ANLAMLI ETKİNLİKLERE KATILIM ÖLÇEĞİNİN PSİKOMETRİK ÖZELLİKLERİ: TÜRKİYE’DE İLERİ YAŞ ÖRNEKLEMİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA/Psychometric Properties of Engagement in Meaningful Activities Survey: A Study on Later Life Sample in Turkey

Yıl 2019, Sayı: 62, 251 - 371, 27.06.2019

Cengiz Kılıc Hande Şahin Gülay Günay

Öz

Öz

Çeşitli etkinliklere katılım, bireylerin yaşam kalitelerini ve refah düzeylerini arttıran önemli bir unsurdur. Bu çalışmanın amacı Goldberg ve arkadaşları (2002) tarafından geliştirilen, daha sonra Eakman ve arkadaşları (2010) tarafından yaşlı bireylerle geçerlilik ve güvenilirlik çalışması yürütülen “Anlamlı Etkinliklere Katılım Ölçeği”nin Türkçe formunun psikometrikanalizlerinin yapılmasıdır. Araştırma Karabük (n=150) ve Kırıkkale (n=135) illerinde yaşamlarını sürdüren, 60 ve daha yukarı yaş grubunda olan toplam 285 birey ile yürütülmüştür. Ölçeğin psikometrik özelliklerini test etmek amacıyla istatistiksel olarak hem açımlayıcı hem de doğrulayıcı faktör analizleri uygulanmıştır. Açımlayıcı faktör analizi, ölçeğin orijinal formuna benzer şekilde “Kişisel yeterlilik bileşeni” ve “Sosyal deneyim bileşeni” olarak adlandırılan iki alt boyuttan oluştuğunu ve toplam varyansın %60.8’sini açıkladığını göstermiştir. Doğrulayıcı faktör analizi ise ölçeğin 12 maddeden oluşan iki faktörlü yapısının iyi uyum indekslerine sahip bir model olarak doğrulamıştır. AEK ölçeğinin geneli için Cronbach Alfa .90, “Kişisel yeterlilik bileşeni” için .81 ve “Sosyal deneyim bileşeni” için .86 olarak hesaplanmıştır.

Anahtar Kelimeler: İleri Yaş, Etkinlik, İleri Yaşta Etkinlik, Anlamlı Etkinlikler, Yaşlılıkta Anlamlı Etkinlikler

Abstract

Participation in various activities is an important element that increases the quality of life and welfare of individuals. The aim of this study was to determine the validity and reliability of Engagement in Meaningful Activities Survey of the Turkish version, which was developed by Goldberg et al. (2002) and then carried out validity and reliability analysis with older sample by Eakman et al. (2010). The study conducted with a total of 285 individuals who is 60 and over age group and living in Karabuk (n=150) and Kırıkkale (n=135) city center. In order to test the psychometric properties of the scale, both exploratory and confirmatory factor analyzes were applied statistically. According to the results of the exploratory factor analysis, it was found that the Engagement in Meaningful Activities Survey consisted of two subdimensions called “Personal–Competence component” and “Social–Experiential component” similar to the original form, and had a structure explaining 60.8% of the total variance. According to the confirmatory factor analysis, the two-factor structure of the scale with 12 items was confirmed as a model with good fit indexes. The Cronbach Alpha .90 for the hole of Engagement in Meaningful Activities Survey, .81 for the “Personal–Competence component” and .86 for the “Social–Experiential component” show that the reliability level of the scale is high.

Keywords: Later Life, Activity, Activity In Later Life, Meaningful Activities, Meaningful Activities In Aging

Anahtar Kelimeler

İleri Yaş, Etkinlik

Kaynakça

• Bozek, Agnieszka; Tokarz, Aleksandra (2017). The Polish Adaptation of The Engagement Meaningful Activities Survey (EMAS). Roczniki Psychologiczne/ Annals of Psychology, 20(4), 895–929. Büyüköztürk, Şener (2013). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı (7.Basım). Ankara: Pegem A Yayıncılık. Anlamlı Etkinliklere Katılım Ölçeğinin Psikometrik Özellikleri Çokluk, Ömay; Şekercioülu, G.; Büyüköztürk, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik SPSS ve LISREL Uygulamaları. Ankara, Pegem Yayıncılık. Vernooij-Dassen, Myrra (2007). Meaningful Activities for People with Dementia.Aging & Mental Health, 11(4): 359–360. Diener Ed; Emmons Robert A; Larsen Randy J; Griffin Sharon (1985). The Satisfaction with Life Scale. Journal of Personality Assessment, 49(1):71–75. Durak Mithat; Şenol-Durak Emre; Gençöz Tülin (2010). Psychometric of The Satisfaction with Life Scale among Turkish University Students, and Elderly Adults. Social Indicators Research, 99(3);413–29. Eakman, Aaron M. (2013). Relationships between Meaningful Activity, Basic Psychological Needs, and Meaning in Life: Test of the Meaningful Activity and Life Meaning Model. OTJR: Occupation, Participation and Health, 33(2):99–109. Eakman, Aaron M.; Carlson, Mike E.; Clark, Florence A. (2010). Factor Structure, Reliability and Convergent Validity of The Engagement in Meaningful Activities Survey for Older Adults. OTJR:Occupation, Participation and Health, 30, 111–121. Egan, Mary; DeLaat, Denise M. (1994). Considering Spirituality in Occupational Therapy Practice. Canadian Journal of Occupational Therapy, 62(2):95–101. (Aktaran: Law, M., Polatajko, H., Baptiste, S., & Townsend, E. (1997). Core Concepts of Occupational Therapy. In Townsend, E. et al. (Eds.), Enabling Occupation: An Occupational Therapy Perspective, CAOT Publication ACE, Ottawa. p:29–56).