GEBZE’NİN DEMİRCİLER BELDESİNDE BİLİNMEYEN BİR HAMAM YAPISI

Yıl 2012, Sayı: 28, 105 - 117, 18.11.2013

Ahmet Yavuzyılmaz

Öz

Türk kültürünün en önemli mimari yapılarından olan hamamlar,
işlevleri ve mimarileri bakımından sanat tarihi ve mimari çalışmalarında
önemli bir yer teşkil eder. Türk milletinin çağlar boyu temizliğe verdiği
önem Türk Hamam mimarisinin ortaya çıkmasına ve gelişmesine neden
olmuştur. Hamamlar mimari kuruluşları, süslemeleri, ısıtma sistemleri ile
dikkate değer yapılardan olmuştur. Bu çalışmamızda Gebze’nin Demirciler
Beldesi’nde bulunan ve daha önce yayınlanmamış olan bir hamam yapısını
plan, mimari, malzeme ve süslenme açısından değerlendirerek Türk hamam
mimarisindeki yerini belirlemeye çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

Gebze, Demirciler Beldesi, hamam, su mimarisi

Kaynakça

• Altınsapan, E.(2009).Eskişehir Hamamları, Eskişehir.
• Aru, K. A. (1949). Türk Hamamları Etüdü, İstanbul.
• Birsen, E.(t.y) “Anadolu’da Türk Hamam Mimarisi”, Osmanlı Ansiklopedisi, C.12, İstanbul, 395-405.
• Çakmak, C. (2002). Tire Hamamları, Ankara.
• Çal, H. (1988). “Zile Hamamları”, Türk Etnografya Dergisi, S.18, Ankara. 103- 123.
• Çınar, S.(2010). Erzurum’da Hamam Mimarisi ve Hamam Kültürü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Denktaş M. (2000). Kayseri’deki Tarihi Su Yapıları, Kayseri.
• Doğan, N.Ş. (2008). Isparta’da Selçuklu ve Beylikler Dönemi Mimarisi, Isparta .
• Erat, B. (1997). Anadolu’da XIV. Yüzyıl Türk Hamam Mimarisi(Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Erat, B. (1999). “Anadolu’da Türk Hamam Mimarisi”, Osmanlı/Kültür ve Sanat, C.X, Ankara. 142-155
• Eravşar, O.(2004). Tokat Tarihi Su Yapıları (Hamamları), Konya.
• Erken, S. (1973). “Edirne Hamamları”, Vakıflar Dergisi, S. X, Ankara. 403- 420.
• Eyice S. (1955). “Türk Hamamları ve Bayezid Hamamı”, Türk Yurdu, S.244, 849-855.
• Eyice S. (1960). “İznik’te ‘Büyük Hamam’ ve Osmanlı Devri Hamamları Hakkında Bir Deneme”, Tarih Dergisi, C.XI, S.15, İstanbul. 99-120.
• Eyice S. (1997). “Hamam/Tarih ve Mimari”, Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, C. 15, İstanbul. 402- 430.
• Glück, H.(1927). “İslam Hamamlarının Menşei ve Tekamülü” (Çev. F.Köprülü), Türk Yurdu, S.27, İstanbul. 269-279.
• Klinhart, K. (1972). Turkische Baeder, Stuttgart.
• Önder, O.(2007). Sivas İli Merkezindeki Türk Devri Hamamları, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Önge, Y. (1970). “Anadolu Türk Mimarisinde Üstten Tabii Aydınlatma, Aydınlık Feneri”, Önasya, VI (64), Ankara. 6-7.
• Önge, Y. (1989).“Sinan’ın İnşa Ettiği Hamamlar”, VI. Vakıf Haftası Türk Vakıf Medeniyeti Çerçevesinde Mimar Sinan ve Dönemi Sempozyumu Bildirileri 5-8 Aralık 1988, İstanbul. 255-273.
• Önge, Y. (1988). “Sinan’ın İnşa Ettiği Hamamlar”, Mimarbaşı Koca Sinan Yaşadığı Çağ ve Eserleri 1, İstanbul. 403–428.
• Önge, Y. (1978).“Eski Türk Hamamlarında Aydınlatma”, Vakıflar Dergisi, S.12, Ankara. 121-136.
• Önge, Y. (1995). Anadolu’da XII – XIII Yüzyıl Türk Hamamları, Ankara.
• Uluçam, A.(1999). “Klasik Dönem Osmanlı Mimarisi”, Osmanlı Kültür ve Sanat, C.X, Ankara. 163-183.
• Ülgen, A.S.(1964). “Hamam”, TDVİA, C.V, İstanbul. 174-178.
• Ünver, A. S.(1973). “Türk Hamamı”, Belleten, XXXVII (145), Ankara. 87- 95.
• Yegül, F.(2006). Antik Çağ’da Hamamlar ve Yıkanma, İstanbul.