AFET YÖNETİMİNDE COĞRAFİ BİLGİ TEKNOLOJİLERİNİN ROLÜ / The Role of Geographic Information Technologies on Disaster Management

Yıl 2004, Cilt: 9 Sayı: 12, - , 11.03.2011

Ali Demirci Mehmet Karakuyu

Öz

ÖZET

Son yirmi yıl içerisinde yer bilimleri alanında bilgi ve teknoloji bakımından pek çok yeni teknoloji ve metot ortaya konulmuştur. Uzaktan Algılama (UA) ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS), çok hassas dengeleri ile birlikte yeryüzünün ve insan da dahil, onu meydana getiren tüm sistemlerin daha ayrıntılı, doğru ve pratik olarak ele alınmasında günümüzün en önemli vasıtalarından biri olmuşlardır. UA ve CBS’den günümüzde en fazla yararlanılan alanlardan birisi de doğal afetlerle ilgili çalışmalardır. Bu çalışmalar; deprem, sel, heyelan, yangın, volkanizma ve fırtına gibi doğal afetlere neden olan tabii olaylardır. CBS ve UA sadece bu doğal olayların lokasyonlarının belirlenmesi, gözlemlenmesi ve etkilerinin belirlenmesinde değil, bunun yanında afet öncesinde ve sonrasında yapılacak pek çok çalışmayı da kapsamaktadır. CBS teknolojilerinin afetlerle ilgili çalışmalarda etkin olarak kullanımı, öncelikle bunların hangi amaçla ve ne şekilde kullanılacaklarının tespit edilmesine bağlıdır. Bu bakımdan; bu teknolojilerin özelliklerine geçmeden önce etkin ve çağdaş anlamda bir afet yönetim sisteminin ve bileşenlerinin nasıl olması gerektiğinin açıklanması gerekmektedir. Bu çalışmada, öncelikle etkin bir afet yönetim sisteminin nasıl olması gerektiği ve sonrasında ise CBS teknolojilerinin bu alanda nasıl kullanılacağı konusu, ülkemiz ve diğer ülkelerden örneklerle anlatılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS), Uzaktan Algılama (UA), Afet Yönetimi, Türkiye

ABSTRACT

In the last two decades, information and computer technology has introduced many new techniques and methods to the field of earth sciences. Geographic Information Systems (GIS) and Remote Sensing (RS) have become very important to the earth sciences because they are able to deal with both physical and human systems in a robust manner. The studies regarding natural hazards are one of the most important subjects of today on which RS and GIS are being used. These studies include earthquake, flood, landslide, fire, volcanic eruptions, storm and other natural phenomena that cause natural disasters. GIS and RS are not only used for locating, monitoring and determining influence areas of these natural events, but are very useful in determining what is to be done before and after a natural disaster. Effective usage of GIS technologies regarding disasters first depends on determining that for what purpose and how they are going to be used. In this respect, it is a necessity to explain of how an effective and contemporary disaster management system and its components should be before dealing with the characteristics of these technologies. In this study, first the one subject of how an effective disaster management system should be and then the other one of how GIS technologies will be used were explained by giving examples from our and other countries.

Keywords: Geographic Information Systems (GIS), Remote Sensing (RS), Disaster Management, Turkey

Anahtar Kelimeler

-