Liberation of İzmir From Enemy Occupation in Karagöz

Yıl 2023, , 1 - 9, 23.06.2023

Makbule Sarıkaya

https://doi.org/10.5152/JA.2023.23053

Öz

The Great Offensive Battle of the Commander-in-Chief, which took place between August 26 and
August 30, 1922, is one of the important stages of the Turkish War of Independence. In the continuation of this victory, with the command “army, your first target is the Mediterranean,” all the
provinces in Anatolia, which were under Greek occupation, were liberated. In the continuation of
the Great Offensive Victory, it was aimed to destroy the enemy while dismounting from the places
they occupied and to reduce the damage it would cause while retreating. With this well-planned
forward operation, Izmir, which had been bleeding since the Greek occupation since May 15, 1919,
was liberated on September 9, 1922. The Karagöz cartoon magazine, which witnessed this very
important phase in the history of the Turkish national struggle and closely followed the political,
military, economic, social, and internal and external developments of the period and brought the
subjects to the readers in a humorous way, is an important historical source with many cartoons
about the days when İzmir was liberated. In this study, the issue of the liberation of Izmir from the
enemy occupation in Karagöz, one of the cartoon magazines that can be published for a long time.

Anahtar Kelimeler

Greek, İzmir, Karagöz, Treaty of Lausanne

Karagöz’de İzmir’in Düşman İşgalinden Kurtuluşu

Öz

26–30 Ağustos 1922 tarihleri arasında yapılan Büyük Taarruz Başkomutanlık Meydan Muharebesi Türk Kurtuluş savaşının önemli safhalarından biridir. Bu zaferin devamında “Ordular İlk Hedefiniz Akdeniz’dir” komutu ile Yunan işgali altında bulunan Anadolu’daki bütün iller kurtarılmıştır. Büyük Taarruz Zaferi’nin devamında düşman işgal ettikleri yerlerden sökülürken imha edilmesi ve geri çekilirken yapacağı tahribatının azaltılması amaçlanmıştır. İyi planlanmış bu ileri harekatla, 15 Mayıs1919’dan beri Yunan işgalinde kan ağlayan İzmir 9 Eylül 1922’de kurtuluşuna kavuşturuldu. Türk Milli Mücadele tarihinin bu çok önemli safhasına tanıklık eden ve dönemin siyasi, askeri, ekonomik, sosyal iç ve dış gelişmelerini yakından takip ederek konuları karikatürlerle mizahi boyutta okuyucuya ulaştıran Karagöz, İzmir’in kurtarıldığı günlere ilişkin çok sayıda karikatürle önemli bir tarihi kaynaktır. Bu çalışmada, Türk tarihinde uzun süre ve kesintisiz yayın yapabilen karikatür dergilerinden biri olan Karagöz'de İzmir'in düşman işgalinden kurtuluşu konusu ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yunan, Karagöz, İzmir, Lozan Antlaşması

Kaynakça

• Erdem, N. (2014). Yunan kaynaklarına göre 1922 yılında Batı Anadolu’da otonom devlet kurmaya yönelik faaliyetler. Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi, 14(29), Güz, 97–140
• Erkan, M. S. (2021). Mudanya Mütarekesi öncesi gelişmeler ve müttefik generallerin İstanbul’daki toplantı tutanağı. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum, 10(28), 21–50
• Karagöz, 31 Mayıs 1338-30 Eylül 1341 arası sayılar.
• Özkan, K. (2015). Yunanistan’ın İzmir’i işgali ve ABD. Askeri Tarih Araştırmaları Dergisi, 26(13), 113–149.
• Sarıhan, Z. (1996). Türk Kurtuluş Savaşı Günlüğü IV. Türk Tarih Kurumu.
• Sarıkaya, M. (2022). “Sakarya zaferi’nin Karagöz karikatürlerine yansıması”
• T. İdem & C. S. Sezan (Eds.), Zaferin 100. Yıl Dönümünde Milli Mücadeleye Yeni Bakışlar (ss. 317–338) içinde. Son çağ.
• Töreli, T. (2012). Trakya’nın işgali ve Yunan mezalimi (1919–1922). Tarih Araştırmaları Dergisi, 31(51), 237–252.
• Yaman, A. E. (1992). Türkiye Büyük Millet Meclisinde büyük zafer. Tarih Araştırmaları Dergisi, 16(27), 147–171