DEĞER YİTİMİ VE KÖKSÜZLEŞTİRME BAĞLAMINDA CENGİZ AYTMATOV’UN ELVEDA GÜLSARI ROMANI

Yıl 2020, Sayı: 65, 199 - 217, 18.12.2020

Sevda Geçen Gökçen Sevim

Öz

Türk dünyasının güçlü kalemlerinden Cengiz Aytmatov,
mikrokozmostan makrokozmosa açılan bir yelpazede tüm canlılar için
yaşanılabilir bir evren tasarımı kurgular. O; eserlerinin merkezine tinsel
değerleri koyar ve yerelden evrensele, bireyden topluma ulaşan bir nitelikle
yaşamı ve düzeni sorgular. Elveda Gülsarı romanında başkarakter Tanabay ve
Gülsarı üzerinden vefa, sevgi, emek kavramlarını işleyen yazar; Sovyet rejimi
altındaki Kırgız toplumunun yaşadığı çatışmaları da sembolik bir anlatımla
verir. Dönemin sosyal ve politik koşullarının birey üzerindeki yıkıcı etkisi
felsefi ve psikolojik bir derinlikle anlatılır. Bu çalışmada Cengiz Aytmatov’un
Elveda Gülsarı romanı, içerdiği izlekler bağlamında incelenmiş; eserde değer
yitimi ve köksüzleştirme ekseninde tespit edilen çatışma unsurları, hermenötik
yöntemle disiplinlerarası ilişkiler dâhilinde ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Cengiz Aytmatov, Elveda Gülsarı, Roman

Kaynakça

• Althusser, Louis. (1994). İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları. Alp Tümertekin (Çev.). İstanbul: İthaki Yayınları.
• Aytmatov, Cengiz. (2005). Elveda Gülsarı. Ankara: Elips Yayınları.
• Bachelard, Gaston. (2008). Uzamın Poetikası. Alp Tümertekin (Çev.). İstanbul: İthaki Yayınları.
• Bachelard, Gaston. (2010). Sürenin Diyalektiği. Emine Sarıkartal (Çev.). İstanbul: İthaki Yayınları.
• Çelik, Yakup. (2009). Elveda Gülsarı ve Romanında Yüklendiği Değerler Bakımından Gülsarı ve Tanabay. Ramazan Korkmaz (Ed.). Cengiz Aytmatov. (s. 165-176). Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Çotuksöken, Betül. (2002). Felsefe: Özne- Söylem, İstanbul: İnkılap Kitabevi.
• Erkızan, Hatice Nur. “Betül Çotuksöken’de Öznenin Ontik, Epistemik ve Etik Kuruluşu”, İsmail Serin (Ed.). I. Uluslararası Felsefe Kongresi Bildiri Kitabı, Bursa, 2010, (s. 732-740). Bursa: Asa Yayınları.