Türkiye’nin 1980-2009 Dönemindeki Kırsal Nüfus Hareketi Pratiğine Foucaultcu Bir Bakış

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 83 - 96, 25.12.2020

Habip Uluçay

Öz

Bütün bilgi-iktidar sistemleri, kendi yerleşim sistemlerini de beraberinde getirmektedir. Küresel bilgi-iktidarda yerleşim sistemi, bulunulan yer yeniden sorunsallaştırılmakta, yeniden “hakikat oyununa” sokulmaktadır. Ortam artık değişmektedir. Bu makalede modern-küresel bilgi-iktidar değişimlerinde Türkiye’de kırsal yerleşim sisteminin nasıl oluştuğu, değişen bilgi-iktidarın rasyonelleştirme biçimleri, varoluş koşulları ve mekânsal uzamının kırsal boyutu irdelenmektedir. Türkiye’nin kırsal nüfus hareketinin pratiğinin dağılımını yöneten kuralların düğümünü çözmek söz konusudur. Modern bilgi-iktidardan küresel bilgi-iktidara geçilirken Türkiye’nin yerleşim sisteminde yaşanan nüfus hareketleri; 1980 yılından 2009 yılına kadar onar yıllık periyodlar halinde ilçe düzeyinde incelenmekte, kırsal yerleşimlerde yaşanan nüfus değişimleri haritalarla ortaya konulmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye’nin kırsal yerleşimlerinde meydana gelen nüfus değişimlerinin analizinde bilgi teorisindeki içeriden bakış yerine, Michel Foucault’nun güç ilişkisinde, dışarıda geliştirdiği yöntemine başvurulmaktadır. Makalede; olageliş, arşiv, ortam olarak dışarı, güç ilişkisi olarak ilişki, bilginin üretimi olarak hakikat üretimi, kişinin kendisinden hakikati damıtarak söylemesi, itirafı, kişinin hakikati kendisinden damıtarak göstermesi, görünüm ve kişinin güç istencini fiiliyata geçirmesi üzerinden; tabanı üzerinde düşündüğümüz düzendeki değişimleri, dönüşüm kalıplarını, nüfus hareketini rasyonelleştirme biçimlerini, nüfus hareketinin hangi düzen mekanına göre oluştuğunu, mekânsal uzamını ortaya çıkarmak söz konusudur. Bu çalışmada, Türkiye’nin nüfus hareketi pratiğinin; nasıl “biriktirildiği”, “birikim alanlarından” (merkezin yerleşkelerinden) “birikim noktalarına” (merkezi yerelliklere) nasıl gelindiği, bu pratiğin kırsal uzamı ana sorunsalımızdır.

Anahtar Kelimeler

Kırsal Alanlar,, Göç,, Foucault,, Arkeoloji/Soykütüğü,

A FOUCAULTDIAN VIEW OF THE RURAL POPULATION MOVEMENT IN TURKEY BETWEEN 1980 AND 2009

Öz

All knowledge-power systems bring their own settlement systems with them. The settlement system in global knowledge-power is re-problematized and put into the "truth game" again. The environment is changing now. This article modern-change in how the global knowledge-power system consists of rural settlements in Turkey, rationalization formats ranging knowledge-power, rural spaces and spatial dimension of existence conditions are discussed. The rules governing the distribution of the practice is the subject of Turkey's rural population movements promised to solve the knot. Population movements in global knowledge-power to beat the Turkey's settlement system of the modern knowledge-power; From 1980 to 2009, it is examined at the district level in ten-year periods, and the population changes in rural settlements are presented with maps. In this study, in Turkey's rural areas instead of inside information theory perspective in the analysis of population changes occurring, Michel Foucault power relations refers to the method developed by outside. In this study, the population of Turkey motion practice; How it is "accumulated", how we come from "accumulation areas" (from the campuses of the center) to "accumulation points" (central localities), how we arrived at istanbul dispositif, the rural space of this practice is the main problem of this study.

Anahtar Kelimeler

Rural Areas, Migration, Foucault, Dispositive, Interface

Kaynakça

• DİE. 2001. 2000 Genel Nüfus Sayımı. Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara.
• Foucault, M. 1967. The Archaeology of Knowledge. Routledge, London and New York, Translated from the French by A. M. Sheridan Smith.
• Foucault, M. 1987. Söylemin Düzeni. (çev. Ilgaz T.) Hil Yayınları, İstanbul.
• Foucault, M. 1993a. Bu Bir Pipo Değildir. (çev Hilav S.) Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Foucault, M. 1993b. Ders Özetleri 1970-1982. (çev. Hilav S.) Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Foucault, M., Huck, G., Patrick H.H. 1999. Kendini Bilmek. (çev. Çağalı Güven G.) Om-Felsefe Yayınları, İstanbul.
• Foucault, M. 2002. Toplumu Savunmak Gerekir. (çev. Aktaş Ş.) Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Foucault, M. 2011a. Bilginin Arkeolojisi. (çev. Urhan V.) Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Foucault, M. 2011b. Entellektüelin Siyasi İşlevi, Seçme Yazılar 1. (çev. Ergüden I., Akınhay O., Keskin F.) Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Foucault, M. 2011c. Özne ve İktidar, Seçme Yazılar 2. (çev. Ergüden I., Akınhay O.) Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Foucault, M. 2011d. Büyük Kapatılma, Seçme Yazılar 3. (çev. Ergüden I., Keskin F.) Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Foucault, M. 2011e. Felsefe Sahnesi, Seçme Yazılar 5. (çev. Ergüden I.) Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Foucault, M. 2011f. Sonsuza Giden Dil, Seçme Yazılar 6. (çev. Ergüden I.) Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Foucault, M. 2012a. İktidarın Gözü, Seçme Yazılar 4. (çev. Ergüden I.) Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Foucault, M. 2012b. Bilme İstenci Üzerine Dersler, College de France Dersleri 1970-1971. (çev. Eksen K.) İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Foucault, M. 2012. Doğruyu Söylemek. (çev. Eksen K.) Ayrıntı Yayınları, İstanbul.
• Foucault, M. 2013. Kelimeler ve Şeyler, İnsan Bilimlerinin Bir Arkeolojisi. (çev. Kılıçbay M.A.) İmge Yayınları, İstanbul.
• Foucault, M. 2014. Güvenlik, Toprak, Nüfus, College de France Dersleri 1977-1978. (çev. Taylan F.) İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Foucault, M. 2015a. Biyopolitikanın Doğuşu, College de France Dersleri 1978-1979. (çev. Eksen K.) İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.
• Foucault, M. 2015b. Öznenin Yorumbilgisi, College de France Dersleri 1981-1982. (çev. Keskin F.) İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İsttanbul.
• Nietzsche, F. 2010. Güç İstenci. (çev. Epçeli N.) Say Yayınları, İstanbul.
• TUİK. 2008a. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Nüfus Sayımı 2007.
• TUİK. 2009a. Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Nüfus Sayımı 2008.
• Uluçay, H. 2019. Türkiye’de 1980-2009 Nüfus Hareketi Pratiğine Foucaultcu Bir Bakış. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, sayı:46. Van.