Yerel Halkın Kırsal Turizm Faaliyetlerine Yönelik Algı ve Desteği

Yıl 2025, Cilt: 36 Sayı: 2, 69 - 88, 21.10.2025

Shahın Azadalıyev , Gökhan Ayazlar

https://doi.org/10.17123/atad.1644697

Öz

Bu çalışma, Muğla ilinin Ortaca ilçesindeki yerel halkın kırsal turizme yönelik algılarını ve bu faaliyetlere verdikleri desteği incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma, nicel bir yöntemle yapılmış olup, 391 katılımcıya anket uygulanmıştır. Örnekleme, kolayda örnekleme tekniğiyle belirlenmiştir. Veriler, SPSS programı kullanılarak doğrulayıcı faktör analizi, güvenilirlik analizi, korelasyon ve regresyon analizleriyle değerlendirilmiştir. Çalışmanın bulguları, yerel halkın ekonomik ve sosyo-kültürel faydalara olumlu, çevresel etkilerle ilgili ise olumsuz bir tutum sergilediğini ortaya koymaktadır. Ayrıca, yaş, eğitim durumu, meslek ve medeni durum gibi demografik özelliklerin turizme destek verme düzeyini etkilediği tespit edilmiştir. Bu sonuçlar, kırsal turizmin sürdürülebilirliğini sağlamak için ekonomik faydaların adil dağıtılması ve çevresel sorunların en aza indirilmesine yönelik politikaların geliştirilmesi gerektiğine işaret etmektedir. Araştırma, kırsal turizmin yerel halk üzerindeki etkilerinin daha iyi anlaşılması ve sürdürülebilir turizm politikalarının oluşturulmasına katkı sağlaması açısından önemli bir referans kaynağı oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

kırsal turizm , yerel halkın algısı , yerel halkın desteği , ekonomik ve sosyokültürel etkiler

Destekleyen Kurum

Yok

Teşekkür

Yok

Residents' Perception and Support for Rural Tourism Activities

Öz

This study aims to examine the perceptions and support of the local residents in the Ortaca district of Muğla towards rural tourism activities. A quantitative research method was used, and a survey was conducted with 391 participants. The sample was selected through a convenience sampling technique. The data were analyzed using confirmatory factor analysis, reliability analysis, correlation, and regression analyses in SPSS software. The findings reveal that the local population holds a positive attitude towards the economic and socio-cultural benefits of rural tourism, while expressing negative views regarding its environmental impacts. Additionally, demographic factors such as age, education, occupation, and marital status were found to influence the level of support for tourism. These results emphasize the need for policies that ensure equitable distribution of economic benefits and minimize environmental concerns in order to achieve the sustainability of rural tourism. This research serves as an important reference for understanding the effects of rural tourism on local communities and contributes to the development of sustainable tourism policies.

Anahtar Kelimeler

rural tourism , perceived of residents , support of residents , economic and sociocultural impacts

Kaynakça

• Alimanoğlu, Ç. ve Ayazlar, G. (2017). Türkiye’de Kırsal Turizm Konulu Lisansüstü Tez Çalışmaları Üzerine Bibliyometrik Bir İnceleme (2003-2016), Uluslararası Kırsal Turizm ve Kalkınma Dergisi, 1 (1): 6-12.
• Altanlar, A. ve Akıncı, K. G. (2011). Sürdürülebilir Turizm Planlaması için Yöre Halkı ve Yerli Turistlerin Davranış ve Beklentilerini Anlamaya Yönelik Bir Araştırma; Akçakoca Örneği, Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 3(2): 1-20. https://doi.org/10.1501/Csaum_0000000050
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S., ve Yıldırım, E. (2010). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri. Sakarya: Sakarya Yayıncılık.
• Aref, F., Redzuan, M. ve Gill, S. S. (2009). Community Perceptions Toward Economic and Environmental Impacts of Tourism on Local Communities, Asian Social Science, 5(7): 130-137.
• Avcıkurt, C. (2007). Turist-Yerel Halk Etkileşimi. Turizm Sosyolojisi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Ayazlar, R. (2017). Kırsal Turizmde Yerel Halkın Tutumu, Gaziantep University Journal of Social Sciences, 16(1): 53-69.
• Aydemir, H. (2021). Cıttaslow (Yavaş Şehir) Destinasyonlarındaki Yerel Halkın Turizm Algısı: Perşembe İlçesi Üzerine Bir Araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). Edirne: Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aydın, E., ve Selvi, M. S. (2012). Kırsal Turizm Tanıtımında Yerel Paydaşların Rolü: Arhavi Örneği, International Journal of Social and Economic Sciences, 2(2): 133-144.
• Blau, P. (1986). Exchange and Power in Social Life. New York: Routledge Yayıncılık.
• Brokaj, R. (2014). Local Government’s Role in The Sustainable Tourism Development of a Destination, European Scientific Journal, 10(31): 103-117.
• Buhalis, D. ve Law, R. (2008). Progress in Information Technology and Tourism Management: 20 Years on and 10 Years after The Internet-The State of Etourism Research, Tourism Management, 29(4): 609-623. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2008.01.005
• Büyükkuru, M. (2019). Turizmin Etkilerinin Yerel Halk ve Diğer Paydaşlar Tarafından Değerlendirilmesine Yönelik Karşılaştırmalı Bir Araştırma: Nevşehir Örneği. (Doktora Tezi). Nevşehir: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Byrd, E. T., Bosley, H. E. ve Dronberger, M. G. (2009), Comparisons of Stakeholder Perceptions of Tourism Impacts in Rural Eastern North Carolina, Tourism Management, 30: 693703. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2008.10.021
• Carneiro, M. J., Lima, J. ve Silva, A. L. (2015). Landscape and The Rural Tourism Experience: İdentifying Key Elements, Addressing Potential, and İmplications for The Future, Journal of Sustainable Tourism, 23(8-9): 1217-1235. https://doi.org/10.1080/09669582.2015.1037840
• Castela, A. (2018). Impacts of Tourism in An Urban Community: The Case of Alfama, Athens Journal of Tourism, 5(2): 133-148.
• Chandralal, K. P. L. ve Pallıyaguruge, K. (2010). Impacts of Tourism and Community Attitude Towards Tourism: A Case Study in Sri Lanka, South Asian Journal of Tourism and Heritage, 3(2): 41-49.
• Cunha, C., Kastenholz, E., ve Carneiro, M. J. (2020). Entrepreneurs in Rural Tourism: Do Lifestyle Motivations Contribute to Management Practices That Enhance Sustainable Entrepreneurial Ecosystems?, Journal of Hospitality and Tourism Management, 44: 215-226. https://doi.org/10.1016/j.jhtm.2020.06.007
• Denk, E. ve Mil, B. (2016). Erzurum Oltu İlçesinin Kırsal Turizm Potansiyeli ve Yerel Halkın Turizm Algılamaları, International Journal of Social and Economic Sciences, 6(2): 07-15.
• Dünya Turizm Örgütü-BMDTÖ. (2021). Rural tourism. https://www.unwto.org/rural-tourism. Erişim tarihi: 03.03.2025.
• Erkılıç, E. (2019). Yerel Halkın Turizm Algısı ve Turizmin Gelişimine Yönelik Tutumları: Rize Örneği, International Journal of Contemporary Tourism Research, 3(1): 66-82. https://doi.org/10.30625/ijctr.550650
• Ertuna, B. ve Kirbas, G. (2012). Local Community Involvement in Rural Tourism Development: The Case of Kastamonu, Turkey, PASOS Revista de Turismo y Patrimonio Cultural, 10(2): 17-24. https://doi.org/10.25145/j.pasos.2012.10.023
• Ertuna, B., Güney, S., Güven, Ö., ve Aydemir, N. (2012). Yerel Halkın Kırsal Turizm Gelişimine Katılma İsteğini Etkileyen Unsurlar: Kastamonu Örneği, International Journal of Social and Economic Sciences, 2(2): 59-66.
• Fornell, C., ve Larcker, D. F. (1981). Evaluating Structural Equation Models with Unobservable Variables and Measurement Error, Journal of Marketing Research, 18(1): 39-50. https://doi.org/10.1177/002224378101800104
• Freeman, R.E. (1984). A Stakeholder Approach Strategic Management. Boston MA: Pitman Yayıncılık.
• Gnanapala, W. A. ve Sandaruwani, J. A. R. C. (2016). Socio-Economic Impacts of Tourism Development and Their Implications on Local Communities, International Journal of Economics and Business Administration, 2(5): 59-67.
• Gursoy, D., Ouyang, Z., Nunkoo, R., ve Wei, W. (2019). Residents’ Impact Perceptions of and Attitudes Towards Tourism Development: A Meta-Analysis, Journal of Hospitality Marketing & Management, 28(3): 306–333. https://doi.org/10.1080/19368623.2018.1516589
• Guzman-Parra, V. F., Quintana-García, C., Benavides-Velasco, C. A. ve Vila-Oblitas, J. R. (2015). Trends and Seasonal Variation of Tourist Demand in Spain: The Role of Rural Tourism, Tourism Management Perspectives, 16: 123-128. https://doi.org/10.1016/j.tmp.2015.07.014
• Gümüş, N., ve Özüpekçe, S. (2009). Foça’da Turizmin Ekonomik, Sosyal, Kültürel ve Çevresel Etkilerine Yönelik Yerel Halkın Görüşleri, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(2): 398-417.
• Güney, C. (2019). Destinasyon Yönetiminde Liderliğe İlişkin Paydaş Analizi: İstanbul İlinde Bir Araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). Sakarya: Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Güney, D., ve Göller, V. (2016). Kırsal Turizm Konusunda Yerel Halkın Yaklaşımının Belirlenmesi: Misi Köyü Örneği, Turizm Akademik Dergisi, 3(2): 25-36.
• Halim, M. A., Mawa, J., Deb, S. K. ve Nafi, S. M. (2022). Local Community Perception About Tourism İmpact and Community Support for Future Tourism Development: A Study on Sylhet, Bangladesh, Geo Journal of Tourism and Geosites, 44(4): 1260-1270. https://doi.org/10.30892/gtg.44410-942
• Hardjosoekarto, S., ve Lawang, R. M. (2021). The Role of Local Government on Rural Tourism Development: Case Study of Desa Wisata Pujonkidul, Indonesia, International Journal of Sustainable Development & Planning, 16(7): 1299-1307. https://doi.org/10.18280/ijsdp.160710
• Harman, S. (2014). Sivil Toplum Kuruluşlarının Turizm Sistemindeki İşlevleri Üzerine Bir İnceleme, Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(26): 343-360.
• He, Y., Gao, X., Wu, R., Wang, Y. ve Choi, B. R. (2021). How Does Sustainable Rural Tourism Cause Rural Community Development?, Sustainability, 13(24): 13516. https://doi.org/10.3390/su132413516
• Hjalager, A. M., Kwiatkowski, G., ve Østervig Larsen, M. (2018). Innovation Gaps in Scandinavian Rural Tourism, Scandinavian Journal of Hospitality and Tourism, 18(1): 1-17. https://doi.org/10.1080/15022250.2017.1287002
• Karakaş, A., ve Şengün, H. İ. (2017). Yerel Halkın Turizm Faaliyetlerine Yönelik Tutumları, Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(15): 183-202.
• Koçan, N., Alkan, M. O., Aktaş, E., ve Köseoğlu, F. (2023). Değirmencik Köyünün (Safranbolu) Kırsal Turizm Potansiyelinin Araştırılması, Kent Akademisi, 16(1): 56-70. https://doi.org/10.35674/kent.1105332
• Kulualp, H. G., ve Sarı, Ö. (2019). Destekleme Davranışı ve Sosyal Değişim Teorisi Kapsamında Kırsal Turizmin Etkilerinin Değerlendirilmesi, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(1): 643-666. https://doi.org/10.33206/mjss.469686
• Lapuz, M. C. M. (2023). The Role of Local Community Empowerment in The Digital Transformation of Rural Tourism Development in the Philippines, Technology in Society, 74: 102308. https://doi.org/10.1016/j.techsoc.2023.102308
• Loureiro, S. M. C., ve González, F. J. M. (2008). The Importance of Quality, Satisfaction, Trust, and Image in Relation to Rural Tourist Loyalty, Journal of Travel & Tourism Marketing, 25(2): 117-136. https://doi.org/10.1080/10548400802402321
• Lulu, L., Ramachandran, S., Bidin, S., Subramaniam, T., ve Chaoyi, C. (2024). A Bibliometric Analysis of Residents’ Perceptions in Rural Tourism Development Using CiteSpace, Tourism Planning & Development, 21(4): 438–461. https://doi.org/10.1080/21568316.2023.2209057
• Luštický, M. ve Musil, M. (2016). Towards A Theory of Stakeholders’ Perception of Tourism İmpacts, Czech Journal of Tourism, 5(2): 93-110. https://doi.org/10.1515/cjot-2016–0006
• Mercan, Ş. O., ve Yıldız, A. (2014). Çanakkale’nin Kırsal Turizm Potansiyelinin Belirlenmesi ve Bölgesel Turizm Gelişimi Açısından Önemi, Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 7(1): 58-61.
• Molm, L. D., Takahashi, N. ve Peterson, G. (2000). Risk and Trust in Social Exchange: An Experimental Test of A Classical Proposition, American Journal of Sociology, 105(5): 1396-1427.
• Negiz, N. ve Akman, E. (2011). Yerel yönetimlerin Turizme Yönelik ve Turizmi Etkileyen Hizmetleri: Olması Gereken-Gerçekleşen Düzleminde Bir Değerlendirme, 1. Uluslararası 4. Ulusal Eğirdir Turizm Sempozyumu, Isparta. 1-4 Aralık 2011, 773-786.
• Nghiêm-Phú, B. (2016). Perceptual and Functional Antecedents of Local Residents’ Support-for-Tourism: Findings of a Study in Hanoi, Vietnam, Asia Pacific Journal of Tourism Research, 21(4): 375-397. https://doi.org/10.1080/10941665.2015.1050423
• Nkemngu, A. P. (2015). Quality of Life and Tourism Impacts: A Community Perspective, African Journal of Hospitality, Tourism and Leisure, 4(1): 1-13.
• Oto, S., ve Kızılırmak, İ. (2022). Erzincan’ın Kemaliye İlçesinin Kırsal Turizm Kapsamında İncelenmesi, Bilge Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(2): 146-155. https://doi.org/10.47257/busad.1162841
• Puška, A., Stojanović, I. ve Maksimović, A. (2019). Evaluation of Sustainable Rural Tourism Potential in Brcko District of Bosnia and Herzegovina Using Multi-Criteria Analysis, Operational Research in Engineering Sciences: Theory and Applications, 2(2): 40-54. https://doi.org/10.31181/oresta190261p
• Roberts, L., Hall, D. ve Morag, M. (2017). New Directions in Rural Tourism. Abingdon: Routledge Yayıncılık.
• Sayılır, E. (2021). Destinasyon Pazarlaması Kapsamında Paydaş Analizi: Çanakkale İli Örneği. (Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Semerciöz, F., Dönmez, D. ve Dursun, M. (2008). Relationships Between Destination Management Organizations and Destination Stakeholders a Research in Regions of Marmara, Aegean and Mediterranean in Turkey, Ticaret ve Turizm Egitim Fakültesi Dergisi, 1: 87-101.
• Soykan, F. (2003). Kırsal Turizm ve Türkiye Turizmi için Önemi, Ege Coğrafya Dergisi, 12(1):1-11.
• Stylidis, D. (2018). Residents’ Place Image: A Cluster Analysis and Its Links to Place Attachment and Support for Tourism, Journal of Sustainable Tourism, 26(6): 1007–1026. https://doi.org/10.1080/09669582.2018.1435668
• Stylidis, D., Biran, A., Sit, J. ve Szivas, E. M. (2014). Residents’ Support for Tourism Development: The Role of Residents’ Place Image and Perceived Tourism Impacts, Tourism Management, 45: 260-274. https://doi.org/10.1016/j.tourman.2014.05.006
• Tian, X., ve Jiang, Y. (2025). Exploring Behavioral Determinants of Residents’ Ecological Conservation in Rural Tourism Development, Scientific Reports, 15(1), 1826. https://doi.org/10.1038/s41598-025-85571-5
• Tong, J., Li, Y., ve Yang, Y. (2024). System Construction, Tourism Empowerment, and Community Participation: The Sustainable Way of Rural Tourism Development, Sustainability, 16(1): 422. https://doi.org/10.3390/su16010422
• Türk, O. (2021). Muş İlinin Gastronomi Turizmi Potansiyeli ve SWOT Analizi, Journal of International Social Research, 14(77): 1203-1213.
• Türker, G. Ö. ve Türker, A. (2014). Yerel Halkın Turizm Etkilerini Algılama Düzeyi Turizm Desteğini Nasıl Etkiler: Dalyan Destinasyonu Örneği, Ejovoc (Electronic Journal of Vocational Colleges), 4(1): 81-98.
• Vargas-Sanchez, A., Porras-Bueno, N., ve de los Ángeles Plaza-Mejía, M. (2011). Explaining Residents’ Attitudes to Tourism: Is A Universal Model Possible?, Annals of Tourism Research, 38(2): 460-480. https://doi.org/10.1016/j.annals.2010.10.004
• Varnacı, U. F. ve Somuncu, M. (2011). Kültürel Peyzajın Korunması ve Turizm İlişkisi Bağlamında Yerel Halkın Görüşleri: Ihlara Vadisi Örneği, Ankara Üniversitesi Çevre Bilimleri Dergisi, 3(2): 21-36. https://doi.org/10.1501/Csaum_0000000051
• Varol, F. (2017). Kültürel Miras Yönetiminde Sürdürülebilirlik: Konya Turizm Paydaşlarına Yönelik Bir Araştırma. (Doktora Tezi). Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Verbole, A. (2000). Actors, Discourses and Interfaces of Rural Tourism Development at The Local Community Level in Slovenia: Social and Political Dimensions of The Rural Tourism Development Process, Journal of Sustainable Tourism, 8(6): 479-490. https://doi.org/10.1080/09669580008667381
• Wang, L. E., Cheng, S. K., Zhong, L. S., Mu, S. L., Dhruba, B. G., ve Ren, G. Z. (2013). Rural Tourism Development in China: Principles, Models and The Future, Journal of Mountain Science, 10: 116-129. https://doi.org/10.1007/s11629-013-2501-3
• Wei, Y., ve Lin, L. (2025). The Measurement of Multiple Influence Paths of Residents’ Positive Perception in Ethnic Minority Village Tourism Destinations: A Case Study of Ping’an Zhuang Village in Longsheng County, Frontiers in Sustainable Tourism, 3:1500165. https://doi.org/10.3389/frsut.2024.1500165
• Williams, J. ve Lawson, R. (2001). Community Issues and Resident Opinions of Tourism, Annals of Tourism Research, 28(2): 269-290. https://doi.org/10.1016/S0160-7383(00)00030-X
• Yılmaz, G. Ö., ve Gürol, N. K. (2012). Balıkesir İlinin Kırsal Turizm Potansiyelinin Değerlendirilmesi, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(23): 23-32.
• Yin, J., Feng, J., ve Jia, M. (2024). Research on Rural Tourism Environment Perception Based on Grounded Theory A Case Study of Beishan Village, Zhuhai City, Guangdong Province, China. Heliyon, 10(11):1-15.
• Zurnacı, N. (2012). Kırsal Turizmde; Girişimcilik ve Örgütlenme, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 14(23): 65-70.