SOSYO-EKONOMİK KRİTERLER BAKIMINDAN TÜRKİYE, DOĞU AVRUPA VE KAFKAS ÜLKELERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2009, Cilt: 14 Sayı: 22, 89 - 105, 13.09.2011

Ersin Kaya Sandal

Öz

Bu araştırmada yakın tarihsel dönemde farklı sosyo-ekonomik bir süreç
geçiren Türkiye ile Türkiye’nin kuzeyinde yer alan Doğu Avrupa ve Kafkas
ülkelerinin 1995-2005 yılları arasında göstermiş oldukları gelişmeler 21 sosyoekonomik
kriter esas alınarak incelenmiştir. İncelenmeye konu olan 17 ülke
“Hiyerarşik Küme Analizi” adı verilen istatistik yöntem kullanılarak analiz
edilmiş ve özellikle Türkiye’nin bu ülkelere göre konumu ortaya konmaya
çalışılmıştır. Bulunan sonuçlara göre Türkiye her iki dönemde de (1995 ve 2005)
bu ülkelerden hiç birine bir benzerlik göstermemektedir. 1995 yılında Rusya
dışındaki Doğu Avrupa ülkeleri ve Kafkas ülkeleri genelde iki ayrı grup olarak
ortaya çıkarken, 2005 yılında Doğu Avrupa ülkelerinin birbirlerine daha çok
benzemeye başladıkları ve Rusya’nın da bu gruba yaklaştığı buna karşılık Kafkas
ülkelerinin Doğu Avrupa ülkelerinden daha da uzaklaştığı görülmektedir.
Türkiye bazı veriler açısından özellikle Kafkas ülkelerine göre daha iyi
bir durumda iken, bazı veriler açısından ise Doğu Avrupa ülkelerinin seviyesine
ulaşamamıştır. Bu nedenle Türkiye’nin sosyo-ekonomik gelişimin hızlandırması
gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Doğu Avrupa, Kafkaslar, Sosyo-ekonomik Değişken, Hiyerarşik Küme Analizi

Kaynakça

• Carr, E. H., (Çeviren: Orhan Suda), 1989, Sovyet Rusya Tarihi Bolşevik Devrimi 1917- 1923, Metis Yayınları, İstanbul.
• De Blij, H.J., 1993, Human Geography: Culture, Society, and Space, John Wiley & Sons Inc., New York.
• Demirbugan, A., 2005, “Doğu Avrupa Ve Bağımsız Devletler Topluluğu Ülkelerinin Ekonomik Dönüşüm Sürecinde Temel Eğilimler”, Afyon Kocatepe Üniversitesi, İ.İ.B.F. Dergisi,C.Vıı ,S.2, 165-179.
• Johnston, R., 1978, Multivariate Statistical Methods in Geography, Longman, London.
• Katsiaouni, O., Gorniak, J., 2001, "Globalisation and Rural Poverty in Transition Economies”, Poverty Eradication and Employment Section, Department of Economic and Social Affairs, United Nations, 8-9 November 2001, New York.
• Kepenek, Y., Yentürk, N., 2001, Türkiye Ekonomisi, Remzi Kitabevi, İstanbul
• Koç, S., 2001, “Türkiye’de İllerin Sosyo-Ekonomik Özelliklere Göre
• Sınıflandırılması”, Çukurova Üniversitesi 5. Ulusal Ekonometri ve İstatistik Sempozyumu Yayınlanmış Tebliğ), Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Mc Grew, J.C., Monroe, C.B., 1993, Statistical Problem Solving İn Geography, Ww C. Brown Publishers, Oxford-England.
• Roceska, S., 2000, “Poverty, Unemployment and Social Stability in the Countries of South Eastern Europe”, Developpement et Droits de l’Homme, IAOS, Montreux.
• Sandal, E.S., Karabulut, M., Gürbüz, M., 2005, “Sosyo-Ekonomik Kriterler Bakımından Türkiye’nin Konumu ve Avrupa Birliği”, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:15, Sayı:1, s. 1-14.
• Şahin, H., 2002, Türkiye Ekonomisi, Ezgi Kitabevi, Bursa.
• TÜİK, 1995-2006 yılları arasındaki çeşitli istatistiki veriler (CD ortamında), Ankara
• Tümertekin, E., Özgüç N., 1997, Ekonomik Coğrafya, Çantay Kitabevi, İstanbul.
• Uludağ, İ., 1992, Sovyetler Birliği Sonrası Bağımsız Türk Cumhuriyetleri ve Türk Gruplarının Sosyo-Ekonomik Analizi Türkiye ile İlişkileri, TOBB (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği), Minpa Matbaacılık, İstabul.
• UNDP., 1997, Human Development Report 1997, Oxford University Press, New York.
• UNDP., 2000, Human Development Report 2000, Oxford University Press, New York.
• UNDP., 2006, Human Development Report 2006, Palgrave Macmillan , New York.
• UNDP., 2007, Human Development Report 2007/2008, Palgrave Macmillan , New York.