DOĞU KARADENİZ’DE ALTERNATİF BİR TURİZM MERKEZİ: KÜMBET YAYLASI

Yıl 2007, Cilt: 12 Sayı: 17, 33 - 63, 11.09.2011

Mehmet Zaman İbrahim Fevzi Şahin , Neşet Bayram

Öz

Kümbet yaylası, Giresun iline bağlı Dereli ilçesi sınırları
içerisinde yer alır. Giresun’a yaklaşık 60 km, Dereli kasabasına
ise 26 km uzaklıkta olup, 1750-1950 m yükseltiler arasında
kurulmuştur. Yayla, aynı adı taşıyan Kümbet köyü (1400-1600 m)
sınırları içerisinde bulunmakta olup, geçici bir yerleşme olarak
Uzundere köylüleri ile birlikte kullanılmaktadır.
Kümbet yaylası ve çevresi; orman örtüsü, faunası,
olağanüstü manzarası, yöreye özgü sivil mimari özellikleri, temiz
havası ve soğuk sularıyla önemli bir turizm potansiyeline sahiptir.
Çevresindeki geniş otlak alanları ile geleneksel yaylacılık
faaliyetine de uygun oluşu, yaylanın Osmanlılar döneminden beri
yöre halkı tarafından sayfiye amaçlı olarak kullanılmasına imkan
hazırlamıştır. Son yıllardaki turizm konusundaki çalışmalarla
giderek daha fazla rekreasyonel yaylacılığa hizmet etmenin yanı
sıra hayvancılık amaçlı yaylacılık faaliyeti de önemini
korumaktadır. Bu özellikler yaylanın, Doğu Karadeniz sınırları
içerisinde bulunan 16 diğer yayla ile birlikte, turizm
faaliyetlerinin geliştirilmesi öngörülen yaylalar içerisine dahil
edilmesinde önemli rol oynamıştır. Böylece Kümbet ile birlikte
çevresindeki çok sayıdaki yayla, 3800 ha.lık alanı ile, doğal
dokunun ve kültürel değerlerin korunması şartıyla, 20 Mayıs
1991 tarihinde turizm merkezi olarak ilan edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yayla, Kümbet Yaylası, turizm aktivitesi

Kaynakça

• Akkan, E., 1973, Doğu Karadeniz Bölgesinin Coğrafi Özellikleri. Ankara Üniv. Rektörlüğü Yay. No: 69, Ankara.
• Akkan, E., Doğu, A. E., Çiçek, İ., Gürgen, G., Yiğitbaşoğlu, H., Somuncu, M., 1993, Uzungöl. Ankara Üniv. Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Derg. Sayı: 2, Ankara.
• Alagöz, C. A., 1984, Türkiye Yer Adları Üzerine Bazı Düşünceler. Türkiye Yer Adları Sempozyumu Bildirileri (11-13 Eylül 1984), Kültür ve Turizm Bakanlığı Milli Folklor Araştırma Dairesi Yay. No: 60, Seminer, Kongre Bildirileri Dizisi No: 17, Başbakanlık Basımevi, Ankara.
• Alagöz, C.A., 1993, Türkiye’de Yaylacılık Araştırmaları. Ankara Üniv. Türkiye Coğrafyası Araşt. ve Uyg. Der. Sayı: 2, Ankara.
• Atalay, İ., 1994, Türkiye Vejetasyon Coğrafyası. Ege Üniv. Basımevi, İzmir.
• Atalay, İ., Tetik, M., Yılmaz, Ö., 1985, Kuzeydoğu Anadolu’nun Ekosistemleri. Ormancılık Arşt. Enst. Yay. Teknik Bülten Serisi No: 141, Ankara.
• Bayram, N., 2001, Turizm Coğrafyası Açısından bir Araştırma: Kümbet Yaylası. Atatürk Üniv. Sosyal Bil. Enst. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Erzurum.
• Bekdemir, Ü., 2000, Giresun Kent Coğrafyası. Atatürk Üniv. Sos. Bil. Enst (Basılmamış Doktora Tezi), Erzurum.
• Bekdemir, Ü., Özdemir, Ü., 2002, Doğu Karadeniz Bölümü’nde Gelişmekte Olan Yayla Turizm Merkezlerine Bir Örnek: Bektaş Yaylası. Doğu Coğrafya Derg. Sayı:7, Çizgi Kitabevi, Konya.
• Çakır, S., 1988, Doğu Karadeniz Bölgesi’nde Yaylacılık ve Bektaş Yaylası. Birinci Tarih Boyunca Karadeniz Kongresi Bildirileri, Samsun.
• Doğan, Ş., 1977, Türkiye’de Gerçek Sıcaklık Haritaları. Meteoroloji Genel Müd. Yay. Ankara.
• Doğanay, H., 1989, Ordu’da Bazı Oba-Yayla Yerleşmeleri ve Yaylacılık. Coğrafya Makaleleri, Atatürk Üniv. Fen-Edebiyat Fak. Coğ. Böl. Erzurum.
• Doğaner, S., 1991, Dağ Turizmine Coğrafî Bir Yaklaşım: Uludağ’da Turizm. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Coğrafya Bilim ve Uygulama Kodu. Coğrafya Araştırmalar Der. Sayı: 3, Ankara.
• Doğaner, S., 2001, Türkiye Turizm Coğrafyası. Çantay kitabevi, İstanbul.
• Doğu Karadeniz Havzası Toprakları. 1981, Topraksu Genel Müdürlüğü Yay. No. 10, Köy İşleri ve Kooperatifler Bakanlığı Yay. No: 230, Ankara.
• Dönmez, Y., 1984, Umumi Klimatoloji ve İklim Çalışmaları. İstanbul Üniv. Yay. No: 2506, Coğrafya Enst. Yay. No: 102, Güryay Matbaacılık, İstanbul.
• Emiroğlu, M., 1984, Bolu Yöresi Yer Adları. Türkiye Yer Adları Sempozyumu Bildirileri, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Milli Folklor Araştırma Dairesi Seminer Kongre Bildirileri Dizisi: 60, Ankara.
• Erinç, S., 1945, Kuzey Anadolu Kenar Dağlarının Ordu-Giresun Kesiminde Landsaft Şeritleri. Türk Coğrafya Derg. Sayı: 7-8, İstanbul.
• Eröz, M., 1984, Sosyolojik Yönden Türk Yer Adları. Türkiye Yer Adları Sempozyumu Bildirileri, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Milli Folklor Araştırma Dairesi Seminer Kongre Bildirileri Dizisi: 60, Ankara.
• Giresun Valiliği, 1988, Cumhuriyetimizin 75. Yılında Giresun. Kültür Ofset Ltd. Şti.Ankara.
• Gülez,S., 1992, Doğu Karadeniz Bölgesi İçin Yeşil Turizm Planlama İlkeleri. Doğu Karadeniz Turizm Konferansı-Workshop (22-25 Haziran 1992) Trabzon
• İnceoğlu, N., Aysu, E., 1992, Doğu Karadeniz Bölgesinde Yayla Turizminin Yapısal Sorunları. Doğu Karadeniz Turizm Konferansı-Workshop (22-25 Haziran 1992), Turizm Eğitimi Genel Müd. Yay. Trabzon.
• İzbırak, R., 1986, Coğrafya Terimler Sözlüğü. Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
• Kiper, P., Baçcıl I., 1992, Doğu Karadeniz Yaylaları Planlama Yaklaşımı. Doğu Karadeniz Turizm Konferansı-Workshop (22-25 Haziran 1992), Turizm Eğitimi Genel Müd. Yay. Trabzon.
• Koca, H., 1994, Gözne'de Yayla Turizmi. Atatürk Üniv.Doğu Coğr.Derg. Sayı: I, Erzurum.
• Özgüç, N., 1998, Turizm Coğrafyası (Özellikler-Bölgeler). Çantay Kitapevi, İstanbul.
• Sarısaman, S., 1998, Giresun Basınına Göre Cumhuriyetin İlk Yıllarında Giresun’da Sosyal Kültürel ve Ekonomik Hayat. Giresun Kültür Sempozyumu Bildiriler (30-31 Mayıs 1998), Giresun Belediyesi Kültür Yayınları No: 2, İstanbul.
• Somuncu, M., 1997, Doğu Karadeniz Bölümü’nde Yayla-Dağ Turizminin Bugünkü Yapısı, Sorunları ve Geleceği. Ankara Üniv. Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Derg. Sayı: 6, Ankara.
• Şahin, İ., 1997, Osmanlı Döneminde Giresun Bölgesinde Konar-Göçer İşleri. Giresun Tarihi Sempozyumu Bildirileri (24-25 Mayıs 1996), Giresun Belediyesi Kültür Yayınları No: 1, İstanbul.
• Tanoğlu, A., 1969, Nüfus ve Yerleşme. İstanbul Üniv. Yay. No: 1183, Edebiyat Fak. Coğrafya Enst. Yay. No: 45, İstanbul.
• Trabzon Vilayeti Salnamesi, 1902 (H. 1320), Vilayet Matbaası İstanbul.
• Trabzon Vilayeti Salnamesi, 1903 (H. 1321), Vilayet Matbaası İstanbul.
• TÜRK DİL KURUMU, 1988, Türkçe Sözlük (K-2 Yeni Baskı), Cilt: 2, Ankara, s. 947
• Var, M., 1992, Trabzon ve Rize İllerinde Rekreasyonel Değeri Olan Bazı Yaylaların Turizm Açısından İncelenmesi. Doğu Karadeniz Turizm Konferansı- Workshop, Turizm Eğitimi Genel Müd. Yay. Ankara.
• Yazıcı, H., Doğanay, S., 2000, Alternatif Turizm Merkezlerine Tipik Bir Örnek: Zigana Yayla Tatil Köyü. Türk Coğrafya Derg. Sayı: 35, İstanbul.
• Yazıcı, H., Cin, M., 1997, Uzungöl Turizm Merkezinde Coğrafî Gözlemler. Türk Coğrafya Dergisi, Sayı: 32, İstanbul.
• Zaman, M., 2000, Tonya İlçesi’nde Oba – Yayla Yerleşmeleri ve Yaylacılık. Doğu Coğrafya Derg. Sayı: 3, Erzurum.
• Zaman, M., 2001, Doğu Karadeniz Bölümü Geleneksel Yayla Şenliklerine Tipik Bir Örnek: Kadırga-Otçular Şenlikleri. Türk Coğrafya Der. Sayı: 35, İstanbul.
• Zaman, M., 2001, Geleneksel Yayla Şenliklerinin Doğu Karadeniz Bölümü Yayla Turizminin Geliştirilmesindeki Rolü. Atatürk Üniv. Doğu Coğrafya Derg. Sayı: 6, Erzurum.
• Zaman, M., 2002, Zigana Dağları’nda Yaylacılık ve Yayla Turizmi. Gümüşhane ve Yöresinin Kalkınması Sempozyumu (23-25 Ekim 2002), Gümüşhane