GELENEKSEL BİR GIDA ÜRÜNÜ OLARAK KANDİRİF PEYNİRİNİ KEŞFETMEK

Yıl 2024, , 375 - 388, 20.09.2024

Erkan Denk

https://doi.org/10.53487/atasobed.1455468

Öz

Geniş bir literatüre sahip olan turizm, niş bir tür olarak gastronominin altında şarap, zeytinyağı ve peynir ile de temsil edilmektedir. Son zamanlarda bu gıdalardan olan özellikle peynirlere yönelik turistlerin artan ilgisi, festival ve etkinliklerin çoğalması ile birlikte rotaların oluşturulması peynir turizminin gelişimini tetiklemiştir. Bu hızlı gelişime paralel olarak akademisyenlerin ilgisi de peynir turizmine yönelmeye başlamıştır. Dünya genelinde peynir türlerinin 1.000’den fazla olduğunu araştırmacılar dile getirmektedir. Türkiye de bu peynir çeşitlerine bilinen türleri ile önemli katkılar sunmaktadır. Ancak geleneksel yöntemlerle üretimi sürdürülen keşfedilmemiş birçok peynir türünden de bahsetmek mümkündür. Keşifsel bir amaçla gerçekleştirilen bu çalışma, Erzurum yöresinde geleneksel yöntemlerle üretimi sürdürülen kandirif peynirinin üretim sürecini incelemek, sürdürülebilirliğine katkı sunarak bu peynir türünü turizme kazandırmak amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda sayıları gittikçe azalan sekiz kandirif peynir üreticisiyle görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Sonuç olarak bu peynir sınırlı olarak sadece Kekikli köyünde uzun yıllardır üretilen ancak çok fazla da tanınmayan özgün ve geleneksel bir peynir türü olduğu belirlenmiştir. Kandirif peyniri, öncelikle coğrafi işaret tescili alınarak koruma altına alınmalı, sürdürülebilirliği sağlanmalı ve gerekli alt yapılar oluşturulduktan sonra bir rota ile turizme kazandırılmalıdır. Bu özel peynir, turistik bir ürün olarak görülmeli, ona gerekli değer verilmeli ve kaybolmasının önüne geçilmelidir. Bu konuda en önemli destekçiler, satış ve pazarlama çekinceleri olan kandirif peynir üreticileri olacaktır. Çünkü üreticiler, turizm aracılığıyla ekonomik kalkınmada öncü girişimciler olabileceklerini ifade etmişlerdir.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel gıda, Kandirif peyniri, Erzurum, Kekikli köyü

Etik Beyan

Araştırmada kullanılan verilerin toplanabilmesi için gerekli olan etik kurul izin belgesi Atatürk Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Etik Kurulu Başkanlığı tarafından 13.02.2024 tarihinde gerçekleştirilen 4. oturumda ve 58 karar sayı numarası ile alınmıştır.

Kaynakça

• Axelson, M. L. (1986). The impact of culture on food-related behavior. Annual Review of Nutrition, 6(1), 345-363.
• Berno, T., & Fusté-Forné, F. (2020). Imaginaries of cheese: revisiting narratives of local produce in the contemporary world. Annals of Leisure Research, 23(5), 608-626. https://doi.org/10.1080/11745398.2019.1603113
• Čaušević, A., & Hrelja, E. (2020). Importance of cheese production in Livno and Vlašić for gastronomy and tourism development in Bosnia and Herzegovina. In Gastronomy for Tourism Development: Potential of the Western Balkans (pp. 27-42). Emerald Publishing Limited.
• Ciani, S., Mason, M. C., & Moretti, A. (2019). Geographical indications and tourism destinations: An overview. The Routledge handbook of gastronomic tourism, 527-537.
• Cihangir, E., & Demirhan, Ö. (2020). Peynir turizmi temelli kültür rotaları oluşturulmasına yönelik bir araştırma: Van otlu peynir örneği. Türk Coğrafya Dergisi, (75), 139-162. DOI: 10.17211/tcd.834251
• Çakmakçı, S., & Salık, M. A. (2021). Türkiye'nin coğrafi işaretli peynirleri. Akademik Gıda, 19(3), 325-342. https://doi.org/10.24323/akademik-gida.1011229
• Çetinkaya, A. (2022). Dünden bugüne peynirlerimiz Türkiye’nin 208 geleneksel peyniri. Süt Dünyası Yayınları, Şan Ofset.
• De Canio, F., Martinelli, E., Peruzzini, M., & Marchi, G. (2021). The use of virtual tours to stimulate consumers’ buying and visit intentions: an application to the Parmigiano Reggiano cheese. Italian Journal of Marketing, 209-226. https://doi.org/10.1007/s43039-021-00034-9
• Denk, E. (Editor), (2023). Türkiye’nin geleneksel peynirleri ve peynir turizmi potansiyeli. Nobel Yayınevi.
• Feldmann, C., & Hamm, U. (2015). Consumers’ perceptions and preferences for local food: A review. Food quality and preference, 40, 152-164. https://doi.org/10.1016/j.foodqual.2014.09.014
• Fibri, D. L. N., & Frøst, M. B. (2019). Consumer perception of original and modernised traditional foods of Indonesia. Appetite, 133, 61-69. https://doi.org/10.1016/j.appet.2018.10.026
• Fusté-Forné, F. (2020a). Say Gouda, say cheese: Travel narratives of a food identity. International Journal of Gastronomy and Food Science, 22, 100252. https://doi.org/10.1016/j.ijgfs.2020.100252
• Fusté-Forné, F. (2020b). Savouring place: cheese as a food tourism destination landmark. Journal of Place Management and Development, Vol. 13 No. 2, pp. 177-194. https://doi.org/10.1108/JPMD-07-2019-0065
• Garanti, Z., & Berberoglu, A. (2018). Cultural perspective of traditional cheese consumption practices and its sustainability among post-millennial consumers. Sustainability, 10(9), 3183. https://doi.org/10.3390/su10093183
• Gellynck, X., & Kühne, B. (2008). Innovation and collaboration in traditional food chain networks. Journal on Chain and Network Science, 8(2), 121-129.
• Handoyo, C. C., Claudia, G., & Firdayanti, S. A. (2018). Klappertaart: an Indonesian–Dutch influenced traditional food. Journal of Ethnic Foods, 5(2), 147-152.