A SOCIAL PSYCHOLOGICAL PERSPECTIVE ON INTERNATIONAL POLITICS

Yıl 2025, Cilt: 29 Sayı: 3, 577 - 597, 12.09.2025

Sıddık Arslan

https://doi.org/10.53487/atasobed.1735931

Öz

ABSTRACT
The complex structure of the contemporary international system and the acceleration of globalization processes have made the limitations of traditional state-centric and rational actor-based theoretical approaches increasingly evident. This research seeks to answer the fundamental question of how social psychological factors affect international political processes and what the systematic dimensions of this effect are. The main objective of the study is to systematically analyze how micro-level psychological processes shape macro-level international political outcomes within the framework of social identity theory. The research adopts an interdisciplinary approach through qualitative content analysis of comprehensive academic literature in the fields of social psychology and international relations.
The study examines in detail the systematic effects of cognitive biases and perceptual distortions in international crisis management, the critical role of social identity dynamics in conflict escalation, the risks of groupthink phenomenon in political decision-making processes, the determinative role of emotional factors in foreign policy preferences, and the systematic effects of perception management strategies in diplomatic processes. Additionally, the barriers of cross-cultural differences in diplomatic interactions, the role of social psychological mechanisms in international norm diffusion, and the effectiveness of social psychological approaches in conflict resolution processes are analyzed. Research findings reveal that social psychological factors systematically affect international political processes through cognitive biases, social identity dynamics, groupthink, and perceptual distortions.
In conclusion, it has been determined that traditional international relations theories' rational actor assumptions have significant limitations and that the human factor should be placed in a central position in international political analysis. The study demonstrates that the integration of social psychological perspectives into international relations analyses not only enriches academic understanding but also provides valuable guidance for more effective foreign policy strategies, successful diplomatic approaches, and sustainable peace-building processes. Short, medium, and long-term recommendations for policy makers have been developed, and future research is recommended to examine the effects of digitalization processes on social psychological factors.

Anahtar Kelimeler

Social psychology , international politics , social identity theory , cognitive biases , diplomatic processes

ULUSLARARASI POLİTİKAYA SOSYAL PSİKOLOJİ YÖNÜNDEN BAKIŞ

Öz

ÖZET
Çağdaş uluslararası sistemin karmaşık yapısı ve küreselleşme süreçlerinin hızlanması, geleneksel devlet merkezli ve rasyonel aktör varsayımlarına dayanan teorik yaklaşımların açıklayıcı kapasitesinin sınırlarını giderek daha belirgin hale getirmektedir. Bu araştırma, sosyal psikolojik faktörlerin uluslararası politika süreçlerini hangi mekanizmalar aracılığıyla etkilediği ve bu etkinin sistematik boyutlarının neler olduğu temel sorusuna yanıt aramaktadır. Çalışmanın temel amacı, sosyal kimlik teorisi çerçevesinde, mikro düzeydeki psikolojik süreçlerin makro düzeydeki uluslararası politik sonuçları nasıl şekillendirdiğini sistematik olarak analiz etmektir. Araştırmada, sosyal psikoloji ve uluslararası ilişkiler alanlarındaki kapsamlı akademik literatürün nitel içerik analizi yöntemiyle incelenmesi yoluyla disiplinlerarası bir yaklaşım benimsenmiştir.
Çalışma kapsamında bilişsel önyargılar ve algısal çarpıtmaların uluslararası kriz yönetimindeki sistematik etkileri, sosyal kimlik dinamiklerinin çatışma tırmanmasındaki kritik rolü, grup düşüncesi fenomeninin politik karar alma süreçlerindeki riskleri, duygusal faktörlerin dış politika tercihlerindeki belirleyiciliği ve algı yönetimi stratejilerinin diplomatik süreçlerdeki sistematik etkileri detaylı olarak incelenmiştir. Ayrıca, kültürlerarası farklılıkların diplomatik etkileşimlerdeki engelleri, uluslararası norm yayılımında sosyal psikolojik mekanizmaların rolü ve çatışma çözümü süreçlerinde sosyal psikolojik yaklaşımların etkinliği analiz edilmiştir. Araştırma bulguları, sosyal psikolojik faktörlerin uluslararası politika süreçlerini bilişsel önyargılar, sosyal kimlik dinamikleri, grup düşüncesi ve algısal çarpıtmalar aracılığıyla sistematik olarak etkilediğini ortaya koymuştur.
Sonuç olarak, geleneksel uluslararası ilişkiler teorilerinin rasyonel aktör varsayımlarının önemli sınırlılıklara sahip olduğu ve insan faktörünün uluslararası politika analizinde merkezi bir konuma yerleştirilmesi gerektiği tespit edilmiştir. Çalışma, sosyal psikolojik perspektifin uluslararası ilişkiler analizlerine entegrasyonunun sadece akademik anlayışı zenginleştirmekle kalmadığını, aynı zamanda daha etkili dış politika stratejileri, başarılı diplomatik yaklaşımlar ve sürdürülebilir barış inşası süreçleri için değerli rehberlik sağladığını ortaya koymaktadır. Politika yapıcılara yönelik kısa, orta ve uzun vadeli öneriler geliştirilmiş olup, gelecekteki araştırmalar için dijitalleşme süreçlerinin sosyal psikolojik faktörler üzerindeki etkilerinin incelenmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal psikoloji , uluslararası politika , sosyal kimlik teorisi , bilişsel önyargılar , diplomatik süreçler

Etik Beyan

Etik ihlal bulunmamaktadır

Destekleyen Kurum

Destekleyen kuruluş bulunmamaktadır

Teşekkür

Derginiz ile kuruluşundan beri (gelecekte süreci devam ettirecek hocalarımız ve diğer personeller dahil) doğrudan-dolaylı ilgili (hakem hocalarımız da dahil) ve yetkililere en samimi duygularımla teşekkür ederim.

Kaynakça

• Abdelal, R., Herrera, Y. M., Johnston, A. I., & McDermott, R. (2005). Identity as a variable. Perspectives on Politics, 4(4), 695-711.
• Allport, G. W. (1954). The nature of prejudice. Addison-Wesley.
• Anderson, B. (1993). Hayali cemaatler: Milliyetçiliğin kökenleri ve yayılması. Metis Yayınları.
• Arı, T. (2004). Uluslararası ilişkiler teorileri: Çatışma, hegemonya, işbirliği. Alfa Basım Yayım Dağıtım.
• Bauman, Z. (2017). Akışkan modernite. Say Yayınları.
• Buzan, B., & Wæver, O. (2003). Regions and powers: The structure of international security. Cambridge University Press.
• Cankaya, E. (2015). Siyasal iletişim. İmge Kitabevi.
• Castells, M. (2009). İletişim gücü. İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Crawford, N. C. (2000). The passion of world politics: Propositions on emotion and emotional relationships. International Security, 24(4), 116-156.
• Creswell, J. W. (2013). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches (3rd ed.). SAGE Publications.
• Çelik, D. (2019). Festinger’in Bilişsel uyumsuzluk yaklaşımına göre kan bağışlarının yetersizliğine yönelik bir çalışma (Yayın No. 557553). [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
• Çetin, H. & Görüşük, L. (2015). Siyaset psikolojisi. Orion Yayınları.
• Çınar, M., Özer, H., Dilek, M., Akıllı, N., & Başer, A. A. (2025). Grup düşüncesi, konsensüs ve Muzaffer Şerif (Muzaffer Sherif) deneyi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 17(2), 246-253.
• Delicata, N. (2008). Marshall McLuhan: Media ecologist and educator. Ultimate Reality and Meaning, 31(4), 314–341.
• Deutsch, M. (1973). The resolution of conflict: Constructive and destructive processes. Yale University Press.
• Dougherty, J. E., & Pfaltzgraff, R. L. (2001). Contending theories of international relations: A comprehensive survey. Longman.
• Esmer, A. K. (2019). Siyaset psikolojisi. Seçkin Yayıncılık.
• Finlay, L. (2002). Negotiating the swamp: The opportunity and challenge of reflexivity in research practice. Qualitative Research, 2(2), 209-230.
• Finnemore, M., & Sikkink, K. (1998). International norm dynamics and political change. International Organization, 52(4), 887-1061.
• Fisher, R., & Ury, W. (1981). Getting to yes: Negotiating agreement without giving in. Houghton Mifflin.
• Gadamer, H. G. (2009). Hakikat ve yöntem. Paradigma Yayıncılık.
• Gaertner, S. L., & Dovidio, J. F. (2000). Reducing intergroup bias: The common ingroup identity model. Psychology Press.
• George, A. L., & George, J. L. (1998). Presidential personality and performance. Westview Press.
• Harmon-Jones, E., & Mills, J. (1999). Cognitive dissonance. Progress on a pivotal theory in social psychology. American Psychological Association.
• Herman, E.S. & Chomsky, N. (1988). Manufacturing consent: The political economy of the mass media. Pantheon Books.
• Hermann, M. G. (1980). Explaining foreign policy behavior using the personal characteristics of political leaders. International Studies Quarterly, 24(1), 7-46.
• Hermann, M. G. (2005). Assessing leadership style: Trait analysis. In J. M. Post (Ed.), The psychological assessment of political leaders (pp. 178-212). University of Michigan Press.
• Hermann, M. G., & Hermann, C. F. (1989). Who makes foreign policy decisions and how: An empirical inquiry. International Studies Quarterly, 33(4), 361-387.
• Holsti, O. R. (1979). Theories of crisis decision making. In P. G. Lauren (Ed.), Diplomacy: New approaches in history, theory, and policy (pp. 99-136). Free Press.
• Holsti, O. R. (2006). Making American foreign policy. Routledge.
• Janis, I. L. (1982). Groupthink: Psychological studies of policy decisions and fiascoes. Houghton Mifflin.
• Jervis, R. (1976). Perception and misperception in international politics. Princeton University Press.
• Kahneman, D., & Tversky, A. (2013). Prospect theory: An analysis of decision under risk. In Handbook of the fundamentals of financial decision making: Part I (pp. 99-127).
• Kapitan, T. (1992). Peirce and the autonomy of abductive reasoning. Erkenntnis, 37(1), 1-26.
• Katzenstein, P. J. (1996). The culture of national security: Norms and identity in world politics. Columbia University Press.
• Kelman, H. C. (1998). Social-psychological contributions to peacemaking and peacebuilding in the Middle East. Applied Psychology, 47(1), 5-28.
• Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 170-189.
• Knutsen, T. L. (1997). A history of international relations theory. Manchester University Press.
• Konuralp, E. (2018). Kimliğin etni ve ulus arasında salınımı: Çokkültürcülük mü yeniden kabilecilik mi? Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 13(2), 133–146. https://doi.org/10.17153/oguiibf.400350
• Lasswell, H. D. (1927). Propaganda technique in the World War. MIT Press.
• Lauri, M. A. (2011). Triangulation of data analysis techniques. Papers on Social Representations, 20(2), 34.1–34.7.
• Lawless, H. T., Heymann, H., Lawless, H. T., & Heymann, H. (2010). Descriptive analysis. Sensory evaluation of food: Principles and practices, 227-257.
• Levy, J. S. (2003). Political psychology and foreign policy. In D. O. Sears, L. Huddy, & R. Jervis (Eds.), Oxford handbook of political psychology (pp. 253-284). Oxford University Press.
• Levy, J. S. (1992). An introduction to prospect theory. Political Psychology, 13(2), 171–186. https://doi.org/10.2307/3791237
• Lincoln, Y. S., & Guba, E. G. (1988). Criteria for Assessing Naturalistic Inquiries as Reports.
• Maxwell, J. A. (2013). Qualitative research design: An interactive approach. Sage Publications.
• McCauley, C. (1998). Group dynamics in Janis’s theory of groupthink: Backward and forward. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 73(2–3), 142–162. https://doi.org/10.1006/obhd.1998.2759
• McDermott, R. (2004). Political psychology in international relations. University of Michigan Press.
• Mercer, J. (2010). Reputation and international politics. Cornell University Press.
• Mercer, J. (2014). Feeling like a state: Social emotion and identity. International Theory, 6(3), 515-535.
• Metin, O., & Ünal, Ş. (2022). İçerik analizi tekniği: İletişim bilimlerinde ve sosyolojide doktora tezlerinde kullanımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 273-294.
• Mintz, A., & DeRouen, K. (2010). Understanding foreign policy decision making. Cambridge University Press.
• Mollaer, F. (2014). Kimlik politikaları: Tanınma, özdeşlik ve farklılık. Doğu Batı Yayınları.
• Morgenthau, H. J. (2004). Politics among nations: The struggle for power and peace. McGraw-Hill.
• Myers, D. G. (2015). Sosyal psikoloji (S. Akfırat, Çev.). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Özdağ, Ü. (2023). İstihbarat teorisi. Destek Yayınları.
• Özdağ, Ü. (2016). Psikolojik savaş. Kripto Kitaplar.
• Özdil, M. A. (2024). Dressing the empire: Clothing, identity, and social control in the Ottoman millet system. Lectio Socialis, 8(2), 99–134. https://doi.org/10.47478/lectio.1489487
• Peng, J., Liu, Q., Wen, J., Liu, Q., Tang, Y., Wang, L., ... & Shi, J. (2015). Multi-scale validation strategy for satellite albedo products and its uncertainty analysis. Science China Earth Sciences, 58, 573-588.
• Pruitt, D. G., & Kim, S. H. (2004). Social conflict: Escalation, stalemate, and settlement. McGraw-Hill.
• Putnam, R. D. (1988). Diplomacy and domestic politics: The logic of two-level games. International Organization, 42(3), 427-460.
• Ross, A. A. (2013). Mixed emotions: Beyond fear and hatred in international conflict. University of Chicago Press.
• Rai, N., & Thapa, B. (2015). A study on purposive sampling method in research. Kathmandu: Kathmandu School of Law, 5(1), 8-15.
• Rose, J. D. (2011). Diverse perspectives on the groupthink theory: A literary review. Emerging Leadership Journeys, 4(1), 37-57.
• Schimmelfennig, F. (2005). The EU, NATO and the integration of Europe. Cambridge University Press.
• Simon, H. A. (1982). Models of bounded rationality. MIT Press.
• Somuncuoğlu, S. Ö., & Sarılı, G. (2024). Aristoteles’in tümdengelim ve tümevarım anlayışı hakkında genel bir değerlendirme. Fikriyat, 4(2), 153–162.
• Şentürk, F., & Fındık, H. (2014). Rasyonel karar alan ekonomik birimin risk altında verdiği kararlara davranışsal yaklaşım: Kahneman-Tversky beklenti teorisi perspektifinden eleştirel bir bakış. Öneri Dergisi, 11(42), 127–139.
• Tajfel, H., Turner, J. C., Austin, W. G., & Worchel, S. (1979). Grup içi çatışmanın bütünleştirici bir teorisi. In Organizational identity: A reader (pp. 56–65). Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203505984-16
• Turner, J. C., & Reynolds, K. J. (2010). The story of social identity. In T. Postmes & N. Branscombe (Eds.), Rediscovering social identity (pp. 13-32). Psychology Press.
• Türker, B. (2008). Liderlik: Tarihe Yön Verenlerin Karakter Analizi. Bilgi Yayınevi.
• Varol, E., & Varol, M. Ç. (2019). Kavram ve kuramlarıyla Marshall Mcluhan’a bakış: Günümüzün egemen medya araçları ekseninde bir değerlendirme. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(1), 137-158.
• Viotti, P. R., & Kauppi, M. V. (2016). Uluslararası İlişkiler Teorisi. (Çev. M. Aksoy). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Volkan, V. D. (1993). Politik psikoloji. Ankara Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları.
• Waltz, K. N. (1979). Theory of international politics. Addison-Wesley.
• Wendt, A. (1992). Anarchy is what states make of it: The social construction of power politics. International Organization, 46(2), 391-425.
• Yalvaç, F. (2013). Tarihsel sosyoloji ve uluslararası ilişkiler: Jeopolitik, kapitalizm ve devletler sistemi. Uluslararası İlişkiler, 10(38), 3–28.
• Yiğit, A. G. (2020). Rasyonel bireyin beklenen fayda teorisine davranışsal yaklaşım: Sınırlı rasyonelliğin beklenti teorisi. Bilim Dünyasında Multidisipliner Çalışmalar, 95.
• Yücel, E. (2024). Terörist, mürit ve seçmenlerde duygusal denge arayışı: Bilişsel uyumsuzluk kuramının söyledikleri. Sosyal, Beşeri ve İdari Bilimler Dergisi, 7(2), 172–184.
• Yücel, E., & Çizel, B. (2018). Bilişsel uyumsuzluk teorisi üzerine kavramsal bir inceleme: satın alma perspektifi. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 13(50), 150-163.
• Zartman, I. W., & Rubin, J. Z. (2000). Power and negotiation. University of Michigan Press.