ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN GÖZÜ İLE COĞRAFYA EĞİTİMCİSİ: BİR OLGUBİLİM ARAŞTIRMASI

Yıl 2015, Cilt: 20 Sayı: 33, 189 - 208, 26.01.2015

Merve Zeren , Merve Zeren

https://doi.org/10.17295/dcd.56391

Cited By: 8

Öz

Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin, coğrafya eğitimcisi rolleri ile ilgili algılarını metaforlar aracılığıyla analiz etme amacına yönelik olarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmaya 124’ü erkek (% 51,7) ve 116’sı kız (% 48,3) olmak üzere toplam 240 üniversite öğrencisi katılmıştır. Araştırmada aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır: (1) Katılımcılar coğrafya eğitimcisi rolleri ile ilgili ne tür metaforlara sahiptir? (2) Bu metaforlar ortak özellikleri bakımından hangi kavramsal kategoriler altında toplanabilir? (3) Kavramsal kategoriler katılımcıların program türü ve cinsiyeti bakımından farklılık göstermekte midir? Araştırma verilerinin toplanması için katılımcılardan “Coğrafya eğitimcisi. . . gibidir; çünkü. . .” cümlesini tamamlaması istenmiştir. Elde edilen veriler hem nitel (içerik analizi) hem de nicel (chi-square) veri çözümleme teknikleri kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre: (1) Katılımcılar toplam 59 geçerli metafor üretmiştir. (2) Katılımcılar tarafından üretilen metaforlar ortak özellikleri bakımından sekiz farklı kavramsal kategori altında toplanmıştır. (3) Coğrafya derslerinin yer aldığı Sosyal Bilgiler Eğitimi ve Coğrafya program türlerinde öğrenim gören katılımcıların coğrafya eğitimcisi rollerini anlatmak için kullandıkları metaforlarda önemli farklılıklar belirlenmiştir. Sonuçta, metaforların, özellikle üniversite öğrencilerinin coğrafya eğitimcisi rollerine ilişkin düşünce ve algı biçimlerini anlamlandırmak konusunda, yansıtıcı düşünme yeteneğine sahip coğrafya eğitimcilerine önemli bilgiler sağlayan güçlü bir pedagojik araç olarak kullanılabileceği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Metafor analizi, coğrafya eğitimcisi, üniversite öğrencileri, olgubilim

Kaynakça

• Akbaş, Y. ve Gençtürk, E. (2013). Coğrafi bilgi sistemleri kavramına metaforik bakış. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 21, 179-196.
• Alger, C. (2009). Secondary teachers’ conceptual metaphors of teaching and learning: Changes over the career span. Teahing & Teacher Education: An International Journal of Research and Studies, 25 (5), 743-751.
• Aydın, F. & Eser Ünaldı, Ü. (2010). The analysis of geography teacher candidates’ perceptions towards “geography” concept with the help of metaphors. International Online Journal of Educational Sciences, 2 (2), 600-622.
• Aydoğdu, E. (2008). İlköğretim okullarındaki öğrenci ve öğretmenlerin sahip oldukları okul algıları ile ideal okul algılarının metaforlar yardımıyla analizi. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Ben-Peretz, M., Mendelson, N. & Kron, F. W. (2003). How teachers in different educational contexts view their roles. Teaching & Teacher Education, 19, 277-290.
• Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi Elkitabı. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Cerit, Y. (2008). Öğretmen kavramı ile ilgili metaforlara ilişkin öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6 (4), 693-712.
• Coşkun, M. (2010). Lise öğrencilerinin “iklim” kavramıyla ilgili metaforları (zihinsel imgeleri). Turkish Studies, 5 (3), 919-940.
• Geçit, Y. ve Gençler, G. (2012). Sınıf öğretmenliği 1. sınıf öğrencilerinin coğrafya algılarının metafor yoluyla belirlenmesi (Rize Üniversitesi örneği). Marmara Coğrafya Dergisi, 23, 1-19.
• Goldstein, L. S. (2005). Becoming a teacher as a hero’s journey: Using metaphor in preservice teacher education. Teacher Education Quarterly, 32 (1), 7-24.
• Griffin, M. L. (2003). Using critical incidents to promote and assess reflective thinking in preservice teachers. Reflective Practice, 4 (2), 207-220.
• Gür, H. (2012). Öğretmen adaylarının öğretmne ve öğretmenlik mesleği ile ilgili metaforları: Kosova örneği. New World Sciences Academy NWSA-Education Sciences, 1C0552, 7 (3), 885-897.
• Hoffman, K. D. &Kretovics, M. A. (2004). Students as partial employees: A metaphor for the student-institution interaction. Innovative Higher Education, 29 (2), 103-120.
• Jay, J. K. & Johnson, K. L. (2002). Capturing complexity: A typology of reflective practice for teacher education. Teaching & Teacher Education, 18 (1), 73-85.
• Kılıç, C. & Yelken Yanpar, T. (2013). Belgian and Turkish pre-service primary school teachers’ metaphoric expressions about mathematics. Eurasian Journal of Educational Research, 50, 21-42.
• Lakoff, G. & Johnson, M. (2005). Metaforlar: Hayat, anlam ve dil (Çev. G. Y. Demir). İstanbul: Paradigma.
• Lam, C. & Lai, E. (2003). “What is Geography ?” In the eyes of junior secondary students in Hong Kong. International Research in Geographical and Environmental Education, 12 (3), 199-218.
• Larson, B. E. (2000). Classroom discussion: A method of instruction and a curriculum outcome. Teaching and Teacher Education, 16, 661-677.
• McGrath, I. (2006). Teahers’ and learners’ images for coursebooks. ELT Journal, 60 (2), 171-180.
• McGrath, D. & Higgins, A. (2006). Implementing and evaluating reflective practice group sessions. Nurse Education in Practice, 6 (3), 175-181.
• Ortony, A. (Ed.). (1979). Metaphor and thought. Cambridge: Cambridge University Press.
• Örücü, D. (2012). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin sınıfa ve sınıf yönetimine ilişkin metaforik bakışları: Karşılaştırmalı bir durum çalışması. İlköğretim Online, 11 (2), 342-352. http://ilkogretim-online.org.tr adresinden 10.04.2013 tarihinde elde edilmiştir.
• Özdemir, M. (2012). Lise öğrencilerinin metaforik okul algılarının çeşitli değişkenler bakımından incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 37 (163), 96-109.
• Özer, A., Kaya, H. & Ünlü, M. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinin “turizm” kavramı ile ilgili geliştirdikleri metaforların analiz örneği. Marmara Coğrafya Dergisi, 25, 18-31.
• Öztürk, Ç. (2007). Sosyal bilgiler, sınıf ve fen bilgisi öğretmen adaylarının “coğrafya” kavramına yönelik metafor durumları. Ahi Evran Üniversitesi, Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8 (2), 55-69.
• Saban, A. (2009). Öğretmen adaylarının öğrenci kavramına ilişkin sahip oldukları zihinsel imgeler. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7 (2), 281-326.
• Saban, A., Koçbeker, B. N. & Saban, A. (2006). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algılarının metafor analizi yoluyla incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri (Educational Sciences: Theory & Practice), 6 (2), 461-522.
• Schön, D. A. (1983). The reflective practitioner: How professionals think in action. NY: Basic Books.