Moğolistan’da Türkiye Türkçesi- Moğolca Üzerine Yapılan Çalışmalar ve Türkçe Öğretimi

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 1, 131 - 156, 01.06.2019

Fatma Albayrak Ariyajav Batchuluun

Öz

Tarihi ve kültürel bağlamda birliktelikleri çok eski dönemlere kadar takip edilebilen Türk-Moğol halklarının günümüz mirasçılarının yaşam alanlarından Türkiye Cumhuriyeti ve Moğolistan arasındaki diplomatik ilişkiler, içinde bulunduğumuz yıl itibarıyla 50. yıl dönümüne ulaşmıştır. Kültür ve medeniyet zenginliğini de paylaşan iki ülke halklarının gerek tarihine ışık tutabilmek gerekse geçmişe dayalı dil ve kültür malzemesinin bilinmeyenlerini ortaya koymaya devam edebilmek adına ikili ilişkilerinin geliştirilmesi önemlidir.  

En eski devirlerden beri Türk dünyasının ortak geçmişine ait değerlerin yaşatıldığı coğrafyalardan biri olan Moğolistan, Türklük biliminin ana kaynaklarını barındırması bakımından da önemlidir. Ayrıca, son dönemlerde Türkiye Türkçesinin de rağbet gördüğü alanlardan biri hâlini almaya başlamıştır. Bu çalışmada, günümüzde Moğolistan’da Türklük bilimi çalışmalarnın ilerlemeye devam ettiği sahalardan biri olan karşılaştırmalı dil çalışmaları alanında Türkiye Türkçesi ve Moğolca üzerine yapılan araştırmalar ve bu sahanın bir kolu olarak Moğolistan’da Türkiye Türkçesinin öğretimi ele alınmıştır. Bahse konu çalışmaların geldiği noktayı betimleyebilmek, bugünkü şartlar altında Türkiye Türkçesinin ülkedeki konumunu ayrıntılarıyla gözler önüne sermek ve özellikle eğitim öğretim sürecinde geleceğe yönelik değerlendirmelerde bulunabilmek amacıyla, günümüzdeki dengelere zemin hazırlayan tarihî süreçte Türk ve Moğol araştırmacıların yaptıkları çalışmalar tanıtılmış ve ülkede Türkçe öğretiminin kurumlar bazında geldiği durum genel hatlarıyla dikkatlere sunulmuştur. Çalışma
sonunda bahse konu sahada yapılan çalışmalara dair Türkçe karşılıklarıyla birlikte bir bibliyografya sunulmuştur.  

Anahtar Kelimeler

Türklük Bilimi, Moğolistan, Türkçe-Moğolca araştırmalar, Moğolistan’da Türkçe öğretimi

Kaynakça

• ALBAYRAK F., (2016). Moğolistan’da Türkçe Öğretiminin Geçmişi, Bugünü ve Geleceği, Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Yöntem ve Uygulamalar 1/2, Yunus Emre Enstitüsü, (Editör: İ. Gültekin, O. Mert, İ. Erdem, H. Develi, H. Karatay, Ş. Ateş vd.), Basım sayısı:1.
• ALBAYRAK, F., (2010). Türkçe Öğrenen Moğol Öğrencilerin Yazılı Anlatım Yanlışlarının Dil Bilgisi Açısından Değerlendirilmesi. YayımlanmamışnYüksek Lisans Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• ALBAYRAK, F., (2015). Moğolistan’da Türklük Bilimi Çalışmaları Üzerine Açıklamalı Bir Kaynakça Denemesi, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, S. 4/3, s. 918-954.
• BATCHULUUN, A., BADAM, A., ALBAYRAK, F., SERİN, N., (2014). Moğolistan’da Türkiye Türkçesi Öğreten Kurumlar ve Moğolistan Kazakları, Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi Sempozyumu, Özet Bildiri, Erzurum.
• GÜL, B., (2003). Moğolistan Halk Cumhuriyetinde Türklük Bilimi, A.Ü. DTCF Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Bölümü, Çağdaş Türklük Araştırmaları Sempozyumu, Ankara, 5-7 Mayıs 2003.
• GÜL, B., (2006). Moğolistan’da Türkoloji’nin Gelişimi ve Moğolistan’da Yapılması Gerekli Türkoloji Çalışmaları Üzerine, I. Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri, 25-26 Mayıs 2006, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü.
• MÖNKHTSETSEG, T. & ENKHJARGAL, P., (2010). MUIS, Gadaad Hel Soyoliin Surguuli Tüühiin Tovçoon, Ulaanbaatar.
• TIKA PROJELERİ TANITIM KİTAPÇIĞI –MOĞOLİSTAN, 2018.
• БАТТУЛГА. Ц., (2018). Монгол Дахь Түрэг Судлалын Номзүй, Эрдэм Шинжилгээний Бүтээлийн Бүртгэл, УБ., тал. 8-9.