Küreselleşmenin Kimliksiz Kimlikleri

Yıl 2020, Sayı: 64, 369 - 398, 26.06.2020

Melek Eryentü Gürel

Öz

Sosyoloji literatürünün son yıllarda ki önemli kavramlarından biri küreselleşme bir diğeri de kimlik kavramıdır. Bu literatür içerisinde küreselleşmenin ve kimliğin ne olduğu, tarihsel arka planında neler olduğu, günümüzde nasıl bir seyir izlediği, gelinen noktanın hangi yönlerden olumlu, hangi yönlerden olumsuz değerlendirildiği farklı düşünce grupları tarafından ele alınmaktadır. Küreselleşme kavramı, uzun bir süredir dünyada ekonomik, sosyal, kültürel ve siyasal olayları ifade etmek için kullanılmaktadır. Küreselleşme sınırların belirsizleşmesiyle beraber sermaye hareketlerinin daha serbest hareket ettiği bir süreci ifade etmektedir. 1990’lı yılların başında hızını artıran, siyasi alanda Sovyetler Birliğinin dağılması, teknolojik alanda iletişim ve bilişim teknolojilerinin gelişmesi olarak kendini gösteren küreselleşme, kimlik üzerinde derin etkiler bırakmaktadır. Bununla beraber küreselleşme toplumsal yaşam üzerinde zamansal ve mekânsal ilkelerin istikrarsızlaştığı bir zemine yol açmaktadır. Hiçbir zaman sabit bir alan ve insan topluluğu sınırları içinde işlemeyen, her zaman sınırları aşan küreselleşmenin bu karakteri kriz ve bunalımlara yani kimliksizliğe yol açmaktadır. Bu yüzden günümüzde kimlikler, belirsizlik tarafından belirlenmiş duygulara ve parçalanmış kimliklere karşılık gelmektedir. Bu bağlamda çalışmamız, kimlik kavramını küreselleşme boyutunda zaman-mekân sıkışması perspektifinden ele almaktadır.

Anahtar Kelimeler

küreselleşme, zaman-mekan sıkışması, kimlik

Kaynakça

• Aka, A. (2010). “Kimliğe Teorik Yaklaşımlar”. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 34 (1), 17-24,
• Anık, M. (2012). Kimlik ve Çok Kültürcülük Sosyolojisi. İstanbul: Açılım Kitabevi. Aslanoğlu, R. (2000). Kent, Kimlik ve Küreselleşme. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Aydoğdu, H. (2004). “Modern Kimlikte Öznenin Ölümü”. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 10, 115-147,
• Atasoy, F. (2005). Küreselleşme ve Milliyetçilik. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Bauman, Z. (2012). Küreselleşme Toplumsal Sonuçları. (Çev.: Abdullah Yılmaz). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bilgin, N. (1994). Sosyal Bilimlerin Kavşağında Kimlik Sorunu, İzmir: Ege Yayıncılık.
• Burke, E. (2014). Tarih ve Toplumsal Kuram. (Çev.: Mete Tunçay). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Castells, M. (2005). Ağ Toplumunun Yükselişi- Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür 1. Cilt, (Çev.: Ebru Kılıç). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Castells, M. (2006). Kimliğin Gücü- Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür 2. Cilt. (Çev.: Ebru Kılıç). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. Chambers, I. (2014). Göç, Kültür, Kimlik. (Çev.: İsmail Türkmen, Mehmet Beşikçi). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Connoly, W. E. (1991). Kimlik ve Farklılık: Siyasetin Açmazlarına Dair Demokratik Çözüm Önerileri. (Çev.: Ferma Lekesizalın). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Çelik, H. (2012). “Küreselleşme Sürecinde Kimlik Tartışmaları ve Medyanın Rolü: Kosova Örneği”, Global Media Journal, 2(4), 22-42,
• Duman, Z. (2009). “Küreselleşme, Kimlik ve Çokkültürlülük”. Halil Rahman Açar (Ed.). Küreselleşme Sürecinde Eğitim Sorunlarının Felsefi Boyutu, 6-8 Mart 2010, 585-600, Ankara: Eğitim-Bir-Sen,
• Evre, B. (2011). “Geç / Modern veya Postmodern Bağlamda Değişen Siyasetin Yeni Biçimleri”. Lefke Avrupa Üniversitesi Dergisi, 2(1), 65-75,
• Featherstone, M. (2013). Postmodernizm ve Tüketim Kültürü. (Çev.: Mehmet Küçük). İstanbul: Ayrıntı Yayınları
• Giddens, A. (2000). Elimizden Kaçıp Giden Dünya, (Çev.: Osman Akınhay). İstanbul: Alfa Basın Yayım Dağıtımevi.
• Giddens, A. (2005). Sosyoloji. (Çev.: Cemal Güzel). Ankara: Ayraç Yayınevi.
• Giddens, A. (2010). Modernite ve Bireysel Kimlik (Geç Modern Çağda Benlik ve Toplum). (Çev.: Ümit Tatlıcan). İstanbul: Say Yayınları.
• Habermas J. (2008). Küreselleşme ve Milli Devletlerin Akıbeti. Ali Özcan (Ed.). İstanbul: Bakış Yayınları.
• Harvey, D. (2012). Postmodernliğin Durumu; Kültürel Değişimin Kökenleri. (Çev.: Sungur Savran). İstanbul: Melis Yayınları. (1990).
• Johnston, H. & Larana, E. & Gusfriend J. R. (1999) “Kimlikler, Şikayetler ve Yeni Sosyall Hareketler”. Serkan Özburun (Ed). Yeni Sosyal Hareketler. (ss. 131-158) içinde. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Kaplan, F. N. (2013). Global Kültür ve Kimlik: Britanya Örneği, BCC News ve Ken Loach Sinemasında Temsil. Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Karaca, N. (2011). Kimlik Sorunsalı: Üniversite Öğrencilerinde Kimlik ve Siyasal Aidiyet. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Karaduman, S. (2010). “Modernizmden Postmodernizme Kimliğin Yapısal Dönüşümü”. Journal of University, 17(5), 2886-2899,
• Keyman, E. F. (2000). Küreselleşme, Devlet, Kimlik / Farklılık: Uluslararası İlişkiler Kuramını Yeniden Düşünmek. (Çev.: Simten Coşar). İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
• Kiper, H. P. (2004). Küreselleşme Sürecinde Kentlerin Tarihsel Kültürel Değerlerinin Korunması: Türkiye-Bodrum Örneği. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Koçdemir, K. (2002). Küreselleşme. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Laclau, E. (2012). Evrensellik, Kimlik ve Özgürleşme. (Çev.: Ertuğrul Başer). İstanbul: Birikim Yayınları.
• Larrain, J. (1995). İdeoloji ve Kültürel Kimlik. (Çev.: Neşe Nur Domaniç). İstanbul: Sarmal Yayınevi.
• Morley, D. & Robins. K. (2011). Kimlik Mekanları: Küresel Medya, Elektronik Ortamlar ve Kültürel Sınırlar. (Çev.: Emrehan Zeybekoğlu). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Möngü, B. (2013). “Postmodernizm ve Postmodern Kimlik Anlayışı”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17 (2), 27-36,
• Özben, M. (2011). Kirlilik kavramı ve Aleviliğin Asimilasyonu, İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Özben, M. (2012). “Yüzer-Gezer Kimlikler: Turistler ve Aylaklar”. Hüseyin Köse(Ed.), Flanör Düşünce (ss. 163-173) içinde. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Özyurt, C. (2012). Küreselleşme Sürecinde Kimlik ve Farklılaşma. İstanbul: Açılım Kitap Yayınları.
• Ritzer, G. & Stepnisky, J. (2013). Çağdaş Sosyoloji Kuramları ve Klasik Kökenleri. (Çev.: Irmak Ertunç Hawison). Ankara: De Ki Basım Yayım.
• Robertson, R. (1999). Küreselleşme, Toplum Kuramı ve Küresel Kültür. (Çev.: Ümit Hüsrev Yolsal). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Tüzün, Ö. (2013). “Zaman-Mekan Sıkışması: Küreselleşme, Risk ve Belirsizlik”. Zülküf Kara (Ed.), Bauman Sosyolojisi (ss. 59-84) içinde. İstanbul: Ayrıntı Yayınlar.