İyimserlik Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması “Revizyon”

Yıl 2023, Cilt: 27 Sayı: 3, 196 - 202, 15.09.2023

Müge Yılmaz Abdullah Aldemir Seher Balcı Çelik

https://doi.org/10.5152/JSSI.2023.23418

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmanın amacı Balcı ve Yılmaz (2002) tarafından geliştirilmiş olan iyimserlik ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik analizlerinin yapılarak güncellenmesidir. Çalışma grubu 18 - 27 yaş arası Orta ve
Doğu Karadeniz bölgesinde iki üniversitede öğrenim gören 765 öğrencilerinden meydana gelmiştir (x̄=24,45 SS= 2,41). Ölçme aracının yapı geçerliği açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizleri
ile incelenmiştir. Uyum geçerliğinin test edilmesinde ise, otantik mutluluk ve sevginin anlamına
ilişkin ölçümlerden faydalanılmıştır. Güvenirlik analizleri ise iç tutarlık ve test yarılama yöntemi
ile incelenmiştir. Açımlayıcı faktör analizi sonucunda ölçme aracının tek faktörlü yapısı 19 madde
ile sağlanmıştır. Çalışmanın doğrulayıcı faktör analizi sonucunda ise, iyimserlik ölçeğinin tek
bileşenli yapısı doğrulanmış ve ölçme aracının kabul edilebilir sınırlarda uyum iyiliği değerlerine
sahip olduğu görülmüştür (χ2
/df = 3,97, p < ,000, GFI=,88, AGFI=,84, IFI=,89, CFI=,89, RMR=
,05 RMSEA=,08, SRMR=,68). Bununla birlikte korelasyon analizlerden ulaşılan sonuçlar da ölçme
aracının uyum geçerliğini sağladığını ortaya koymuştur. Cronbach alfa iç tutarlık katsayısının ,91
olduğu tespit edilmiştir. Buradan hareketle iyimserlik ölçeğinin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı
olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İyimserlik, pozitif psikoloji, ölçek

Kaynakça

• Açıkgöz, S. (2006). Üniversite öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları ile özyetkinlik ve iyimserlik ilişkisi: Ankara üniversitesi örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi.
• Altunbaş, F. (2005). Astım hastalarında hastalığa uyum ile algılanan sosyal destek, stresle başa çıkma tarzı, iyimserlik ve açıklama biçimi arasındaki ilişkiler (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi.
• Aydın, G., & Tezer, E. (1991). İyimserlik, sağlık sorunları ve akademik başarı ilişkisi. Psikoloji Dergisi, 7(26), 2–9.
• Baker, B. L., Blacher, J., & Olsson, M. B. (2005). Preschool children with and without developmental delay: Behaviour problems, parents’ optimism and well-being. Journal of Intellectual Disability Research, 49(8), 575–590. [CrossRef]
• Balcı, S., & Yılmaz, M. (2002). İyimserlik ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. OMÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 54–60. Bank, B. J., & Slavings, R. L. (1992). What do students want? Sociological Ouarterly, 33(1), 321–335.
• Başak, B. E. (2012). Düşük gelirli ailelerden gelen üniversite öğrencilerinin öz duyarlık, sosyal bağlılık, iyimserlik ve psikolojik dayanıklılık düzeyleri arasındaki ilişkiler. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Anadolu Üniversitesi.
• Baumgartner, H., & Homburg, C. (1996). Applications of structural equation modeling in marketing and consumer research: A review. International journal of Research in Marketing, 13(2), 139-161.
• Bentler, P. M. (1980). Comparative fit indexes in structural models. Psychological Bulletin, 107(2), 238–246. [CrossRef]
• Bentler, P. M., & Bonett, D. G. (1980). Significance tests and goodness of fit in the analysis of covariance structures. Psychological Bulletin, 88(3), 588-606.
• Bollen, K. A. (1989). Structural equations with latent variables. Wiley.
• Browne, M.W. ve Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. İçinde: Bollen, K.A. ve Long, J.S. (Ed.), Testing structural equation models (s. 136- 162). Beverly Hills, CA: Sage.
• Çalık, E. (2008). İlköğretim öğrencilerinin iyimserlik düzeylerinin ve okula ilişkin algılarının incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi.
• Çalışkan, H., & Uzunkol, E. (2018). Ergenlerde iyimserlik-kötümserlik ölçeğinin geliştirilmesi: Geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Journal of Happiness & Well-Being, 6(2), 78–95