HÜSN-I HAT VE CAMİ MİMARİSİNE KATKILARI

Yıl 2022, Cilt: 26 Sayı: 2, 216 - 222, 13.06.2022

Yunus Berkli Vali Mahboubı

https://doi.org/10.5152/JSSI.2022.970597

Öz

İslam kültüründe hat sanatının özel bir yeri vardır. Hat sanatı işlevselliğinin yanında, estetik bir değer haline gelerek, batı sanatındaki resim tablolarıyla yarışır hale gelmiştir. Hat sanatı, Sadece levhalarda değil el yazması kitaplarda, fermanlarda, diplomalarda, camilerin iç ve dış duvar süslemelerinde, çeşitli yapıların yazıtlarında, mezar taşları üzerinde ve mimari eserlerde estetik bir değer olarak kullanılmaktadır. Müslümanlar kuranın tümünü ve tek tek ayetleri farklı şekil ve boyutlarda yazarak hat sanatını canlı tutmuş, hattatlar hayatlarının her alanında bu sanatı göstermeye ve en güzel şekilde sergilemeye çalışmışlardır. Hat sanatının en önemli uygulama alanlarından bir diğeri de camilerdir. İslami yapıların en önde gelen mekanları olarak bilinen camilerdeki yazıtlar, yapılara estetik özellik yanında manevi bir değer katarak yapının iç ve dış mekanını tezyin etmek amacıyla da kullanılmıştır. Bu çalışmada Hüsni hat sanatının özellikleri yanında cami süslemelerindeki farklı kullanımlarına yer verilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hüsn-i Hat, yazı, hat sanatı, İslami Yapıt, cami, mimari

Kaynakça

• Akbulut, N., & Erarslan, A. (2017). Türkiye’de Çağdaş Cami Mimarisi Tasarımında Yenilikçi Yaklaşımlar. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 9(3), 35-59.
• Alparslan, A. (1990). “İslâm Yazı Sanatı”. Doğuştan Günümüze Büyük İslâm Tarihi, XIV. Çağ Yayınları.
• Alparslan A. (2000) “MİR İmad”. TDV İslam Ansiklopedisi, 22, 170-171.
• Berk, S. (2013). Devlet-i Aliyye’den Günümüze Hat Sanatı. İnkılâb Basım Yayım.
• Berk, S. (2018). Eski Camilerin Kaybolan Güzelliklerinden Biri: Hüsn-i Hat Levhaları. İslam Medeniyeti Araştırmaları Dergisi (İMAD) (The Journal of Islamic Civilization Studies), 3(1), 97-123. [Crossref]
• Bımanıyan, M. (2012). Kitabelerin Camilerdeki Atmosferini Yüceltmedeki Rolü. Tahran, Mimarlık ve İslami Şehircilik Üzerine Yapılan İlk Konferans Bildirisi.
• Burckhardt, T. (1994). Aklın Aynası Geleneksel Bilim ve Kutsal Sanat Üzerine Denemeler. (çev. V. Ersoy), İnsan Yayınları.
• Baysal, A. F. (2014). Üç Şerefeli Camii Avlu Revaklarinda Bulunan XV. Yüzyıl Kalem İşi Uygulamalı Hat Örnekleri. İSTEM, 12(23), 61-124.
• Derman, M. U. (2006), “Yesarizade Mustafa İzzet Efendi”. TDV İslam Ansiklopedisi, 31, 307-308.
• Efendi, A. M. (1954). Manaqib Honarvaran. (çev. T. Sobhani), Soroush Yayınları.
• Erseven, C. E. (1983). Sanat Ansiklopedisi, 2. Cilt. Milli Eğitim Basımevi.
• Esaghzadeh, R. (2016). Nesta’lik Hattı Temelleri. Mehr Azin.
• Fezaili, H. (2015). Hat Eğitimi. (13. Baskı), Soruş Yayınevi.