TÜRKİYE'DEKİ ORTA ÖĞRETİM KURULUMLARININ PERFORMANSLARININ VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 3, 45 - 59, 01.12.2019

Ahmet Ergülen İbrahim Harmankaya Zeynep Ünal

Öz

Ülkemizde eğitim politikalarının geliştirilmesi, uygulanması ve zorunlu temel öğretimle, ortaöğretim hizmetlerinin sunulması Milli Eğitim Bakanlığı’nın kontrolünde gerçekleştirilmektedir. Bakanlıkça ülke genelindeki eğitim hizmetlerinin takip edilmesi, etkinlik analizlerinin yapılması ve gerekli önlemlerin alınabilmesi için ülkemizdeki şehirler, istatistiki bölge birimleri sınıflamasına göre yirmi altı adet bölgeye ayrılmıştır. Bölgelerdeki şehirlerde orta öğretim kurumları eğitim hizmetleri sunumunu gerçekleştirmektedir. Bu nedenle yapılan bu çalışmada Milli Eğitim Bakanlığınca yapılan yirmi altı adet ikinci düzey bölgelendirme esasına dayanarak, bölgelerimizin kullanmış oldukları girdi okul sayısı, şube sayısı, öğretmen sayısı, derslik başına düşen öğrenci sayısı ve derslik sayısı ve çıktı okullaşma oranı, mezun olan öğrenci sayısı değerleri ile ne derece etkin ve verimli çalıştıkları tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada söz konusu bölgelerin ortaöğretim hizmetleri sunumlarına ait açıklanan 2017 Milli Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim verilerinden yararlanılmıştır. Çalışma kapsamında benzer girdilerle benzer çıktılar elde ederken, birbirleriyle kıyaslamayı mümkün kılmak için etkinlik analizi yapmayı amaçlayan ve doğrusal programlama prensiplerinden yararlanan, "veri zarflama analizi" yönteminden yararlanılmıştır. Oluşturulan doğrusal programlama modelinde ise Lindo paket programı kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda bölgelerin etkinlik analizleri gerçekleştirilmiş, hangi girdi ve çıktı değerleri bağlamında etkin olmadığı gösterilmiş, ortaya çıkan sonuçlardan hareketle geri kalmış veya gelişmekte olarak nitelendirilebilecek şehirlerin oluşturduğu bölgelerin gelişmiş bölgelerdeki eğitim hizmetlerinin etkinlik değerini yakaladığı ve hatta geçtiği görülmüştür

Anahtar Kelimeler

Etkinlik Ölçümü, Ortaöğretim Kurumları, Veri Zarflama Analizi

DATA ENVELOPMENT ANALYSĠS EVALUATĠON METHOD FOR THE PERFORMANCE OF SECONDARY EDUCATĠON INSTĠTUTĠONS ĠN TURKEY

Öz

In our country, the development, implementation and provision of secondary education services through compulsory basic education policies are carried out under the control of the Ministry of National Education. In order to monitor the education services throughout the country, to conduct efficiency analyzes and to take necessary measures, the cities in our country are divided into twenty-six regions according to the classification of statistical regional units. Secondary education institutions provide education services in cities in the regions. Therefore, in this study, on the basis of the twenty-six second level zoning principles made by the Ministry of National Education, it was tried to determine the input number of schools, number of branches, number of teachers, number of students per class and number of classrooms and output enrollment rate, number of students graduating values used by our regions and how efficiently and efficiently they operate. In the study, 2017 National Education Statistics Formal Education data which are explained about the secondary education services of these regions were used. Within the scope of the study, while obtaining similar outputs with similar inputs, the "data envelopment analysis" method, which aims to conduct efficacy analysis and make use of linear programming principles, has been used. In the linear programming model, the Lindo package program was used. As a result of the study, effectiveness analyzes of the regions have been performed, it has been shown that they are not effective in terms of input and output values, it has been seen that the regions formed by cities that can be considered as underdeveloped or developing, have captured and even exceeded the effectiveness value of education services in developed regions

Anahtar Kelimeler

Activity Measurement, Secondary Education Institutions, Data Envelopment Analysis

Kaynakça

• Atan, M. Karpat G., Göksel A., (2002). Ankara’daki Anadolu Liselerin Toplam Etkinliğinin Veri Zarflama Analizi ( VZA ) İle Saptanması, XI. Eğitim Bilimleri Kongresi, 23-26 Ekim, Yakın Doğu Üniversitesi, Lefkoşe, KKTC
• Ayna. R., (2018). İzmir’deki Ortaöğretim Kurumlarının Veri Zarflama Analizi Ve Analitik Hiyararşi Süreci Bütünleşik Yöntemi (Vzahp) Gle Etkinliklerinin Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.
• Baysal, Toklu, D. (2001). Veri Zarflama Analizi İle Bazı Orta Öğretim Kurumlarının Performanslarının Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6 (2), .Retrieved from http://dergipark.org.tr/sduiibfd/issue/20849/223573
• Bradley S., Johnes, G., Millington, J. (2001). The Effect of Competition on the Efficiency of Secondary Schools in England. EJOR 135(3): 545-568.
• Demir, İ, Depren, Ö. (2009). 2006 Yili Türkiye'nin Ortaöğretim Performansinin Veri Zarflama Analizi İle Değerlendirilmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi , 1 (2) , 64-75 .
• Doğan. H. (2014). Eskişehir İlindeki Anadolu Liselerinin Göreli Etkinliklerinin Ölçümü. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi. Eskişehir.
• Doğan, Z. (2010). 1992 Yılında Kurulan Devlet Üniversitelerinin Etkinlğinin Veri Zarflama Analizi ile Araştırılması. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı Yükseklisans Tezi. Bolu, Türkiye.
• Ergülen, A, Kazan, H, Ünal, Z. (2019). Yoğun rekabet ortaminda performans değerlendirme: iç anadolu bölgesindeki devlet üniversitelerinin, veri zarflama analizi yöntemiyle performans ölçümü. EUropean Journal of Managerial Research (EUJMR), 3 (4), 59-64.
• Kar. İ. (2018). Veri Zarflama Analizi İle Etkinlik Ölçümü. Yüksek Lisans Tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi. İzmir.
• Karaemir, Çağlar. (2013). Eğitim Merkezlerinde Etkinlik Analizleri: Veri Zarflama Analizi Kullanarak Performans Analizi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi. Ankara.
• Maragos, E.K., Despotis, D.K. (2004). Evaluating School Performance over Time in the frame of Regional Socio-Economic Specificities. Wseas Transactions On Mathematics. Issue 3. Vol:3. 664- 670. ISSN 1109-2769.