AVRUPA VE TÜRKİYE ARASINDA YÜRÜRLÜKTE OLAN ORTAK GÜMRÜK BİRLİĞİ ANTLAŞMASI GÜNCELLENMESİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 5, 62 - 76, 31.12.2020

Osman Kurter

Öz

ÖZ
Dünyadaki tüm serbest ticaret bölgeleri gibi, Avrupa Gümrük Birliği teşkilatının da üye ülkeler arasındaki serbest ticareti teşvik etmesi, hudutları marjinalleştirmesi ve ticareti önleyici bürokratik formaliteleri ortadan kaldırması beklenilen bir düsturdur. Türkiye’nin, Avrupa Birliğinin kuruluş yıllarına uzanan üyelik rüyasının parçası olarak gerçekleştirdiği ve ülkenin Avrupa Birliği üyeliğine kadar geçici-geçiş süreci olarak planlanan gümrük birliği ortaklığının planlanandan daha uzun süre yürürlükte kalmasından dolayı ve başından beri bazı aksaklıkları ihtiva etmesinden ötürü, belirtilen kuruluş amacına hizmet etmediği bulgusuna varılmaktadır. Bu anomalinin, Türkiye’ye ilave külfet oluşturmasının yanında, serbest ticaret ortamlarının olmazsa olmaz şartı olan rekabet ortamını da ortadan kaldırdığı da malumdur. Araştırmacılar, sorunları ana başlık olarak vize problemleri, ulaşım sorunları, değişik kota politikaları, üçüncü ülkelerle yapılan serbest ticaret anlaşmaları ve teknik sorunlar olarak tespit etmişlerdir. Türkiye’nin bu kronik sorunun çözümü için yaptığı mükerrer başvuruların, AB nezdinde teyit ve kabulden ileri gitmediği ve yeterli karşılığı görmeği tespit edilmektedir. Ülkenin en büyük ticaret ortağının AB olmasından ve elinde halihazırda fazla zorlayıcı enstrümanların olmayışından dolayı, Türk yetkililerin yaklaşık son on yıldır AB bağımlılığını azaltmak için gösterdikleri çabalarına devam etmelerinden ve Suriye mültecileri değişim programında yaptıkları gibi, tüm fırsatları değerlendirmelerinden başka seçenekleri olmadığı gözlemlenmektedir.

Anahtar Kelimeler

AB-Türkiye İlişkileri, AB-Türkiye Serbest Ticaret, AB-Türkiye Gümrğk Birliği, Serbest Ticaret Alanları

Kaynakça

• Alpagu, H. (2015). International Taxation and the Role of Customs Union Between Turkey and the EU. Bilgi Ekonomisi ve Yönetimi Dergisi. 10(2), 133-142
• Batra R.N. (1975). The Pure Theory of International Trade Under Uncertainty. Palgrave Macmillan, London.
• Dereli, D. D. (2014). E- Gümrük Uygulamasının Türkiye ile Avrupa Birliği Arasındaki Ticarete Etkisi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi. 24, 250-261
• Doğan, M. (2015). Avrupa Birliği ve Türkiye Ekonomik İlişkileri. Marmara Coğrafya Dergisi. 32, 306-325
• Esfahani, H. S. & Çeviker-Gürakar, E. (2013). Fading attraction: Turkey’s shifting relationship with the European Union. The Quarterly Review of Economics and Finance. 53, 364–379
• Felbermayr, G. J. & Larch, M. (2013). The Transatlantic Trade and Investment Partnership (TTIP): Potentials, Problems and Perspectives. CESifo Forum, 14(2), 49-60
• Fırat, B. (2013). Failed Promises: Economic Integration, Bureaucratic Encounters, and the EU-Turkey Customs Union. Dialect Anthropol. 37, 1–26
• Gençosmanoğlu, Ö. T. (2015). Gümrük Birliği’ne Tarım Ürünlerinin Dahil Edilmesi: Türkiye İçin Ticaret Politikası Önerileri. Marmara Avrupa Araştırmaları Dergisi. 23(1), 25-47
• Göral, E. & Dartan M. (2016). The Customs Union in the Context of EU-Turkey Relations: An Evaluation of Current Debates. Marmara Journal of European Studies. 24(2), 1-31
• Hatipler, M. (2011). Türkiye AB Gümrük Birliği Anlaşması ve Anlaşmanın Türkiye Ekonomisine Etkileri. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 13(1), 14-32
• Heckscher, E. F. (1949). Readings in the Theory of International Trade. Philadelphia, USA.
• Işık, N. (2015). Avrupa Birliği-Türkiye Dış Ticaret Akımlarının Genişletilmiş Panel Çekim Modeliyle Tahmini. Marmara Avrupa Araştırmaları Dergisi. 23(1), 49-67
• Karataş, C. & Uz, İ. (2009). Turkey’s Accession to the European Union and the Macroeconomic Dynamics of the Turkish Economy. Turkish Studies. 10(4), 539–557.
• Kurter, O. (2010). Strategic Moves and Behaviors of a Corporation While Turkey Negotiates Accession Into the European Union (Doctoral Dissertation). Argosy University, Schaumburg, USA.
• Kurter, O. (2018). Fatigued Turkey and the Attempts to Re-energize the 54 Years Old European Dream; Is there a Hope? EUropean Journal of Managerial Research (EUJMR), 2(3), 61-74.
• Kuşat, N. (2015). Gümrük Birliğinin Türkiye Dış Ticaretine Statik Etkileri: 1980-1995 / 1996-2013 Karşılaştırmalı Analizi. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi. 29(4), 625-644.
• Magee, C.S.P. (2016). Trade Creation, Trade Diversion, and the General Equilibrium Effects of Regional Trade Agreements: a Study of the European Community–Turkey Customs Union. Review of the World Economics. 152, 383-399.
• Nas, Ç. (2018). Turkey-EU Customs Union: Its Modernization and Potential for Turkey-EU Relations. Insight Turkey, vol.20, no.3, pp.43-60.
• Ohlin, B. 1933. Interregional and International Trade. Harvard University Press, Cambridge, Mass, USA.
• Phinnemore, D. & İçener E. (2016). Holding the door half (?) open: the EU and Turkey 10 years on. Journal of Contemporary European Studies. 24(4), 446-462.
• Saatçioğlu B., Tekin F., Ekim S. & Tocci N. (2019). The Future of EU-Turkey Relations: A Dynamic Association Framework amidst Conflictual Cooperation. FEUTURE Online Paper No. 22.
• The EU Commission. (2015). Meeting of heads of state or government with Turkey-EU-Turkey statement, 29/11/2015. Retrieved October 8,2020, from https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/STATEMENT_15_6194
• The EU Commission. (2016). Study of the EU-Turkey bilateral preferential trade framework, including the Customs Union, and an assessment of Its possible enhancement final report. Retrieved October 8,2020, from https://ec.europa.eu/smart-regulation/impact/ia_carried_out/docs/ia_2016/turkey_anx6_en.pdf on 08/10/2020
• The EU Commission. (2019). 36th Meeting of the EU-Turkey Customs Union Joint Committee, Brussels, 8-9 July 2019.Retrieved on 08/10/2020 from https://trade.ec.europa.eu/doclib/docs/2020/january/tradoc_158587.pdf
• The EU Commission. (2020). Turkey 2020 Report. Communication on the Enlargement Policy. Brussels, 6.10.2020 SWD (2020) 355 final.
• Togan, S. (2015). Technical Barriers to Trade: The case of Turkey and the European Union. Journal of Economic Integration. 30(1), 121-147.
• Tsakiris, Theodorus (2018). Gas Developments in the Eastern Mediterranean: Trigger or Obstacle for EU-Turkey Cooperation? FEUTURE Online Paper No. 22.
• TC. Ticaret Bakanlığı, (2015). Report of the Senior Officials Working group (SWOG) on the Update of the EU-Turkey Customs Union and Trade Relations. Retrieved October 11, 2020 from https://ticaret.gov.tr/data/5b87b62f13b8761160fa10c4/YDMCG_Raporu.pdf
• Ülengin S. ve diğerleri, (2015). Effects of Quotas on Turkish Foreign Trade: A Gravity Model. Transport Policy. 38, 1-7.
• Witkowska, J. (2014). Capital Movements Between The European Union And Turkey Within The Integration Processes. Comparative Economic Research. 17(3), 29-45.
• World Bank (2014). Evaluation of the EU-Turkey Customs Union. Retrieved March 15, 2018, from http://www.worldbank.org/content/dam/Worldbank/document/eca/turkey/tr-eu-customs-union-eng.pdf