Travel in Turkish Literature/Refik Halit Karay’s “Eskici” Story

Yıl 2023, , 110 - 115, 13.12.2023

Tuğçe Nur Kesin

https://doi.org/10.17123/atad.1404436

Öz

Refik Halit Karay is one of the leading names of Turkish literature in the Republican Period. The author, who was exiled twice during his life due to his political attitude, wrote the works of Memleket Hikâyeleri and Gurbet Hikâyeleri with his experiences in exile. These two works are also included in a kind of memoir by literary researchers. Because the stories he wrote as a result of his observations and published in various magazines, although fictional, sometimes carry traces of the author’s life. There are seventeen stories in Gurbet Hikâyeleri, which was first published in 1940. In the book; The Eskici story, in which the longing for homeland and mother tongue is emphasized, is the second story. The plot of the story passes between little Hasan, who had to immigrate to the Palestinian lands because he was orphaned, and the shoe repairman. The author, who includes strong descriptions in terms of spatial characteristics, tells about Arabia, which he calls “warm countries” from the eyes of Hasan, who was put on the ferry to go from Istanbul to Haifa.
In this study, a travel reading was made based on the Refik Halit Karay’s Eskici story and the author’s impressions of there were evaluated while Haifa was still a Palestinian land in 1938.

Anahtar Kelimeler

Turkish literature, Travel, Eskici story, Refik Halit Karay

Türk Edebiyatında Seyahat/Refik Halit Karay’ın “Eskici” Hikâyesi

Öz

Refik Halit Karay, Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatının öncü isimlerindendir. Hayatı boyunca siyasi tavrından ötürü iki kez sürgüne gönderilen yazar, Memleket Hikâyeleri ve Gurbet Hikâyeleri eserlerini sürgünlerdeki birikimleriyle kalem almıştır. Bu iki eser, edebiyat araştırmacıları tarafından bir nevi hatıra türüne de dâhil edilir. Çünkü gözlemleri sonucunda kaleme aldığı ve çeşitli dergilerde yayımlanan hikâyeler, her ne kadar kurmaca olsa da yer yer yazarın hayatından izler taşır. 1940 yılında ilk baskısı yapılan Gurbet Hikâyeleri’nin içerisinde on yedi hikâye yer almaktadır. Kitabın içerisinde; yurt ve ana dil özleminin vurgulandığı Eskici hikâyesi ikinci hikâyedir. Hikâyenin olay örgüsü, öksüz ve yetim kaldığı için Filistin topraklarına göç etmek zorunda kalan küçük Hasan ile ayakkabı tamircisi arasında geçer. Mekân özellikleri bakımından güçlü tasvirlere yer veren yazar, İstanbul’dan Hayfa’ya gitmek üzere vapura bindirilen Hasan’ın gözünden “sıcak memleketler” olarak isimlendirdiği Arabistan’ı anlatır.
Bu çalışmada, Refik Halit Karay’ın Eskici hikâyesi üzerinden bir seyahat okuması yapılmış ve 1938 yılında henüz Hayfa Filistin toprağı iken yazarın oraya ait izlenimleri değerlendirilmiştir

Anahtar Kelimeler

Türk edebiyatı, Seyahat, Eskici hikâyesi, Refik Halit Karay

Kaynakça

• Aktaş, Ş. (1986). Refik Halit Karay. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• Çağın, Ş. (2005). Refik Halit Karay’ın ‘Eskici’ Hikâyesi Üzerine Bir İnceleme, Türklük Bilimi Araştırmaları (TÜBAR), (18): 69-81.
• Hüküm, M. (2018). Refik Halid Karay’ın Orta Doğu ile İlgili Yazıları, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28 (2): 109-124.
• Karay, R. H. (2009). Gurbet Hikâyeleri Yeraltında Dünya Var. İstanbul: İnkılâp Kitapevi.
• Okay, M. O. (2001). Refik Halit Karay. TDV İslam Ansiklopedisi. (24: 480-482) İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayını.
• Özbalcı, M. (1988). Hayatının ve Sanatının Ana Çizgileriyle Refik Halid Karay, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3: 75-91.
• Şengül, A. (2018). Refik Halit Karay. Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü, https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/karay-refikhalit, , Erişim tarihi: 8 Ağustos 2023.
• Uzunçarşılı, İ. H. (1976). Nahil ve Nakıl Alayları, Belleten, XL (157): 55-69