ÖĞRETMENLERDE MAĞDURİYET ALGISININ BAZI DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

Yıl 2024, , 47 - 56, 28.03.2024

Eyyüp Birlik , Cemal Azkın , Gökhan Genç

https://doi.org/10.31455/asya.1407033

Öz

Bu araştırmanın amacı öğretmenlerin şiddete dayalı olarak algıladıkları mağduriyet düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesidir. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Şanlıurfa iline bağlı Hilvan ilçesinde görev yapan tüm lise ve ortaokul öğretmenleri oluşturmaktadır. Evrenin tümüne ulaşmak hedeflenmiştir. Anket sorularını yanıtsız bırakan ve çeşitli sebeplerle araştırmaya katılamayan öğretmenler veri grubuna dâhil edilmemiştir. Araştırma çalışma grubunda bulunan 435 öğretmenin 361’inin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada veri toplama araçları olarak Çok Boyutlu Öğretmen Mağduriyet Ölçeği ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Öğretmenlerde mağduriyet algısı ile değişkenler arasındaki ilişkiyi belirlemek için bağımsız örneklem t testi ve tek faktörlü varyans analizi kullanılmıştır. Homojenlik testi neticesinde homojen dağılım göstermediği belirlenen faktörler için Mann - Whitney U testi ve Kruskal - Wallis testleri kullanışmış ve bu test sonuçlarından çıkan anlamlılık düzeyleri dikkate alınarak değerlendirme yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre öğretmenlerin mağduriyet algıları ile z kuşağı öğrenciler ile iletişim/etkileşim durumları, mesleklerinden memnuniyet düzeyleri, çalıştıkları okul türü, eğitim düzeyleri ve şiddete maruz kalma durumları arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir. Sonuç olarak her üç öğretmenden birinin maruz kaldığı şiddeti/mağduriyeti tüm boyutları ile ele alıp gerekli tedbirlerin alınması ve göz ardı edilemeyecek boyutlara ulaşan sonuçlarının önüne geçilmesi için politika geliştiricilere yol gösterici nitelikte çalışmalar yapılması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Mağduriyet, Şiddet, İstemeyen Davranış

INVESTIGATION OF VICTIMIZATION PERCEPTION OF TEACHERS ACCORDING TO SOME VARIABLES

Öz

The aim of this research is to examine the levels of victimization that teachers perceive based on violence according to some variables. The relational screening model, one of the quantitative research methods, was used in the research. The study group of the research consists of all high school and secondary school teachers working in Hilvan district of Şanlıurfa province. It is aimed to reach the entire universe. Teachers who left the survey questions unanswered and could not participate in the research for various reasons were not included in the data group. The research was conducted with the participation of 361 of the 435 teachers in the research study group. Multidimensional Teacher Victimization Scale and personal information form were used as data collection tools in the study. Independent samples t test and single-factor analysis of variance were used to determine the relationship between teachers' perception of victimization and the variables. For the factors that were determined not to have a homogeneous distribution as a result of the homogeneity test, Mann - Whitney U test and Kruskal - Wallis tests were used and the evaluation was made by taking into account the significance levels obtained from these test results. According to the findings of the research, a positive significant relationship was determined between teachers' perceptions of victimization and their communication/interaction status with Generation Z students, their level of satisfaction with their profession, the type of school they work in, their education level and their exposure to violence. As a result it has been concluded that the violence/victimization that one in every three teachers is exposed to should be addressed in all its dimensions, necessary precautions should be taken, and studies should be carried out to guide policy developers in order to prevent its consequences reaching unignorable dimensions.

Anahtar Kelimeler

Victimization, Violence, Unwanted Behavior

Kaynakça

• American Psychology Association. (2016). A Silent National Crisis: Violence Against Teachers. Retrieved June 13, 2019, from https://www.apa.org/education/k12/teacher-victimization
• Atmaca, T. & Öntaş T. (2014). Velilerin Öğretmenlere Uyguladığı Şiddete Yönelik Nitel Bir Araştırma. Anadolu Eğitim Liderliği ve Öğretim Dergisi, 2(1), 47-62
• Birlik, E. (2020). Çok Boyutlu Öğretmen Mağduriyet Ölçeği’nin Türkçeye Uyarlanması. Asya Studies, 5(18), 97-108.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Atıf İndeksi
• Chen, L. H. (1999). Teacher victimization in Taiwanese Junior High Schools. Taiwan National Science Council, 1(2), 493-526.
• Cumaoğlu, N. (2007). The Exposure of Primary School Teachers to Bullying: An Analysisof Various Variable: Social Behavior and Personality: An International Journal, 35(6), 789-802.
• Daniels, J. A., Bradley, M. C. & Hays, M. (2007). The İmpact of School Violence on School Personel. Implications for Psychologist. Professional Psychology: Research and Practice, 38(6), 652-659.
• De Wet, C. (2010). Victims of Educator-Targeted Bullying: A Qualitative Study. South African Journal of Education, 30(1), 189-201.
• De Wet, N. C. & Jacobs, L. (2006). Educator-Targeted Bullying: Fact or Fallacy? Acta Criminological, 19(2), 53-73
• Demir, M. K. (2011). Öğretmen Adaylarının Karşılaşmak İstemedikleri Davranışların Analizi. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi. 31(1), 68-84.
• Ertürk, A. (2011). Öğretmen ve Okul Yöneticilerinin Okul Ortamında Maruz Kaldıkları Zorbalık Davranışları, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
• Espelage, D., Anderman, E.M., Brown, V. E., Jones, A., Lane, K. L., McMahon, S. S., Reddy, L. A. & Reynolds, C, R. (2013). Understanding and preventing violence directed against teachers. American Psychologist, 68(2), 75-87.
• Hacıcaferoğlu, S. (2013). Ortaöğretimde Çalışan Branş Öğretmenlerinin Yıldırma (Mobbing) Davranışlarına Uğrama Düzeyleri ile Demografik Özellikler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(3), 111- 127.
• Kondrasuk, J. N., Greene, T. G., Waggoner, J., Jacqueline, E., Edwards, K. & Nayak-Rhodes, A. (2005). Violence affecting school employees. Education Faculty Publications and Presentations, 125(4), 638-647.
• Lokmic, M., Opic, D. & Bilic, V. (2013). Violence Against Teachers-Rule or Ex̄ception. International Journal of Cognitive Research in Science, Engineering and Education, 1(2), 1-6.
• Martinez, A., McMahon, D., Espelage, D., Anderman, E. M., Reddy, L. A. & Sanchez, B. (2016). Teachers’ Ex̄periences with Multiple Victimization: Identifying Demografic, Cognitive And Contex̄tual Correlate. Journal of School Violence, 15(4), 387-405.
• Mcmahon, S. D., Martinez, A., Espelage, D., Rose, C., Reddy, L. A., Lane, K. & Brown, V. (2014). Violence Directed Against Teachers: Results from a National Survey. Psychology in the Schools, 51(1), 753-766.
• Moon, B. & McCluskey, J. (2016). School-based Victimization of Teachers in Korea: Focusing on İndividual and School Characteristics. Journal of Interpersonal Violence, 31(1), 1340-1361.
• Özcebe, H., Üner S., & Çetik H. (2006). Şiddet ve Okul: Okul ve Çevresinde Çocuğa Yönelik Şiddet ve Alınabilecek Tedbirler. Uluslararası Katılımlı Sempozyum Bildiri Özetleri, İstanbul: Duman Ofset Yayınları.
• Özdemir, S. M. (2012). An İnvestigation of Violence Against Teachers in Turkey. Journal of Instructional Psychology, 39(1), 51-62.
• Özdere, M. & Terzi, Ç. (2018). Liselerde Öğretmene Yönelik Şiddetin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi: Niğde İli Örneği. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 4(1), 68-88.
• Özkılıç, R. (2012). Bullying Towards Teachers: An Ex̄ample From Turkey. Eurasian of Educational Research,12(47), 95-112.
• Pervin, K. & Turner, A. (1998). A Study of Bullying of Teachers by Pupils in an İnner London School. Pastoral Care in Education, 16(4), 4-10.
• TBMM Araştırma Komisyonu Raporu. (2007). Türkiye Büyük Millet Meclisi Çocuklarda ve Gençlerde Artan Şiddet Eğilimi ile Okullarda Meydana Gelen Olayların Araştırılarak Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu Raporu. Ankara: Özel Eğitim Rehberlik ve Danışma Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
• Terry, A. A. (1998). Teachers as Targets of Bullying by Their Pupils: A Study to İnvestigate İncidence. British Journal of Educational Psychology, 68(2), 255-268.
• Wilson, C. M., Douglas, K. S. & Lyon, D. R. (2011). Violence Against Teachers: Prevalence and Consequences. Journal of Interpersonal Violence, 26(2), 2353–2371.
• Yaman, E. & Kocabaşoğlu, N. (2011). Zorbalığa Farklı Bir Bakış: Öğrencilerin Öğretmenlerine Zorbalık Yaptığı Bir Dikey Zorbalık Araştırması. İlköğretim Online, 10(2), 653-666.
• Yang, C., Fredrick, S.S., Nickerson, A. B., Jenkins, L. N. & X̄ie, J. (2019). Initial Development and Validation of The Multidimensional Teacher Victimization Scale. School Psychology, 34(2), 244-252.