Baraj Yapımı Nedeniyle Yeri Değiştirilen Yerleşmelere İki Örnek: Oruçlu ve Zeytinlik Köyleri (Artvin)Construction of the dam due to the Replaced Settlement Place Example: Fasting and Olive Villages (Artvin)

Yıl 2016, Cilt: 21 Sayı: 35, 131 - 148, 03.02.2016

Fatih Orhan , Yaşar Gök

https://doi.org/10.17295/dcd.58254

Cited By: 3

Öz

Ülkemizin artan enerji ihtiyacının karşılanması ve sulanabilir arazi miktarının artırılabilmesi için, son yıllarda çok sayıda baraj projeleri yapılmış ve bunların bir kısmının da yapımına başlanmıştır. Baraj inşaatlarına bağlı olarak, baraj gölü altında kalan yerleşmelerin yerinin değiştirilmesi söz konusu olmaktadır. Bu durumun en fazla yaşandığı alanlardan biri de, Çoruh havzası olmuştur.

Bu çalışmada Deriner Barajı su toplama havzası içerisinde kalan Oruçlu ve Zeytinlik köylerinin yerlerinin değiştirilmesi süreci ele alınmıştır. Söz konusu örnekler üzerinden, bu süreçte yeni yerleşim yerinin seçiminin önemi, yer değişiminin ortaya çıkardığı sosyo-ekonomik sorunlar ile bunlara getirilebilecek çözüm önerileri üzerinde durulmuştur.

Yerleşmelerin yerinin değiştirilmesinin demografik yapı, ekonomik faaliyetler ve kültürel özellikler üzerindeki olumsuz etkilerinin en aza indirgenebilmesi amacıyla, bu süreçte coğrafi koşulların göz önünde bulundurulması ve her aşaması için yapılacak planlama esaslarına riayet edilmesi uygun olacaktır.

Many dam projects have been made in recent years in order to meet the increasing power need of our country and to increase irrigable land amount and it was launched to construct some of them. Depending on the dam construction, the replacement of the settlements remained under dam lake becomes in question. One of the places where this situation is commonly experienced has become Çoruh basin.

In this study, the replacement process of Oruçlu and Zeytinlik villages remained within water collection basin of Deriner Dam has been discussed. Over the mentioned samples, the importance of the selection of new settlements in this process, socio-economic problems arising from the replacement and the solution recommendations to be brought to them have been discussed.

With the aim of minimizing the negative effects of the replacement of settlements on demographic structure, economic activities and cultural features, considering the geographical conditions and complying with the planning principles to be made for each process will be convenient during this process.

Key Words: Deriner Dam, Replacement, the Selection of the Place, Oruçlu, Zeytinlik.

Anahtar Kelimeler

Deriner Barajı, Yer Değiştirme, Yer Seçimi, Oruçlu, Zeytinlik

Kaynakça

• Ateş, H., (2013), “Baraj Suları Altında Kalan Kültür Miraslarımız”, Artvin Kampüs, Artvin Çoruh Üniversitesi Nisan Ayı Bülteni, yıl 3, sayı 8, s.16-19, Artvin.
• Bakırcı, M., (1997), “Türkiye’de Yer Değiştiren Şehirlere Yeni Bir Örnek: Samsat”, Türk Coğrafya Dergisi, sayı 32, İstanbul.
• Bakırcı, M., (2002), “Türkiye’de Baraj Yapımı Nedeniyle Yer Değiştiren Bir Şehir: Halfeti”, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Dergisi, sayı 10, İstanbul.
• Ceylan, S., (1995), Artvin Yöresinin Coğrafî Etüdü, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Erzurum.
• Doğanay, H., (2014), Türkiye Beşerî Coğrafyası (Genişletilmiş ve Güncellenmiş 4. Baskı), Pegem Akademi Yayınevi, Ankara.
• Girgin, M., (1995), “Kütle Hareketleri Nedeniyle Yeri Değiştirilen Yerleşmelere Bir Örnek: Gördes (Manisa)”, Doğu Coğrafya Dergisi, sayı 1, Erzurum.
• Gök, Y., (2001), “Erzurum-Kars Depremi’nden (1983) Sonra Yeri Değiştirilen Yerleşmeler”, Doğu Coğrafya Dergisi, sayı 5, Erzurum.
• Gök, Y., Yazar, M., (2011), “Afetlere Maruz Kalan Yerleşmelerin Yer Değişiminde Karşılaşılan Sorunlara Bir Örnek: İspir Madenköprübaşı Beldesi Elmalı Mahallesi”, Doğu Coğrafya Dergisi, sayı 26, Erzurum.
• Kaya, F., (2002), “Türkiye’de Yeri Değiştirilen Şehirlere Bir Örnek: Doğubayazıt”, Doğu Coğrafya Dergisi, sayı 7, Erzurum.
• Koday, Z., (1999), “Çoruh Vadisi’nde Zeytin Alanları”, Türk Coğrafya Dergisi, sayı 34, İstanbul.
• Koday, Z., (2012), “İdari Coğrafya Özellikleri Bakımından Artvin”, I. Ulusal Coğrafya Sempozyumu (28-30 mayıs 2012) Bildiriler Kitabı, Mega Ofset Basım, Erzurum.
• Orhan, F., (2015), Şavşat’ın Beşerî ve Ekonomik Coğrafyası, Eflal Ajans Matbaacılık, Ankara.
• Tarkan, M. T., (1973), Orta ve Aşağı Çoruh Havzası-Beşeri ve İktisadi Coğrafya Bakımından Bir Bölge Araştırması, Atatürk Üniversitesi Yayınları No: 166, Edebiyat Fakültesi Yayınları No:37, Araştırma Serisi No: 29, Sevinç Matbaası, Ankara.
• Tuncel, M., (1977), “Türkiye’de Yer Değiştiren Şehirler Hakkında Bir İlk Not”, İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, sayı 20-21, İstanbul.
• Yazıcı, N., (2011), “Çoruh Nehri Üzerinde Yapılan Deriner Barajı Kamulaştırma Çalışmalarının İncelenmesi: Zeytinlik Köyü Örneği”, Artvin Çoruh Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Artvin.
• Yılmaz, A., Şahin, K., Şahin, M. H., (2013), “Depreme Bağlı Yeri Değiştirilen Bir Şehir: Erbaa, Tokat” Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, cilt 6, sayı 24.
• Zeki M., (Haz. Muammer Demirel), (2010), Artvin Vilâyeti Hakkında Ma’lümât-ı Umümiye, Yusufeli Belediyesi Yayını, FSF Printing House, İstanbul.
• İnternet Kaynakları
• https://www.facebook.com/Sirya.koyu, Erişim tarihi: 11.06.2015.
• http://www.artvindernegi.com/koylerartvin/merkez%20zeytinlik%20k%C3%B6y%C3%BC.htm, Erişim tarihi: 01.06.2015.
• http://www.panoramio.com/photo/55775971?source=wapi&referrer=kh.google.com, Erişim tarihi: 03.06.2015.
• http://www.panoramio.com/photo/12526659?source=wapi&referrer=kh.google.com, Erişim tarihi: 03.06.2015.
• http://www.artvinmuftulugu.gov.tr/icerik/59-zeytinlik-koyu-camii, Erişim tarihi: 10.06.2015.
• http://www.artvinmuftulugu.gov.tr/icerik/35-oruclu-koyu-camii, Erişim tarihi: 10.06.2015.
• http://www.oruclukoyu.com/artvin.asp, Erişim tarihi: 11.06.2015.
• http://www.dsi.gov.tr/projeler/deriner-baraj%C4%B1, Erişim tarihi: 0106.2015.