BİR MİNYATÜRDEN HAREKETLE ISFAHAN OKULU VE RIZA ABBASİ

Yıl 2010, Sayı: 25, 85 - 97, 17.02.2011

Hamit Arbaş

Öz

Bu çalışmada Isfahan okulunun en önemli temsilcilerinden olan Rıza Abbasi’nin “Çizme Giymekte Olan Genç” konulu tek yapraklı minyatürü ele alınmaktadır. Rıza Abbasi’nin hayat evreleri ve eserlerinin özelliği adı geçen minyatürün anlaşılmasına ışık tutmaktadır. Eserin Rıza Abbasi’nin hayatının son dönemine ait oluşu, onun minyatür sanatına bakışını özetler niteliktedir. Bu minyatürde çizme giymekte olan bir genç ve ona yardım etmeye çalışan bir erkek konu edilmektedir. Eserin çevresi küçük bir ağaç, bulut motifi, içerisinde çiçek olan kartuşlar ve orijinal yazılarla süslenmiştir. Rıza Abbasi’nin minyatürleri dünyanın değişik bölgelerinde ve özellikle batıda yapılan müzayedelerde sergilenmekte ve satılmaktadır. Ayrıca sanatçının birçok eseri değişik müzelerde sergilenmektedir. Envanter defterinde, üzerinde çalıştığımız eserin geçmiş hareketleri için bilgi yer almamaktadır. Muhtemelen bu eser yukarıda işaret ettiğimiz müzayedelerden satın alınmış ve önemi sebebiyle iyi korunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Minyatür, Isfahan Okulu, Rıza Abbasi, Ağa Rıza, Rıza

Kaynakça

• AJEND, Yakup (H.Ş.1384/M.2005), Mekteb-i Nigargeri-yi Tebriz ve Kazvin- Meşhed, Tahran: Ferhengistan-ı Hüner Yay.
• AJEND, Yakup (H.Ş.1385/M.2006), Mekteb-i Nigargeri-yi Isfahan, Tahran: Ferhengistan-ı Hüner Yay.
• CANBY, Sheila R, (H.Ş.1378/M.1999a), Persian Masters, five Centuries of Paintings, çev.Ajend, Tahran: Mevlâ Yay.
• CANBY, Sheila R, (H.Ş. 1378/M.1999b), Persian Painting, çev.Hüseyni, Tahran: Danişgah-ı Hüner Yay.
• CANBY, Sheila, (H.Ş.1381/M.2002), Persian Painting, çev. Şayistefer, Tahran: Müessese-i Mutalaat-ı Hüner-i İslami.
• CANBY, Sheila R, (H.Ş.1384/M.2005), The Rebellious Reformer, çev. Ajend Tahran: Ferhengistan-ı Hüner Yay.
• CANBY, Sheila R, (H.Ş. 1387/M.2008), The Golden Age of Persian Art 1501- 1722, çev. Afşar, Tahran: Merkez Yay.
• CEVANİ, Asgar (H.Ş.1385/M.2006), Bünyanhayı Mekteb-i Nakkaşi-i Isfahan, Tahran: Ferhengistan-ı Hüner Yay.
• ÇAĞMAN, Filiz - Tanındı, Zeren (1979), Topkapı Sarayı Müzesi İslâm Minyatürleri, İstanbul: Tercüman Sanat ve Kültür Yay.
• Gazi Ahmet Kumi, (H,Ş.1366/M.1987), Gülistan-i Hüner, tah. Khansari, Tahran: Menuçihri Yay.
• GRAY, B, (H.Ş.1369/M.1990), Persian Painting, çev. Şerve, Tahran: Asr-ı Cedid Yay.
• İskender Bey Münşi, (H.Ş.1350/M.1971), Tarih-i Âlemara-ı Âbbasî, tah. Afşar, Tahran: Emir kebir Yay.
• Kerimzâde-i Tebrizi, Muhammed Ali (H.Ş.1376/M.1997), Ahval ve Asar-ı Nakkaşan-ı Kadim-i İran ve Berhi ez Meşahir-i Nigargeri-i Hint ve Osmanî I, Tahran:Mustofi Yay.
• KUHNEL, E, (H.Ş.1378/M.1999), A Survey of Persian Art, çev. Ajend Tahran: Mevlâ Yay.
• OCAK, Ahmet Yaşar (1999), Kalenderîler, Ankara: TTK Yay.
• PAKBÂZ, Ruyin(H.Ş.1380/M.2001), Nakkaşi-i İran ez Dirbâz ta İmrûz, Tahran: Zerrin ve Simin Yay.
• SOUDAVAR, A, (H.Ş.1374/M.1995), ―Rıza Abbasi ve Nakkaşi-i Isfahan‖, çev.Hemidi, Feslname-i Hüner, S. 28, s.315-346.
• SOUDAVAR, A, (H.Ş.1381/M.2002), Hüner-i Derbarhayı İran, çev. Muhammed Şemirani, Tahran: Karreng Yay.
• TANINDI, Zeren (2008), ―Rızâ-yi Abbâsî‖, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C.35, s.59–61.
• TAYLOR, Alice (1995), Book Arts of Isfahan, California.
• Valih-i Isfahani, Muhammed Yusuf, (H.Ş. 1372/M.1993), Huld-ı Berin (İran der Ruzgâr-ı Safeviyân), tah.Muhaddis, Tahran: Bünyad-ı Mevkûfat-ı Dr.Mahmut Afşar.
• WELCH, Anthony (1976) Artists For The Shah, Late Sixteeth-Century Painting At The Imperial of Iran, New Haven and Yale University Press.
• WELCH, Anthony, (H.Ş.1385/M.2006), Artists for The Shah, çev. Recebi, Tahran:Ferhengistan-ı Hüner Yay.