Dijital Çağın Sebep Olduğu Duygu ve Davranış Bozuklukları

Yıl 2024, Sayı: 25, 30 - 44, 23.11.2024

Fatma Nuray Kuşcu , Ali Göde

https://doi.org/10.58724/assam.1489942

Öz

Dijital çağ, hayatımıza getirdiği yeniliklerin yanı sıra çeşitli duygu ve davranış bozukluklarına da sebep olmaktadır. Sürekli çevrimiçi olma zorunluluğu, bireylerde "nomofobi" (telefonsuz kalma korkusu) ve "fomo" (gelişmeleri kaçırma korkusu) gibi durumlara yol açmaktadır. Sosyal medya ve dijital platformlardaki sürekli etkileşim, bireylerin gerçek dünya ile bağlarını zayıflatmakta, "aleksitimi" (duyguları ifade etme zorluğu) ve "netlessfobi" (internetsiz kalma korkusu) gibi yeni bozukluklar ortaya çıkmaktadır. Dijital bağımlılık, bireylerin günlük işlevlerini yerine getirmekte zorlanmalarına, sosyal izolasyona, depresyon ve anksiyete gibi ciddi psikolojik rahatsızlıklara neden olabilmektedir. Uzun süreli ekran kullanımı, uyku problemlerine, göz yorgunluğuna ve genel fiziksel sağlık sorunlarına yol açmaktadır. Dijital cihazların sürekli kullanımı, insanların fiziksel aktivitelerini azaltmakta ve hareketsiz bir yaşam tarzını teşvik etmektedir. Bu durum, obezite, kas ve iskelet sistemi problemleri gibi sağlık sorunlarına davetiye çıkarmaktadır. Sonuç olarak, dijital çağın getirdiği bu duygu ve davranış bozuklukları, bireylerin hem psikolojik hem de fiziksel sağlığını tehdit etmektedir. Sağlıklı bir dijital kullanım alışkanlığı geliştirmek ve dijital bağımlılığın farkında olmak, bu bozuklukların önlenmesi ve yönetilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Bireylerin dijital cihazları bilinçli ve dengeli bir şekilde kullanmaları, sosyal ilişkilerini güçlendirmeleri ve fiziksel aktivitelerini artırmaları, dijital çağın olumsuz etkilerini azaltmada yardımcı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Dijitalleşme, Dijital Bağımlılık, Davranış Bozukluğu, Sağlık

Etik Beyan

Derleme makale olduğu için herhangi bir etik kurul iznine gerek görülmemiştir.

Destekleyen Kurum

Çalışma için destek alınmamıştır.

Teşekkür

Bulunmamaktadır.

Emotional and Behavioral Disorders Caused by the Digital Age

Öz

In addition to the innovations it brings to our lives, the digital age also causes various emotional and behavioral disorders. The necessity to be constantly online leads to conditions such as "nomophobia" (fear of being without a phone) and "fomo" (fear of missing developments). The constant interaction on social media and digital platforms weakens individuals' ties with the real world, and new disorders such as "alexithymia" (difficulty expressing emotions) and "netlessphobia" (fear of being without the internet) emerge. Digital addiction can cause individuals to have difficulty in fulfilling their daily functions, social isolation, and serious psychological disorders such as depression and anxiety. Prolonged screen use leads to sleep problems, eye strain and general physical health problems. The constant use of digital devices reduces people's physical activity and encourages a sedentary lifestyle. This situation invites health problems such as obesity and musculoskeletal problems. As a result, these emotional and behavioral disorders brought about by the digital age threaten both the psychological and physical health of individuals. Developing healthy digital usage habits and being aware of digital addiction are of great importance in preventing and managing these disorders.

Anahtar Kelimeler

Digitalization, Digital Addiction, Behavioral Disorder, Health

Kaynakça

• Adams, S. K., Williford, D. N., Vaccaro, A., Kisler, T. S., Francis, A., & Newman, B. (2016). The young and the restless: Socializing trumps sleep, fear of missing out, and technological distractions in first-year college students. International Journal of Adolescence and Youth, 22(3), 337–348. https://doi.org/10.1080/02673843.2016.1181557
• Andel, S. A., Kessler, S. R., Pindek, S., Kleinman, G., & Spector, P. E. (2019). Is cyberloafing more complex than we originally thought? Cyberloafing as a coping response to workplace aggression exposure. Computers in Human Behavior, 101, 124–130. https://doi.org/10.1016/J.CHB.2019.07.013
• Arısoy, Ö. (2009). İnternet bağımlılığı ve tedavisi. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 1(1), 55–67.
• Aydemir, C., & Akdoğan, A. A. (2022). Örgütsel yaşamda aleksitimi (Duygular için söz yokluğu) ve iş performansı üzerindeki etkisi. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 17(65), 315–328.
• Aydın, K. (2022). Üniversite öğrencilerinin nomofobi ve netlessfobi düzeylerinin ilişkisel desen ile incelenmesi. Atatürk Üniversitesi.
• Brailovskaia, J., & Margraf, J. (2024). From fear of missing out (FoMO) to addictive social media use: The role of social media flow and mindfulness. Computers in Human Behavior, 150, 107984. https://doi.org/10.1016/J.CHB.2023.107984
• Buiza-Aguado, C., García-Calero, A., Alonso-Cánovas, A., Ortiz-Soto, P., Guerrero-Díaz, M., González-Molinier, M., & Hernández-Medrano, I. (2017). Los videojuegos: una afición con implicaciones neuropsiquiátricas. Psicología Educativa, 23(2), 129–136. https://doi.org/10.1016/J.PSE.2017.05.001
• Chashmi, S. J. E., Aruguete, M., Sadri, M., Montag, C., & Shahrajabian, F. (2023). Psychometric properties of the fear of missing out (FOMO) Scale in iranian students: Reliability, validity, factor structure, and measurement invariance. Telematics and Informatics Reports, 10, 100066. https://doi.org/10.1016/J.TELER.2023.100066
• Civelek, A. (2022). Fomo’nun Satın Alma Davranışlarına Etkisi ve Bir Araştırma. Marmara Üniversitesi.
• Davis, R. (2001). Cognitive-behavioral model of pathological internet use. Computers in Human Behavior, 17(2), 187–195.
• Dereboy, F. (1990). Aleksitimi öz-bildirim ölçeklerinin psikometrik özellikleri üzerine bir çalışma. Hacettepe Üniversitesi.
• Dhir, A., Yossatorn, Y., Kaur, P., & Chen, S. (2018). Online social media fatigue and psychological wellbeing—A study of compulsive use, fear of missing out, fatigue, anxiety and depression. International Journal of Information Management, 40, 141–152.
• Durmuş Sarıkahya, S., Akçam, A., Kanbay, Y., Özbay, Ö., & Çınar Özbay, S. (2024). Predictive effects of nomophobia, netlessphobia, and sleepiness on fatigue. The Turkısh Journal On Addıctıons, 11(1), 44–50.
• Gentina, E., Tang, T. L. P., & Dancoine, P. F. (2018). Does gen Z’s emotional intelligence promote iCheating (cheating with iPhone) yet curb iCheating through reduced nomophobia? Computers & Education, 126, 231–247. https://doi.org/10.1016/J.COMPEDU.2018.07.011
• González-Cabrera, J., León-Mejía, A., Pérez-Sancho, C., & Calvete, E. (2017). Adaptation of the Nomophobia Questionnaire (NMP-Q) to Spanish in a sample of adolescents. Actas Españolas de Psiquiatría, 45(4), 137–144.
• Gottberg, K. (2017). Simple Living–A Cure For FOMO (Fear Of Missing Out).
• Güldemir, E. (2023). Öğretmen adaylarının dijital bağımlılık düzeyleri ile iletişim becerileri arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sivas Cumhuriyet Üniversitesi.
• Güler, H., & Aydın, F. (2020). Erişkin bireylerde bağlanma biçimleri ile psikososyodemografik değişkenlerin aleksitimi düzeyleri üzerindeki etkileri. Türkiye Klinikleri Adli Tıp ve Adli Bilimler Dergisi, 17(2), 98–116.
• Güney, B. (2017). Dijital bağımlılığın dijital kültüre dönüşmesi: Netlessfobi. E-Journal of New Media, 1(2), 207–213.
• Güngör Bağlıcakoğlu, E. (2023). Obsesif kompulsif bozukluk tanısı olan ergenlerin akıllı telefon bağımlılığı ve nomofobi açısından sağlıklı ergenlerle karşılaştırılması. Sağlık Bilimleri Üniversitesi.
• Gurbuz, I. B., & Ozkan, G. (2020). What is your level of nomophobia? An investigation of prevalence and level of nomophobia among young people in Turkey. Community Mental Health Journal, 56(5), 814–822. https://doi.org/10.1007/S10597-019-00541-2/TABLES/4
• Hacıoğlu Kabak, K. (2024). Diyet polikliniğine başvuran bireylerin aleksitimik özellikleri ile duygusal yeme durumları ve yeme farkındalıkları ilişkisinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi.
• Hatting1h, M., Dhir, A., Ractham, P., Ferraris, A., & Yahiaoui, D. (2022). Factors mediating social media-induced fear of missing out (FoMO) and social media fatigue: A comparative study among Instagram and Snapchat users. Technological Forecasting and Social Change, 185, 122099. https://doi.org/10.1016/J.TECHFORE.2022.122099
• Henle, C., & Blanchard, A. (2008). The interaction of work stressors and organizational sanctions on cyberloafing. Journal of Managerial Issues, 20(3), 383–400.
• Iskric, A., Ceniti, A. K., Bergmans, Y., McInerney, S., & Rizvi, S. J. (2020). Alexithymia and self-harm: A review of nonsuicidal self-injury, suicidal ideation, and suicide attempts. Psychiatry Research, 288, 112920. https://doi.org/10.1016/J.PSYCHRES.2020.112920
• İzci, F. (2016). Epilepsi hastalarında aleksitimi, mizaç ve karakter özellikleri. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 8(1), 64–75.
• Jia, H., Karau, S., & Jia, R. (2013). Cyberloafing and personality: The impact of the big five traits and workplace situational factors. Journal Of Leadership&Organizational Studies, 20(3), 358–365.
• Kanbay, Y., Fırat, M., Akçam, A., Çınar, S., & Özbay, Ö. (2022). Development of fırat netlessphobia scale and investigation of its psychometric properties. Perspectives in Psychiatric Care, 58(4), 1258–1266. https://doi.org/10.1111/PPC.12924
• Liberman, B., Seidman, G., McKenna, K. Y. A., & Buffardi, L. E. (2011). Employee job attitudes and organizational characteristics as predictors of cyberloafing. Computers in Human Behavior, 27(6), 2192–2199. https://doi.org/10.1016/J.CHB.2011.06.015
• Lim, V. K. G. (2002). The IT way of loafing on the job: cyberloafing, neutralizing and organizational justice. Journal of Organizational Behavior, 23(5), 675–694. https://doi.org/10.1002/JOB.161
• Mendia, J., Zumeta, L. N., Cusi, O., Pascual, A., Alonso-Arbiol, I., Díaz, V., & Páez, D. (2024). Gender differences in alexithymia: Insights from an Updated Meta-Analysis. Personality and Individual Differences, 227, 112710. https://doi.org/10.1016/J.PAID.2024.112710
• Meng, S. Q., Cheng, J. L., Li, Y. Y., Yang, X. Q., Zheng, J. W., Chang, X. W., Shi, Y., Chen, Y., Lu, L., Sun, Y., Bao, Y. P., & Shi, J. (2022). Global prevalence of digital addiction in general population: A systematic review and meta-analysis. Clinical Psychology Review, 92, 102128. https://doi.org/10.1016/J.CPR.2022.102128
• Newport, C. (2021). Dijital Minimalizm (O. Öztürk,). Metropolis Yayıncılık.
• Önal, Ö., Çoban, B., Kalaycı, Ö., Kaçmaz, E., Kişioğlu, A. N., & Uskun, E. (2023). The effect of technology-dependent behavioral disorders, including nomophobia, phubbing, fear of missing out, and netlessphobia, on quality of life and life satisfaction in desk-workers. In Journal of Experimental and Clinical Medicine (Vol. 40, Issue 3, pp. 542–549). https://doi.org/10.52142/omujecm.40.3.20
• Örücü, E., & Yıldız, H. (2014). İşyerinde kişisel internet ve teknoloji kullanımı: Sanal kaytarma. Ege Akademik Bakış, 14(1), 99–114.
• Öz, H. (2018). Üniversite okuyan genç yetişkinlerin mobil telefon yoksunluğu korkusu (Nomofobi) ile kişilik tipleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi.
• Paktin, A. (2024). Ergenlerde internet bağımlılığı düzeyleri ile sosyal kaygı ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Peng, J., Nie, Q., & Chen, X. (2023). Managing hospitality employee cyberloafing: The role of empowering leadership. International Journal of Hospitality Management, 108, 103349. https://doi.org/10.1016/J.IJHM.2022.103349
• Polat, R. (2017). Dijital hastalık olarak nomofobi. E-Journal of New Media, 1(2), 164–172.
• Preece, D. A., Petrova, K., Mehta, A., Sikka, P., & Gross, J. J. (2024). Alexithymia or general psychological distress? Discriminant validity of the Toronto Alexithymia Scale and the Perth Alexithymia Questionnaire. Journal of Affective Disorders, 352, 140–145. https://doi.org/10.1016/J.JAD.2024.01.271
• Przybylski, A. K., Murayama, K., Dehaan, C. R., & Gladwell, V. (2013). Motivational, emotional, and behavioral correlates of fear of missing out. Computers in Human Behavior, 29(4), 1841–1848. https://doi.org/10.1016/J.CHB.2013.02.014
• Przybylski, A. K., & Weinstein, N. (2013). Can you connect with me now? How the presence of mobile communication technology influences face-to-face conversation quality. Journal of Social and Personal Relationships, 30(3), 237–246.
• Reer, F., Tang, W. Y., & Quandt, T. (2019). Psychosocial well-being and social media engagement: The mediating roles of social comparison orientation and fear of missing out. New Media and Society, 21(7), 1486–1505. https://doi.org/10.1177/1461444818823719
• Reizer, A., Galperin, B. L., Chavan, M., Behl, A., & Pereira, V. (2022). Examining the relationship between fear of COVID-19, intolerance for uncertainty, and cyberloafing: A mediational model. Journal of Business Research, 145, 660–670. https://doi.org/10.1016/J.JBUSRES.2022.03.037
• Ren, S., Liu, T., Zhao, X., Yang, H., & Elhai, J. D. (2023). Is nomophobia problematic or functional? A perspective from bifactor structure. International Journal of Mental Health and Addiction, 1–20. https://doi.org/10.1007/S11469-023-01030-0/TABLES/5
• Rodríguez-Fernández, A., Fernández-Zabala, A., Goñi-Palacios, E., & Zwilling, M. (2022). The impact of nomophobia, stress, and loneliness on smartphone addiction among young adults during and after the COVID-19 Pandemic: An Israeli case analysis. Sustainability, 14(6), 3229. https://doi.org/10.3390/SU14063229
• Rodríguez-García, A. M., Belmonte, J. L., & Moreno-Guerrero, A. J. (2020). Nomophobia: An individual’s growing fear of being without a smartphone—A systematic literature review. International Journal of Environmental Research and Public Health 2020, Vol. 17, Page 580, 17(2), 580. https://doi.org/10.3390/IJERPH17020580
• Şan, İ., Orhan Karsak, H. G., İzci, E., & Öncül, K. (2024). Internet addiction of university students in the Covid-19 process. Heliyon, 10(8), e29135. https://doi.org/10.1016/J.HELIYON.2024.E29135
• Sanlı, R. (2019). Zayıf, normal ve kilolu bireylerde duygusal yeme davranışı, aleksitimi ve duygu düzenleme güçlüğü arasındaki ilişkinin incelenmesi. İstanbul Arel Üniversitesi.
• Saritepeci, M., & Kurnaz, M. F. (2024). Antecedents and consequences of FoMO for neuroticism, openness and social influence: Investigating the moderating effect. Personality and Individual Differences, 225, 112657. https://doi.org/10.1016/J.PAID.2024.112657
• Sarıbay, B., & Durgun, G. (2020). Dokunmatik toplumların fobileri: Netlessfobi, nomofobi ve fomo kavramları üzerine bir içerik analizi çalışması. Journal of Yaşar University, 15, 280–294.
• Şaşıoğlu, M., Gülol, Ç., & Tosun, A. (2013). Aleksitimi kavramı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 5(4), 507–527.
• Şayir, O. (2023). İnternet gazeteciliğinde editörlerin haber üretim süreçlerinde yaşadıkları dijital hastalıklar. İstanbul Aydın Üniversitesi.
• Stead, H., & Bibby, P. A. (2017). Personality, fear of missing out and problematic internet use and their relationship to subjective well-being. Computers in Human Behavior, 76, 534–540. https://doi.org/10.1016/J.CHB.2017.08.016
• Strang, M., Macmillan, C. M., Brown, C. M., Hooley, M., & Stokes, M. A. (2024). The relationship between alexithymia and self-esteem in autistic adolescents. Research in Autism Spectrum Disorders, 112, 102334. https://doi.org/10.1016/J.RASD.2024.102334
• Sun, Y., Yang, J., Li, M., & Liu, T. (2024). The association between neuroticism and nomophobia: Chain mediating effect of attachment and loneliness. International Journal of Mental Health and Addiction, 22(1), 685–702. https://doi.org/10.1007/S11469-022-00897-9/FIGURES/9
• Tanır, G. (2021). Fiziksel aktivitenin teknoloji çağı hastalıkları netlessfobi ve nomofobi ile İlişkisi. Aydın Adnan Menderes Üniversitesi.
• Théorêt, V., Hébert, É., & Hébert, M. (2024). Investigating the role of alexithymia in the association between cumulative childhood maltreatment and teen dating violence victimization. Journal of Psychiatric Research, 173, 192–199. https://doi.org/10.1016/J.JPSYCHIRES.2024.03.030
• Tsai, H. Y. (2023). Do you feel like being proactive day? How Daily Cyberloafing Influences Creativity and Proactive Behavior: The Moderating Roles of Work Environment. Computers in Human Behavior, 138, 107470. https://doi.org/10.1016/J.CHB.2022.107470
• Tuna, R., Alan, H., Saritas, M., & Bacaksiz, F. E. (2023). Touch-operated world of teenagers in the distance education process: A cross-sectional study on nomophobia, netlessphobia and fear of missing out in nursing students. Nurse Education in Practice, 71, 103728. https://doi.org/10.1016/J.NEPR.2023.103728
• Ugrin, J., Pearson, J., & Odom, M. (2007). Profiling cyber-slackers in the workplace: Demographic, cultural and workplace factors. Journal of Internet Commerce, 6(3), 75–89.
• Wen, J., Huang, Y., Liu, G., & Miao, M. (2023). The nature of nomophobia and its associations with contents of smartphone use and fear of missing out: A network perspective. Telematics and Informatics, 82, 102011. https://doi.org/10.1016/J.TELE.2023.102011
• Wu, J., Mei, W., Liu, L., & Ugrin, J. C. (2020). The bright and dark sides of social cyberloafing: Effects on employee mental health in China. Journal of Business Research, 112, 56–64. https://doi.org/10.1016/J.JBUSRES.2020.02.043
• Yengin, D., & Bayındır, B. (2019). Dijital hastalıklar (dijital bağ(ım)lı). ss.85-115. (Karadağ, G. H. Ed.). Der Yayınları.
• Yiğitbaş, Ç., & Deveci, S. . (2018). Yaşlılık ve aleksitimi. Türkiye Klinikleri Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(1), 80–87.
• Yin, Y., Cai, X., Ouyang, M., Li, S., Li, X., & Wang, P. (2023). FoMO and the brain: Loneliness and problematic social networking site use mediate the association between the topology of the resting-state EEG brain network and fear of missing out. Computers in Human Behavior, 141, 107624. https://doi.org/10.1016/J.CHB.2022.107624
• Yıldırım, S., & Kişioğlu, A. . (2018). Teknolojinin getirdiği yeni hastalıklar:Nomofobi, netlessfobi, F-fomo. SDÜ Tıp Fak Dergisi, 25(4), 473–480.
• Yıldız, K., Kurnaz, D., & Kınık, A. (2020). Nomofobi, netlessfobi ve gelişmeleri kaçırma korkusu: Sporcu genç yetişkinler üzerine bir araştırma. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(Özel Sayı), 321–338. https://doi.org/10.18026/CBAYARSOS.669601
• Yorulmaz, M., Kıraç, R., & Sabırlı, H. (2018). Üniversite öğrencilerinde nomofobinin uyku ertelemeye etkisi. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 5(27), 2988–2996.