günümüzde
küresel şirketler ekonomi piyasasında oldukça önemli bir yer kapsamaktadır.
Küreselleşmenin olumlu etkileriyle birlikte ülkelerinin egemenlik haklarından
olan vergilendirme hakkına yönelik meydana gelen aşınma hasebiyle olumsuz bir
yönü de bulunmaktadır. Devletlerin elde etmesi gereken vergilerin aşınması ülke
ekonomisine zarar verdiği gibi mükellefler arası eşitsizliğe de sebep
olmaktadır. Uluslararası alanda mükellefler tarafından yapılan vergi
kaçakçılığı ve vergiden kaçınma durumlarını engellemeye ilişkin olarak
devletler ve uluslararası kuruluşlarca birçok çalışma yapılmaktadır. Bu alanda
yapılan çalışmalardan bir tanesi de OECD bünyesinde düzenlenen çok sayıda
devletin taraf olduğu Vergi Konularından Karşılıklı İdari Yardımlaşma
Anlaşmasıdır. Ülkemiz de gerekli iç hukuk işlemlerini tamamladıktan sonra
sözleşmeye 2017 itibariyle taraf olmuştur. Bu anlaşmanın maddelerinden birine
göre mükelleflerin mal varlığına ilişkin bilgiler diğer devletin yetkili
kurumlarına toplu olarak gönderilmektedir. Amacı her ne kadar uluslararası
alanda yapılan vergi kaçakçılığını önlemek olsa da mükellefin temel hak ve
hürriyetlerin dokunan bir madde olması hasebiyle incelenmesi gerekli olan bir
maddedir. Kişilerin kişisel verilerinin güvenliği en temel haklarından biridir.
Ancak anlaşma düzenlemesine göre mükelleflerin bilgileri diğer devletlerle
paylaşılacaktır. Bu paylaşım
kişi haklarının korunması gereği diğer devlet tarafından gizli tutulmak
zorundadır. Ancak gerek temel hak ve
hürriyetler bakımından gerekse mükellef hakları bakımından konunun incelenmesi
ve amacına aykırı kullanılmaması adına hukuki temelin doğru oturtulması
gerekmektedir. 

Çalışmamızda
ülkelerce mükellefe ait ve anlaşmada geçen bilgilerin toplu gönderilmesine
ilişkin düzenleme iç hukukumuzdaki yasal düzenlemeler çerçevesinde
incelenmektedir. İç hukukumuzdaki mükellef haklarını düzenleyen hükümler, Vergi
Usul Kanunu 148-152. maddeleri arasında düzenlenen bilgi toplama yöntemleriyle
alakalı düzenlemeler ile kişisel bilgilerin korunmasına yönelik düzenlemeler
ile toplu bilgi değişimine ilişkin düzenlemenin sistematik bir incelenmesi
yapılarak maddenin hukuka ve kanunlara uygunluğu ortaya konulmaya
çalışılacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Vergi Güvenliği, kişisel verilerin korunması, otomatik bilgi değişimi, bilgi toplama, bilgi verme

Kaynakça

• Kişisel Verileri Koruma Kurumu. (2018, Nisan). 100 Soruda Kişisel Verilerin Korunması Kanunu. nisan 1, 2019 tarihinde www.kvkk.gov.tr: https://www.kvkk.gov.tr/SharedFolderServer/CMSFiles/7d5b0a2f-e0ea-41e0-bf0b-bc9e43dfb57a.pdf adresinden alındı2018 Bütçe Gerçekleşmeleri. (2018). 02 07, 2019 tarihinde http://www.bumko.gov.tr: http://www.bumko.gov.tr/TR,8554/aralik.html E.T. 07.02.2019. adresinden alındıAksoy, Ş. (1998). Vergi Hukuku ve Türk Vergi Sistemi. İstanbul: Filiz Kitabevi.Alıcı, A. (2016). Vergi Cennetleri Tarih mi Oluyor? BEPS Eylem Planının Rolü. Sermaye Piyasası Kurulu Araştırma Dergisi . 04 05, 2018 tarihinde www.spk.com.tr adresinden alındıArslan, Ç. (2013). Vergi Mahremiyetini İhlal Suçu (VUK md. 362). Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 3(2): 15-30.Ateş, L. (2015). Vergisel Bilgilerin Otomatik Değişimi Standardı ve Türkiye. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2(Özel Sayı): 665-682.Batırel, Ö. F. (1980). Semineri Değerlendirme. (İ. İ. Akademisi, Dü.) Yeni Vergiler Yasa Yasa Tasarısı ve Vergi Güvenlik Önlemleri, s. 172-184.Batırel, Ö. F. (2014). Vergi Bilgi Değişim Anlaşmaları Ve Vergi Cennetleri. Journal of Life Economics, 43-50.Behrens, F. (2013). Usıng A SledgehammerToCrack A Nut: WhyFatcaWıll Not Stand. Wısconsın Law Revıew: 205-236.Berkay, F. (2011). Vergilemenin Uluslararsı Boyutlarından Çifte Vergilendirme Sorunsalının Türk Vergi Sistemine Etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 3(5), 88-106.Bilge, M. E. (2005). Ticari Sırların Korunması. Ankara : Asil Yayın Dağıtım.Bilginli, N. K. (2011, Temmuz-Ağustos-Eylül). Vergi Dairesi Otomasyon Projesi(VEDOP). Vergi Dünyası Dergisi(173): 173-182.Bulut, A. (2014). Anonim Şirket Elektronik Genel Kurul Uygulamasında Pay Sahiplerinin Bilgi Alma Hakkı. Ankara.Çakmak, T. (2017, 6 5). Otomatik Bilgi Değişim Anlaşmalarının Ulusal Vergi Hukukuna Etkileri. 1 10, 2019 tarihinde www.kpmgvergi.com: https://www.kpmgvergi.com/PDF/Sorumlu-Vergicilik/Timur%20%C3%87akmak.pdf adresinden alındıDanıştay 4. Dairesi, E. 1984/291, K. 1984/294 (Danıştay 4. Dairesi 12 20, 1984).Danıştay 4. Dairesi, E. 2009/695, K.2011/1094, (Danıştay 4. Dairesi 2011).Dizdarevic, M. A. (2011). The FATCA Provisions of the HireAct: Boldly Going Where No Withholding Has Gone Before. Fordham L. Rev. : 2966-2994.Doğrusöz, B. (2017, 12 5). Otomatik Bilgi Değişimi. 01 20, 2019 tarihinde www.dünya.com: https://www.dunya.com/kose-yazisi/otomatik-bilgi-degisimi/393198 adresinden alındıDurmuş, N. K. (2017). Ticari Sırların ve Kişisel Verilerin Korunması Kapsamında Vergi Mahremiyeti. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi(31): 371-409.Gelir İdaresi Başkanlığı. (tarih yok). 3 5, 2019 tarihinde www.gib.gov.tr: https://www.gib.gov.tr/uluslararasi_mevzuat/fatca-sorular adresinden alındıGelir İdaresi Başkanlığı Resmi İnternet Sitesi. (2011). 02 08, 2019 tarihinde http://www.gib.gov.tr: http://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/beyannamerehberi/2011_Performans_Programi.pdf adresinden alındıGrinberg, I. (2012). Beyond FATCA: An Evolutionary Moment forthe International Tax System. https://scholarship.law.georgetown.edu/cgi/viewcontent.cgi?referer=&httpsredir=1&article=1162&context=fwps_papers.Güneş, G. (2014). Verginin Yasallığı İlkesi (Cilt 4. Bası). İstanbul: XII Levha Yayınları.Kahriman, H., & Tepekule, U. (2014). Uluslararası Vergilendirmede Yeni Bir Otomatik Bilgi Değişimi Uygulaması Olarak FATCA. (C. B. Fakültesi, Dü.) Prof. Dr. Naci Birol Muter'e Armağan, 85-106.Kaneti, S. (1989). Vergi Hukuku (Cilt 2. Baskı). İstanbul: Filiz Kitabevi.Kılınç, D. (2012). Anayasal Bir Hak Olarak Kişisel Verilerin Korunması. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 61(3), 1089-1169.Kurumu, T. D. (tarih yok). 04 08, 2019 tarihinde http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5cab91476a1cc5.27500863 adresinden alındıLederman, L. (2010). Reducing Information GapsToReduceTheTaxGap: When Is Information ReportingWarranted? 78 Fordham L. Rev. :1733-1735.Mutluer, K., Heper, F., & Dönmez, R. (2006). Vergi Hukuku. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayın no: 1536.Müezzinoğlu, Z. (1980). Türk Vergi Sisteminin Genel Görünümü ve Vergi Güvenlik Önlemleri. (İ. İ. Akademisi, Dü.) Yeni Vergiler Yasa Tasarısı ve Vergi Güvenlik Önlemleri, s. 3-7.OECD. (2012). The Global Forum On Transparency And Exchange Of Informatıon For Tax Purposes. Informatıon Brief.OECD. (2014, temmuz 15). "Gelir ve Servet Üzerinden Alınan Vergilere İlişkin Model Anlaşma". şubat 5, 2019 tarihinde http://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/user_upload/Mevzuat_DisIliskiler/OECD_Model_Yorum_Kitabi_2014.pdf adresinden alındıOktar, S. A. (2013). Vergi Hukuku (Cilt 9. Bası). İstanbul: Turan Kitabevi.Öncel, M., Kumrulu, A., & Çağan, N. (2017). Vergi Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları.Öncel, M., Kumrulu, A., & Çağan, N. (2018). Vergi Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları.Öncel, Y. (2001). Gelir Vergisinin Vergi Güvenliği Açısından Değerlendirilmesi. Maliye Araştırma Merkezi Konferansları (s. 37-56). İstanbul: İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi.Öner, C. (2008). Uluslararası Alanda Vergi İdareleri Arası Bilgi Değişimi Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.Saral, T. (1980). Vergilerle İlgili Yasa Tarsarısında Güvenlik Önlemleri. (i. i. akademisi, Dü.) Yeni Vergiler Yasa Tasarısı ve Vergi Güvenlik Önlemleri, s. 101-121.Seer, R. (2010). Almanya’da Vergi Yükümlülerinin Verilerinin Korunması (Çeviren Oğuz Şimşek. B. Ö. Yavaşlar içinde, Vergi Hukuku Örneğinde Hukuka Uygun ve Etkin Kamu Denetimi Sempozyum Kitabı (s. 376). Ankara: Seçkin Yayınları.Solak, İ. (2004). Türk Vergi Sisteminde Vergi Güvenlik Önlemleri Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.Şakar, A. Y. (2011, Temmuz - Ağustos ). Türkiye'de E-Devlet Uygulamalarının Vergi Hukuku Alanına Yansımaları: E-Haciz Uygulaması Ve Karşılaşılan Sorunlar. Mali Çözüm Dergisi, 69-87.Şanver, S. (1980). Vergi Güvenlik Önlemleri Türkiye'deki Uygulama. (İ. İ. Akademisi, Dü.) Yeni Vergiler Yasa Tasarısı ve Vergi Güvenlik Önlemleri Semineri, s. 81-96.Şenyüz, D. (2015). Vergi Ceza Hukuku (Cilt 8. Baskı). Bursa: Ekin Yayınları.Şenyüz, D. (2015). Vergi Ceza Hukuku (Cilt 8. Baskı). Bursa: Ekin Yayınları.Şenyüz, D., Yüce, M., & Gerçek, A. (2017). Vergi Hukuku. Ankara: seçkin yayıncılık.T.C. Cumhurbaşkanlığı Resmi Gazete. (1951, 7 21). 3 7, 2019 tarihinde www.resmigazete.gov.tr: http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/7864.pdf adresinden alındıT.C. Cumhurbaşkanlığı Resmi Gazete. (2016, 3 16). 3 15, 2019 tarihinde http://www.resmigazete.gov.tr/: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/03/20160316.htm adresinden alındıT.C. Cumhurbaşkanlığı Resmi Gazete. (2016, 10 5). 3 7, 2019 tarihinde http://www.resmigazete.gov.tr/: http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/10/20161005.htm adresinden alındıT.C. Cumhurbaşkanlığı Resmi Gazete. (2016, 4 7). 3 7, 2019 tarihinde www.resmigazete.gov.tr. adresinden alındıT.C. Cumhurbaşkanlığı Resmi Gazete. (2018, 12 30). 3 7, 2019 tarihinde www.resmigazete.gov.tr. adresinden alındıT.C. Cumhurbaşkanlığı Resmi Gazete. (2018, 12 30). 3 7, 2019 tarihinde www.resmigazete.gov.tr. adresinden alındıTaşkan, Y. Z. (2018). Vergi Hukuku. Ankara: Adalet Yayınevi.Ülkeler Arasında Otomatik Bilgi Değişimi Başlıyor. (2018, 6 27). http://www.neksymm.com: http://www.neksymm.com/ulkeler-arasinda-otomatik-bilgi-degisimi-basliyor_d486/ adresinden alınmıştırÜnsal, H. (2008). Türk Vergi Hukukunda Vergi Mahremiyeti, Sağladığı Yararlar ve Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(3):27-48.www.tdk.gov.tr. (tarih yok). 3 5, 2019 tarihinde www.tdk.gov.tr: http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.5cdabda2c95324.79349083 adresinden alındıYasaman, H. (2009). Patent Hukukunda Ticari Sırların Korunması. İstanbul: Fikri Mülkiyet Hukuku Yıllığı.Yeniçeri, H. (2005). Türk ve Sisteminde Vergi Güvenlik Önlemleri Doktora Tezi. İstanbul: Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.