Kentsel Tasarım Uygulamalarının, İnsan Psikolojik Sermayesi Üzerine Etkisinin Araştırılması

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 55 - 59, 30.06.2021

Pınar Oğuş , Süleyman Toy

Öz

Kentler yaşayan ve gelişen organizmalardır. Canlı bir organizmaya benzettiğimiz bu kentler, insanların yön verişleri ile oluşmaktadır ve daha sonra insanların hayatına, davranışlarına hatta duygularına yön verebilmektedir. Kentsel tasarım ilke ve kriterlerine uygun olarak tasarlanmış mekânlar ve kentler insan hayatına, psikolojik sermayesine olumlu katkılar sağlarken; tasarımda ilke ve kriterleri göz ardı eden kentler insanlar üzerinde olumsuz etkiye sebep olabilmektedir. Tüm bunlar değerlendirildiğinde kentsel tasarım uygulamalarının ve kent dokularının; insan psikolojisi ve yaşam kalitesi üzerinde önemli etkiye sahip olduğu sonucuna varılmaktadır. Kentler tasarlanırken, kullanıcıların fiziksel ihtiyaçları ile birlikte sosyal ve psikolojik ihtiyaçları da göz önünde bulundurularak tasarlanmalıdır.
Bu makalenin amacı kentlerde, kentsel tasarım uygulamalarının insanlar üzerindeki sosyal ve psikolojik etkilerini incelemek, insan psikolojik sermayesine katkılarını araştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda yerli ve yabancı literatürde yer alan bilimsel çalışmalar derlenerek elde edilen sonuçlar ortaya konulmuştur. Bu çalışmayla birlikte; kentlerin, kentsel tasarım uygulamalarının ve çevre tasarımının fiziksel boyutunun yanı sıra, insanlar üzerinde sosyal ve psikolojik etkilerinin de önemli bir yere sahip olduğuna dikkat çekilmek istenmiştir. Kentsel tasarımın insanlar üzerinde somut etkisi kadar soyut etkisinin de göz önünde bulundurulması gerektiği vurgulanmıştır. Çalışma kentsel tasarım ve psikolojik sermaye kavramlarının ilişkisine dair sınırlı olan literatüre katkı sağlayacaktır.

Anahtar Kelimeler

kentsel mekân, kentsel tasarım, insan psikolojisi, psikolojik sermaye

Kaynakça

• Arısu, S. , (2018) ‘’ Kentsel Tasarım Kavramında Kentsel Tasarım Rehberlerinin Yeri ve Önemi’’ , İstanbul
• Aydıner, Boylu, A. , Paçacıoğlu, B. , (2016) ‘’ Yaşam Kalitesi Ve Göstergeleri’’, Ankara
• Bankacı, U. ,(2016) ‘’ Psikolojik Sermaye Kavramı Üzerine Bir İnceleme’’ , İstanbul
• Ellard, C. , (2020) ‘’ Neuroscience, Wellbeing, and Urban Design: Our Universal Attraction to Vitality’’, Kanada
• Ellard, C. , (2015) ‘’ Places of the Heart: The Psychogeography of Everyday Life’’ , Kanada
• Erdönmez, M. E. ve Akı, A. (2005) ‘’Açık Kamusal Kent Mekanlarının Toplum İlişkilerindeki Etkileri’’ , İstanbul
• İnceoğlu, M, Aytuğ A. (2009) ‘’ Kentsel Mekânda Kalite Kavramı’’, İstanbul
• Kancıoğlu, M. (2005) ‘’Çevresel İmaj, Kimlik Ve Anlam Kapsamında Turizm Binalarına İlişkin Kullanıcı Değerlendirmeleri’’ , Bursa, 49-62
• Kuru, A. , Özkök, M. K. (2017) ‘’ Yaşanabilirlik Kavramı Bağlamında Kamusal/Açık Mekânların Değerlendirilmesi: Kırklareli Kent Merkezi Örneği’’ , Kırklareli
• Kürkçüoğlu, E. , Ocakçı, M. , (2015) ‘’ Kentsel Dokuda Mekânsal Yönelme Üzerine Bir Algı-Davranış Çalışması: Kadıköy Çarşı Bölgesi’’ , İstanbul
• Lynch, K. , (1959) ‘’ The Image of the City’’ , Amerika
• Özdemir, B. , Ocakçı, M. , (2017) ‘’ Kentsel Tasarım Kriterlerinin Mekânın Algısal Atmosferine Etkisi’’ , İstanbul, 74-77