Uyarlanabilir ve Kapsayıcı Rekreasyon: Erişilebilir Turizmde Nitel Bir Durum Çalışması

Yıl 2024, Cilt: 35 Sayı: 2, 187 - 204, 28.11.2024

Fatih Varol , Hasan Suat Aksu , Merve Öksüz

https://doi.org/10.17123/atad.1524968

Öz

Turizm ve rekreasyon faaliyetlerine katılmak, bireylerin fiziksel, zihinsel ve sosyal refahlarına önemli katkılar sunmaktadır. Ancak erişim gereksinimi olan bireyler için bu faaliyetlere erişim çeşitli zorluklarla sınırlanmaktadır. Türkiye’deki erişim gereksinimi olan bireylerin tatil deneyimlerini iyileştirmek amacıyla tasarlanan bu çalışma, Türkiye’deki tatil köyleri ve otellerde fiziksel erişim gereksinimi olan bireyler için sunulan uyarlanabilir rekreasyon faaliyetlerinin etkinliğini ve kapsayıcılığını nitel bir araştırma yöntemiyle incelemektedir. Araştırmada, maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi kullanılarak seçilen 12 katılımcı (altı erişim gereksinimi olan birey ve altı animatör) ile yarı yapılandırılmış mülakatlar gerçekleştirilmiştir. Araştırma bulguları, eri- şim gereksinimi olan bireylerin erişim zorlukları, donanım yetersizliği ve personel eğitimi konularında önemli sorunlar yaşadığını ortaya koymuştur. Animatörlerin uyarlanabilir rekreasyon faaliyetleri konusundaki bilgi ve deneyim eksiklikleri de belirlenmiştir. Bu eksiklikler, erişim gereksinimi olan bireylerin turizm deneyimlerini olumsuz yönde etkilemektedir. Çalışma, erişim gereksinimi olan bireylerin turizm deneyimlerini iyileştirmek için kapsamlı eğitim programlarının yanı sıra erişilebilirlik standartlarının artırılmasının ve özel donanımların temin edilmesinin gerekliliğini vurgulamaktadır. Bu bağlamda, turizm sektöründe çalışan animatörlerin ve diğer personelin erişim gereksinimi olan bireylere yönelik farkındalıklarının artırılması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Uyarlanabilir rekreasyon, Erişilebilir turizm, Erişim gereksinimi olan bireyler, Animatör eğitimi, Kapsayıcı hizmetler

Etik Beyan

ETİK KURUL RAPORUMUZ DOSYALAR İLE SUNULMUŞTUR

Teşekkür

Özkan hocaya özel sayı için teşekkür ederiz

Adaptive Recreation in Disability Tourism: A Qualitative Study

Öz

Participation in tourism and recreational activities contributes to individuals’ physical, mental, and social well-being significantly; however, access to those activities remains limited for individuals with access requirements due to various challenges. In this context, this study was conducted to examine the effectiveness of adaptive recreation activities offered in resorts and hotels in Turkey to enhance the vacation experiences of disabled individuals. The research utilizes a qualitative methodology to investigate the effectiveness and inclusiveness of adaptive recreational activities provided for physically disabled individuals in resorts and hotels across Türkiye. Semi-structured interviews were conducted with 12 participants (six individuals with access requirements and six animators) selected through maximum variation sampling. The findings reveal significant issues related to accessibility barriers, lack of equipment, and inadequate staff training. Furthermore, a lack of knowledge and experience among animators regarding adaptive recreational activities is shown evident. Those deficiencies negatively affect the tourism experiences of disabled individuals. The study highlights the need for comprehensive training programs, improvement efforts in accessibility standards, and the provision of specialized equipment to enhance the tourism experiences of individuals with disabilities. In this regard, it aims to raise awareness among animators and other tourism sector employees about the needs of individuals with access requirements

Anahtar Kelimeler

Adaptive recreation, Individuals with access requirements, Animator training, Inclusive services

Kaynakça

• KAYNAKÇA Aylan, F. K. ve Ardıç-Yetiş, Ş. (2021). Açık Alan Rekreasyon Faaliyetlerinin Destinasyon Kıyaslaması Bağlamında İncelenmesi: Nevşehir-Konya İllerinin Karşılaştırılması, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 20(79): 1279-1297.
• Başarangil, İ. ve Öztürk, H. (2017). Terapatik Rekreasyon Amaçlı Aktiviteler ve Turistik Gezilerin Değerlendirilmesi: Kırklareli İli Örneği, Journal of Recreation and Tourism Research, 4(4): 53-65.
• Biddulph, R. ve Scheyvens, R. (2018). Inclusive Tourism Development, Tourism Geographies, 20(4): 589-609.
• Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü. (2020). Reopening Tourism for Travellers with Disabilities: How to Provide Safety without Imposing Unnecessary Obstacles. https://webunwto.s3.eu-west-1.amazonaws.com/s3fs-public/2020-08/REOPENING.pdf (Erişim Tarihi: 20.07.2024).
• Birleşmiş Milletler Dünya Turizm Örgütü. (2024). Accessible tourism for all public-private. https://www.unwto.org/accessibility (Erişim Tarihi: 18.07.2024).
• Dalkılıç, G. ve Mil, B. (2017a). Rekreasyon-Animasyon Hizmetlerinin Sınıflandırılması ve Otel İşletmelerindeki Öneminin Değerlendirilmesi, Beykoz Akademi Dergisi, 5(2): 40-72.
• Dalkılıç, G. ve Mil, B. (2017b). Otel İşletmelerinde Rekreasyon ve Boş Zaman Yönetimi: Sahil Otelleri Örneği, Yorum-Yönetim-Yöntem Uluslararası Yönetim-Ekonomi ve Felsefe Dergisi, (5): 29-42.
• Darcy, S. (2010). Inherent Complexity: Disability, Accessible Tourism and Accommodation Information Preferences, Tourism Management, 31(6): 816–826.
• Darcy, S. ve Buhalis, D. (2011). Conceptualising disability. İçinde: D. Buhalis ve S. Darcy (Editörler), Accessible tourism: Concepts and issues (ss. 21-42). Bristol: Channel View Publications.
• Darcy, S., McKercher, B. ve Schweinsberg, S. (2020). From Tourism and Disability to Accessible Tourism: A Perspective Article, Tourism Review, 75: 140-144.
• Diker, O. ve Çetinkaya, A. (2016). Erişilebilir Turizm Açısından Safranbolu Turizm Destinasyonunun Uygunluğunun Değerlendirilmesi, Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Özel Sayı (2): 111-125.
• Dünya Sağlık Örgütü. (2011). Dünya Engellilik Raporu. https://static.ohu.edu.tr/uniweb/media/portallar/engelsizuniversite/duyurular/1345/diwnu3i5.pdf (Erişim Tarihi: 18.07.2024).
• Eichhorn, V. ve Buhalis, D. (2011). Accessibility: A Key Objective for The Tourism Industry. İçinde: D. Buhalis ve S. Darcy (Editörler), Accessible tourism: Concepts and issues (ss. 46-61). Bristol: Channel View Publications.
• Engelliler Hakkındaki Kanun. (2005, 1 Temmuz). Resmî Gazete (Sayı: 25868). https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.5378.pdf (Erişim Tarihi: 18.07.2024).
• Er, Y. (2020). Sağlık ve Rekreasyon. İçinde: M. İklim ve E. Beltekin (Editörler), Sporda Yeni Akademik Çalışmalar-5 (137-172). Ankara: Akademisyen Kitapevi.
• Evans, M. B., Shirazipour, C. H., Allan, V., Zanhour, M., Sweet, S. N., Ginis, K. A. M. ve Latimer-Cheung, A. E. (2018). Integrating Insights from The Parasport Community to Understand Optimal Experiences: The Quality Parasport Participation Framework, Psychology of Sport and Exercise, 37: 79-90.
• Gillovic, B. ve McIntosh, A. (2020). Accessibility and Inclusive Tourism Development: Current State and Future Agenda, Sustainability, 12(22): 9722.
• Groff, D. ve Kleiber, D. (2001). Exploring The Identity Formation of Youth Involved in an Adapted Sports Program, Therapeutic Recreation Journal, 35(4): 318-332.
• Haslett, D. ve Smith, B. (2020). Accessibility in Tourism: Challenges and Opportunities for People with Disabilities, Tourism Review, 75(3): 123-134.
• Hazar, A. (2003). Rekreasyon ve Animasyon (2. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Karaküçük, S. (1997). Rekreasyon (Boş Zamanları Değerlendirme) Kavram, Kapsam ve Bir Araştırma (2. Baskı). Ankara: Seren Ofset.
• Kitchin, P. J., Hammond, A., Bundon, A., Howe, P. D. ve Darcy, S. (2022). COVID-19 and Disability Sport: Imagining Disability Accessible and Inclusive Sport Management Futures. İçinde: Frawley, S. ve Schulenkorf, N. (Editörler), Routledge Handbook of Sport and COVID-19 (ss. 48-64). Routledge.
• Lincoln, Y. S. ve Guba, E. G. (1985). Naturalistic Inquiry. Thousand Oaks: SAGE Publications.
• Mannela, S., Labbe, D., Bundon, A., Sauve, J., McBride, C. B., Best, K., Yung, O. ve Miller, W. C. (2023). Access at Elevation: Strategies Used to Support Participation for People with Disabilities in Adaptive Snowsports, Journal of Outdoor Recreation and Tourism, 43: 1-8.
• McKercher, B., Packer, T., Yau, M. K. ve Lam, P. (2003). Travel Agents as Facilitators or Inhibitors of Travel: Perceptions of People with Disabilities, Tourism Management, 24(4): 465-474.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook (2. baskı). Thousand Oaks: SAGE Publications.
• Patton, M. Q. (2014). Qualitative Research and Evaluation Methods: Integrating Theory and Practice. Thousand Oaks: SAGE Publications.
• Rubio-Escuderos, L., García-Andreu, H. ve Ullán de la Ros, J. (2021). Accessible Tourism: Origins, State of The Art and Future Lines of Research, European Journal of Tourism Research, 28: 2803.
• Sezgin, M. ve Köseoğlu, A. (2021). Rekreasyon ve Animasyon Pazarlaması. İçinde: Güneş, S. G. ve Varol, F. (Editörler), Rekreasyon Disiplinlerarası Yaklaşım ve Örnek Olaylar (ss. 31-60). Ankara: Nobel Yayın Evi.
• Strauss, A. ve Corbin, J. (1998). Basics of Qualitative Research: Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory (2. baskı). Thousand Oaks: SAGE Publications.
• Şimşek, H. ve Yıldırım, A. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• T.C. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. (2023). Türkiye Engelli ve Yaşlı İstatistik Bülteni. https://aile.gov.tr/media/135432/eyhgm_istatistik_bulteni_nisan_23.pdf (Erişim Tarihi: 18.07.2024).
• Temizel, G. (2021). Erişilebilir Turizm: Postmodern Bir Sentez. İçinde: Ünüvar, Ş. ve Sarı Yıldırım, Ş. (Editörler), Erişilebilir Turizm Sistemleri (ss. 223-267). Ankara: Nobel Yayın Evi.
• Tingen, J. N. ve Berns, M. (2024). Current Quality of Life Metrics and Their Feasibility and Applicability in Adaptive Sports, Current Physical Medicine and Rehabilitation Reports, 138-144.
• TÜRSAB. (2006). Avrupa Engelsiz Turizm Ağı (ENAT), Üyelik Bilgisi. https://www.tursab.org.tr/haberler/avrupa-engelsiz-turizm-agi-enat_2307 (Erişim Tarihi: 18.07.2024).
• Tütüncü, Ö. (2012). Rekreasyon ve Rekreasyon Terapisinin Yaşam Kalitesindeki Rolü, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 23(2): 248-252.
• Tütüncü, O. (2017). Investigating The Accessibility Factors Affecting Hotel Satisfaction of People with Physical Disabilities, International Journal of Hospitality Management, 65: 29-36.
• Tutuncu, O. ve Lieberman, L. (2016). Accessibility of Hotels for People with Visual Impairments: From Research to Practice, Journal of Visual Impairment and Blindness, 110(3): 163-175.
• Birleşmiş Milletler Afet Risk Azaltma Ofisi. (2023). Global Survey Report on Persons with Disabilities and Disasters. https://www.undrr.org/media/90432/download?startDownload=20240703 (Erişim Tarihi: 18.07.2024).
• Westland, J. (1992). Leisure, Recreation and Disability: "Do People with One Hand Swim in Circles?!", World Leisure and Recreation, 34(3): 22-24.
• Yin, R. K. (2014). Case Study Research: Design and Methods (5. baskı). Thousand Oaks: SAGE Publications.
• Youngblood, J. L., McDonough, M. H., Condliffe, E., Legg, D. ve Emery, C. A. (2024). "We’re Stronger as a Family": Family Experiences and Relationships in an Adapted Physical Activity Camp, Psychology of Sport and Exercise, 71: 1-10.