SAM SHEPARD’IN GÖMÜLÜ ÇOCUK OYUNUNDA KİMLİK, CİNSİYET VE ŞİDDET

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 9, 223 - 239, 29.12.2022

Halil İbrahim Özkan , Tuba Kancı

Öz

Sam Shepard, ABD’nin en ilgi çeken tiyatro yazarlarından biridir. Shepard’ın Gömülü Çocuk adlı piyesi de yazarın en dikkate değer metinlerindendir ve birçok incelemenin konusu olmuştur. Bu eserde Shepard, Amerikan Rüyası ile özdeşleşen ideal aile tablosunun gerçek dışılığını tartışmaya açmıştır. Bu makalede, Gömülü Çocuk oyunundaki kimlik, cinsiyet ve şiddet nosyonları birbiriyle ilişki içinde analiz edilmiştir. Oyundaki kimliklere dair sorunlar Judith Butler’ın performatif toplumsal cinsiyet kuramı ile ele alınmış ve ne tür erkeklik krizlerine yol açtıkları incelenmiştir. Gömülü Çocuk’ta toplumsal pratikte sergilenen edimler kişilerin cinsiyet kimlikleri için belirleyicidir. Oyunda, erkekliklerine dair başarısız algıların varlığı erkek karakterler için erkekliklerini geri kazanma dürtüsü şeklinde ortaya çıkmakta ve buna yönelik olarak çeşitli şiddet edimlerinin sergilendiği görülmektedir. Patriarka için makbul erkeklikleri var ederek, patriarkal düzeni koruma altına alan erkeklerin şiddet edimleri, kadınları tahakküm altına alarak, onların toplumsal varlığını sınırlı bir alan içinde hapsetmektedir. Erkekler ise erkekliklerini kazanmak uğruna girdikleri mücadelelerde yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kalmaktadır. Nitekim şiddet, insan varlığı ve sosyal ilişkiler için yıkıcı etkiye sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Gömülü Çocuk, Sam Shepard, Kimlik bunalımı, Cinsiyet Rolleri, Şiddet

IDENTITY, GENDER AND VIOLENCE IN SAM SHEPARD’S BURIED CHILD

Öz

Sam Shepard is one of the most interesting playwrights in the USA. Shepard's play Buried Child is among the author's most notable plays and has been the subject of many studies. In this play, Shepard discussed the unreality of the ideal family picture identified with the American Dream. In this article, the notions of identity, gender and violence in the play Buried Child are analyzed in relation to each other. The problems related to identities in the play are addressed with Judith Butler's performative gender theory, and the masculinity crises they led to is examined. In Buried Child, the acts exhibited in social practice are determinative for the gender identities of people. The existence of unsuccessful perceptions of their masculinity brings about an urge for the male characters to regain their masculinities, and various acts of violence are exhibited in the play in this regard. Violent acts of men which protect patriarchal order by creating acceptable masculinities for patriarchy, subjugates women and confines their social existence within a limited space. Men, on the other hand, face the danger of being annihilated in their struggles to gain their masculinity. As a matter of fact, violence has a devastating effect on human existence and social relations.

Anahtar Kelimeler

Burried Child, Sam Shepard, Identity crises, Gender roles, Violence

Kaynakça

• Abdelsamie, A. M. (2013). The Ideal of the Family In Sam Shepard's Buried Child. Bulletin of The Faculty of Arts, 35, 21-39. doi:10.21608/bfa.2013.234056
• Adler, A. (1985). İnsanı Tanıma Sanatı. (K. Şipal, Çev.) İstanbul: Say Kitap Pazarlama.
• Amani, O., Pirnajmuddin, H., & Marandi, S. M. (2017). Sam Shepard and the "Famillial Maze": Possible Worlds Theory in Buried Child. GEMA Online Journal of Language Studies, 17 (2), 69-83. doi:10.17576/GEMA-2017-1702-05
• Atak, H. (2011). Kimlik Gelişimi ve Kimlik Biçimlenmesi: Kuramsal Bir Değerlendirme. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3 (1), 163-213.
• Aydınalp, E. (2019). Shakespeare'in Teatralliği: Hamlet, Macbeth ve Othello. YEDİ: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi (21), 1-9. doi:10.17484/yedi.454899
• Barutçu, A. (2021). Eşikte Dans, Performatif İnşa ve Yıkıcı-Aracı Bir Kimlik Olarak Köçeklik. Sosyoloji Araştrmaları Dergisi, 24 (2), 62-95. doi:10.18490/SOSARS.927211
• Başar, K., & Yüksel, Ş. (2014). Çocukluktan Yetişkinliğe Cinsiyet Kimliği ile İlgili Sorunlar: Uygun Değerlendirme ve İzlem. Psikiyatride Güncel, 4 (4), 389-404.
• Beşe, A. (2013). 1960 Amerikan Tiyatro Grupları ve Postmodern Sahne Dili. Humanitas (1), 51-58.
• Blaser, A. (2013). Beyond Bedrooms and Kitchens: A Critical Analysis of the Mother Figures in Sam Shepard's Family Plays. (Yüksek Lisans Tezi), B.F.A. Carnegie Mellon University, Department of Theatre and Dance. Boulder: University of Colorado Boulder.
• Bourdieu, P. (2015). Eril Tahakküm. (B. Yılmaz, Çev.) İstanbul: Bağlam Yayıncılık.
• Burried Child-The Sam Shepard Website (2005). Erişim tarihi: 7 Eylül 2022 http://www.sam-shepard.com/buriedchild.html
• Butler, J. (2014). Cinsiyet Belası: Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi. (B. Ertür, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Chipeng, Z. (2020). Where Are the Men?- The Masculine Crises in Buried Child. PalArch's Journal of Archaeology of Egypt/Egyptology, 17 (6), 8806-8819.
• Connell, R. W. (2019). Erkeklikler. (İ. Yılmaz, Dü., & N. Konukcu, Çev.) Ankara: Phoenix Yayınevi.
• Dhungana, H. R. (2007). Sam Shepard’s Buried Child “The disintegration of American Dream”. (Yüksek Lisans Tezi), Tribhuvan University, Arts in English. Kirtipur: Central Department of English.
• Görmez, A. (2007). Man, Woman, Violence and Sam Shepard. Tiyatro Araştırmaları Dergisi, 3 (24), 125-143. doi:10.1501/TAD_0000000085
• Günay, G. (2017). Eugene O’Neill ve Sam Shepard Oyunlarının Amerikan Rüyası Bağlamında İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Bahçeşehir Üniversitesi, İleri Oyunculuk Programı. İstanbul: Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Hammood, N. A., Mahmood, S. D., & Hashim, M. R. (2020). The Offstage Character in Modern American Drama: Sam Shepard’s Buried Child. International Journal of Applied Linguistics & English Literature, 9 (4), 117-124. doi:10.7575/aiac.ijalel.v.9n.4p.117
• İlhan, K. (2011). Amerikan Vatandaşı ve Sosyal Rol Modeli Oluşturulmasında Norman Rockwell İllüstrasyonlarının Katkısı ve İrdelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi. İzmir: Güzel Sanatlar Enstitüsü.
• Marranca, B. (1981). Alphabetical Shepard: The Play of Words. Performing Arts Journal, 5 (2), 8-25.
• McDonough, C. J. (1995). The Politics of Stage Space: Women and Male Identity in Sam Shepard's Family Plays. Journal of Dramatic Theory and Criticism, 65-84.
• McDonough, C. J. (2002). Patriarchal Pathology from the Holy Ghostly to Silent Tongue. Cambridge University Press, 154-170.
• Mir, D. A., & Vijaya, R. (2017). Familial Disintegration: A Study of Sam Shepard's Buried Child. International Journal of Academic Research and Development, 2 (6), 612-615.
• Mir, D. A., & Vijaya, R. (2018). Quest for Identity: A Study of Sam Shepard's Buried Child. Language in India, 2, 55-59.
• Morimoto, M. (2003). Male Conflicts in Sam Shepard's Family Trilogy. Osaka Literary Review (42), 121-138. doi:10.18910/25179
• Mustazza, L. (2009). Women's "Roles" in Sam Shepard's Buried Child. Literature in Performance, 5 (2), 36-41. doi:10.1080/10462938509391581
• Oralgül, E. E. (2016). Judith Butler'ın Kimlik ve Siyaset Anlayışı. ETHOS: Felsefe ve Toplumsal Bilimlerde Diyaloglar, 9 (1), 47-62.
• Orbison, T. (1994). Authorization and Subversion of Myth in Shepard's Buried Child. Modern Drama, 37 (3), 509-520. doi:10.1353/mdr.1994.0024
• Pateman, C. (2017). Cinsel Sözleşme. (Z. Alpar, Çev.) İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Porter, L. R. (1993). Modern and Postmodern Wastelands: "Long Day's journey Into Night" and Shepard's "Buried Child". Penn State University Press, 17 (1), 106-119.
• Putzel, S. D., & Westfall, S. R. (1989). The Back Side of Myth: Sam Shepard's Subversion of Mythic. Journal of Dramatic Theory and Criticism, 109-124.
• Saeidabadi, S., & Shahabi, H. (2016). The Investigation of Identity Construction: A Foucauldian Reading of Sam Shepard's Buried Child. Kata, 18 (1), 19-24. doi:10.9744/kata.18.1.19-24
• Sancar, S., & Göç-Bilgin, M. (2021). Erkekler, Erkeklikler ve Toplumsal Cinsiyet Eşitliği. Cinsiyet Eşitliği İzleme Derneği. Ankara: CEİD Yayınları..
• Shepard, S. (2000). Toplu Oyunları 1. (Ş. Yücel, Çev.) Ankara: Dost Kitabevi Yayınları.
• Shepard, S. (2005). Buried Child. New York: Random House.
• Starja, A. (2012). Motifs of Repetition of Fate and Return to the Past in Some of Sam Shepard’s Plays. Mediterranean Journal of Social Sciences, 3 (7), 79-81. doi:10.36941/mjss
• Sumarsono, I., Nurisma, R. A., Agusalim, I. D., Kusumawati, E., & Amalo, E. A. (2021). Escapism in Sam Shepard’s The Buried Child. Jurnal Pendidikan Bahasa, 8 (2), 346-357. doi:10.36232/jurnalpendidikanbahasa.v8i2.1488
• Suner, L. (2005). Sam Shepard'ın Gömülü Çocuk Adlı Oyununda Uzam ve Zaman. Tiyatro Araştırmaları Dergisi (19), 2-24. doi:10.1501/TAD_0000000038
• Syed, M. (2014). Patriarchal Pathology: The Case of Sam Shepard’s Buried Child and Mahesh Dattani’s Where There’s a Will. The Criterion, 5 (2), 253-259.
• TDK. (2019). Türk Dil Kurumu Sözlükleri. Erişim Tarihi: 10 Eylül 2022 https://sozluk.gov.tr
• Whiting, C. G. (1988). Digging up Buried Child. Modern Drama, 31 (4), 548-556. doi:10.1353/mdr.1988.0009
• Wyman, S. M. (2016). Sam Shepard’s Buried Child: Unearthing the Family Drama. ANQ: A Quarterly Journal of Short Articles, Notes and Reviews, 29 (1), 40-42. doi:10.1080/0895769X.2016.1180235