ERZURUM-KARS DEPREMİ (30 EKĠM 1983) İLE AŞKALE DEPREMLERİ (25–28 MART 2004) SONRASI İNŞA EDİLMİŞ OLAN AFET KONUTLARININ COĞRAFİ AÇIDAN KARŞILAŞTIRILMALARI

Yıl 2011, Cilt: 16 Sayı: 25, 67 - 88, 24.02.2012

Yaşar Gök

Öz

Bu araştırma ile doğal afetler sonrası yeniden inşa edilen kırsal
yerleşmeler ve konutlarının, yörelerin ve çağın şartlarına uygun olup olmadıkları
ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu çerçevede Erzurum-Kars Depremi (30 Ekim
1983) ve Aşkale Depremleri (25–28 Mart 2004) sonrası yeniden inşa edilmiş olan
kır yerleşmeleri ile konutları mukayeseli olarak incelenmiştir.
Öncelikle her iki depremden sonra, yeniden inşa edilen köylerin yerleri
ile konutlarının karşılaştırılması yapılmıştır. Karşılaştırma sonucunda, Aşkale
depremlerinden sonra inşa edilen konutların hem sosyal hayat, hem de çağdaşlık
yönünden daha üstün oldukları tespit edilmiştir. Yine her iki afet konutlarının,
yörenin geleneksel konutları ile mukayesesi yapılarak, afet konutlarının
üstünlükleri ortaya konulmuştur.
Sonuçta, hem Erzurum-Kars Depremi (30 Ekim 1983) sonrası, hem de
Aşkale Depremleri (25–28 Mart 2004) sonrası inşa edilmiş olan afet konutlarının,
geleneksel konutlarla mukayese edilemeyecek kadar üstünlükleri vardır. Ancak,
Türkiye’de köy konutları sigorta kapsamına alınmadığından, ağır hasar gören
köylerin yeniden inşasını Devlet üstlenmektedir. Bu itibarla, bundan sonra inşa
edilecek konutların; yörelerin coğrafi özellikleri ile sosyo-ekonomik ve kültürel
şartlarına uygun şekilde planlanmasının daha uygun olacağı kanaatindeyiz.

Anahtar Kelimeler

Deprem, afet konutu, Erzurum-Kars Depremi, Aşkale Depremleri

Kaynakça

• Biricik, A.S., Ceylan, M.A., Ünlü, M., 1995, 1 Ekim 1995 Dinar Depremi, İstanbul.
• Ceylan, M.A., 2003, Marmara Depreminin (17 Ağustos 1999) Yalova Şehrine Etkileri. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık, Ankara.
• Doğanay, H., 1997, Türkiye Beşeri Coğrafyası. Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları No: 2982, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul.
• Gök, Y., 1996, Erzurum-Kars Depreminin (30 Ekim 1983) Ekonomik ve Sosyal Sonuçları, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Erzurum.
• Gök, Y., 2001, Erzurum-Kars Depreminden (1983) Sonra Yeri Değişen Yerleşmeler, Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı : 5, Çizgi Kitabevi, Konya.
• Gök, Y., Altaş, N.T., Zaman, S, 2007, Aşkale Depremleri ve Etkileri, Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı : 17, Çizgi Kitabevi, Konya.
• Gök, Y., Zaman, S, Altaş, N.T., 2007, Aşkale Depremlerinden Sonra İnşa Edilen Konutların Sosyo-Ekonomik Yönden İncelenmesi, Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı: 18, Çizgi Kitabevi, Konya.
• Şahin, C., Sipahioğlu, Ş., 2002, Doğal Afetler ve Türkiye. Gündüz Eğitim ve Yayıncılık Turizm Sanayi Ticaret Ltd. Şti. (Ümit Ofset Matbaacılık), Ankara.
• Tunçdilek, N., 1967, Türkiye İskan Coğrafyası, Kır İskanı (Köy-Altı İskan Şekilleri). İstanbul Edebiyat Fak. Yay. No: 1283, İstanbul.
• Ünal, E., vd., 1993, 13 Mart 1992 Erzincan Depremi, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Ankara.