Öz
In the 18th century structure of Ottoman period, The Ishak Pasha palace was constructed splendidly and admirably with its location and architecture that it still reveals the dominance of beylics having voice in that region and the socio-economic power of the era. Having a gorgeous structure at least as palaces at city center despite the fact that it is far from center at the eastern borderland, it comes into prominence with its stone ornaments as its architectural features. Owning unique stone portals that are totally different from each other, the Palace attracts attention with its sculptural stone rubbing belonging to unique design that reaches to the summit and detailed ornament, made elaborately. Plantal, geometric figures, epigraphs, muqarnases and figurative ornaments in the decoration of the Palace differ by ornaments seen in other structural decorations. Having an important place with its ornaments, in the palace there has also been seen the impacts of orders (gothic, baroque, rococo) which enter Turkish art with westernization effects beside the impact of Seljuk architecture. Beside these order features, regional differences, Persian, Georgian, Caucasian impacts, authentic ornaments made by local foremen and characteristic themes of Turkish Art were also used coherently which has an influence in structural decoration that made the Palace unique.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ağrı İl Yıllığı. (1973). Ankara.
- Akok, M. (1961). “Ağrı Doğubayazıt’ta İshak Paşa Sarayı Röleve Ve Mimarisi” ,Türk Arkeoloji Dergisi, S.X-II, Ankara.30-48
- Arseven, C.E. (1970). Türk Sanatı, İstanbul.
- Arseven, C.E. (1954). Türk Sanat Tarihi, İstanbul.
- Aslanapa, O. (1986). Osmanlı Devri Mimarisi, İstanbul.
- Atasoy,N.(1972). İbrahim Paşa Sarayı,İstanbul.
- Bingöl, Y. (2008). İshak Paşa Sarayı, Ankara.
- Bingöl, Y. (1982). Der Ishak Paşcha Palast in Doğubayazıt am Berg Ararat, Berlin.
- Barışta, H.Ö.(1989). İstanbul Çeşmeleri-Bereketzade Çeşmesi,İstanbul.
- Başgelen, N. (1993). “İshak Paşa Sarayı”, Saray, S.III, 54-55.
- Bayburtluoğlu, Z. (1976). “Anadolu Selçuklu Devri Büyük Programlı Yapılarında Ön Yüz Düzeni”, Vakıflar Dergisi, S.XI. Ankara, 67
- Birol, A.İ.- Derman, Ç. (1991). Türk Tezyinatında Motifler, İstanbul.
- Bulat, M. (2007). “Modern Heykelin Doğuşu”, Sanat Dergisi, S.XI, Erzurum, 83-89.
- Bulat, M. (2007). “Form Ve Kompozisyon”, Sanat Dergisi, S.XII, Erzurum, 73Bulat, S.(1999). “Doğubayazıt İshak Paşa Sarayı Taş Süslemeleri”, (Yayınlanmamış Yüksek LisansTezi), Erzurum. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Bulat, S.(2004). “İshak Paşa Sarayı Taş Süslemeleri”, Güneşin Doğduğu Yer: Doğubayazıt Sempozyumu, İstanbul,292-309.
- Cantay, G. (2009). “Türk Süsleme Sanatı Bütünlüğünde İshak Paşa Kasrı Mimari Bezemesinin Değerlendirilmesi”, II. Uluslararası Ağrı Dağı Ve Nuh’un Gemisi Sempozyumu, İstanbul.264-265.
- Curatola, G. (2010). “Türkiye: Selçuklulardan Osmanlılara Sanat”, (Çev. K. Atakay İstanbul.
- Çetinor, B.(1984).’’ İshak Paşa Sarayı-Doğubayazıt’’, İlgi, S.40, İstanbul, 18. Çulpan, C. (1961). “Serviler II”. İstanbul, Darkot, B.(1979). ‘’Bayazıt’’, Mad. İslam Ansiklopedisi, C.II, İstanbul.
- Erkin, C. (1940). 1828-1829 Türk Rus Harbi (Kafkas Cephesi),İstanbul.
- Gündoğdu, H. (1986). “Hanedanlar Sarayları Konusunda Bir Deneme”, Atatürk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Araştırma Dergisi, S.XIV, Erzurum, 30-32.
- Gündoğdu, H. (1991). Doğubayazıt İshak Paşa Sarayı, Ankara.
- Gündoğdu, H. (1985). “Doğubayazıt’taki İshak Paşa Sarayı ve Gerçekler”, Milli Saraylar Sempozyumu (15-17 Kasım), İstanbul, 36-42.
- Gündoğdu, H. (2007). “Üslup Açısından İshak Paşa Sarayı Kapıları”, I. Uluslararası Ağrı Dağı Ve Nuh’un Gemisi Sempozyumu, İstanbul, 373-381.
- Goodwin, G. (1971). A. History of Ottaman Architecture, London.
- Konyalı, İ. H. (1960). Erzurum Tarihi, İstanbul.
- Kuban, D. (2003). Divriği Mucizesi, İstanbul.
- Kuban, D. (1954). Türk Barok Mimarisi Hakkında Bir Deneme, İstanbul.
- Kırzıoğlu, M. F. (1967). Osmanlıların Kafkas Ellerini Fethi (1451-1590), Ankara.
- Öney, G. (1968). “Anadolu Selçuklu Sanatında Hayat Ağacı Motifi”, Belleten, XXXII. Ankara,125-128
- Öney, G. ( 1970 ). “Anadolu Selçuklularında Heykel, Figürlü Kabartma ve Kaynakları Hakkında Notlar”, Selçuklu Araştırma Dergisi I. Ankara, 187-193
- Önder, M. ( 1996 ). Şahaserler Konuştukça, Ankara.
- Süreyya, M. (1308). Sicill-i Osmani (Tezkire-i Mesahir-i Osmaniyye), C. I, İstanbul.
- Süreyya, M. (1311). Sicill-i Osmani (Tezkire-i Mesahir-i Osmaniyye), C. II, İstanbul.
- Türk Ansiklopedisi. (1966).”Doğubayazıt’’ Mad. C. XIII. Ankara.
- Yetkin, S. K. (1984). İslam Mimarisinde Sanat, İstanbul.
- Yurttaş, H. (2004 ). “Türk Saray Mimarisi İçerisinde İshak Paşa Sarayı’nın Yeri”. Güneşin Doğduğu Yer: Doğubayazıt Sempozyumu, İstanbul, 255-266
Öz
Osmanlı Dönemi XVIII. yüzyıl yapısı olan İshak Paşa Sarayı; bu
bölgede söz sahibi olan beylerin egemenlik ve devrin sosyo-ekonomik
gücünü ortaya koyan, hayranlık uyandıran konum ve mimari açıdan da
oldukça görkemli bir şekilde inşa edilmiştir. Merkezden çok uzakta, doğu
sınır bölgemizde bulunmasına karşın en az merkezlerdeki saraylar kadar
görkemli bir yapıya sahip olan saray, mimari özellikleri kadar taş tezyinatıyla
da ön plana çıkmaktadır. Her biri birbirinden farklı taç kapılara sahip olan
saray, en üst noktaya kadar erişmiş heykelsi özgür tasarımlara ait taş
kabartmalarıyla, ince ince işlenmiş ayrıntılı bezemeleriyle dikkat çeker.
Saray’ın dekorasyonunda bitkisel, geometrik, kitabe ve kitabelikler,
mukarnaslar ile figürlü süslemeler diğer yapı dekorasyonlarında görülen
bezemelerden farklılık gösterir niteliktedir. Yoğun bezemeleriyle önemli bir
yere sahip olan İshak Paşa Sarayı’nda, Selçuklu etkilerinin görülmesiyle
birlikte, batılılaşma etkisiyle Türk Sanatı’na girmiş olan ( gotik, barok,
rokoko, ampir) üslupların da etkileri görülür. Bu üslup özellikleri ile birlikte
bölgesel farklıklar, İran, Gürcü, Kafkas etkileri, mahalli ustaların
kendilerinden bir şeyler katarak gerçekleştirdikleri bezemeler, Türk sanatına
özgü motifler bir bütünlük içerisinde kullanılarak, sarayı özel yapan bir yapı
dekorasyonunun oluşumunda etkili olmuştur.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Ağrı İl Yıllığı. (1973). Ankara.
- Akok, M. (1961). “Ağrı Doğubayazıt’ta İshak Paşa Sarayı Röleve Ve Mimarisi” ,Türk Arkeoloji Dergisi, S.X-II, Ankara.30-48
- Arseven, C.E. (1970). Türk Sanatı, İstanbul.
- Arseven, C.E. (1954). Türk Sanat Tarihi, İstanbul.
- Aslanapa, O. (1986). Osmanlı Devri Mimarisi, İstanbul.
- Atasoy,N.(1972). İbrahim Paşa Sarayı,İstanbul.
- Bingöl, Y. (2008). İshak Paşa Sarayı, Ankara.
- Bingöl, Y. (1982). Der Ishak Paşcha Palast in Doğubayazıt am Berg Ararat, Berlin.
- Barışta, H.Ö.(1989). İstanbul Çeşmeleri-Bereketzade Çeşmesi,İstanbul.
- Başgelen, N. (1993). “İshak Paşa Sarayı”, Saray, S.III, 54-55.
- Bayburtluoğlu, Z. (1976). “Anadolu Selçuklu Devri Büyük Programlı Yapılarında Ön Yüz Düzeni”, Vakıflar Dergisi, S.XI. Ankara, 67
- Birol, A.İ.- Derman, Ç. (1991). Türk Tezyinatında Motifler, İstanbul.
- Bulat, M. (2007). “Modern Heykelin Doğuşu”, Sanat Dergisi, S.XI, Erzurum, 83-89.
- Bulat, M. (2007). “Form Ve Kompozisyon”, Sanat Dergisi, S.XII, Erzurum, 73Bulat, S.(1999). “Doğubayazıt İshak Paşa Sarayı Taş Süslemeleri”, (Yayınlanmamış Yüksek LisansTezi), Erzurum. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Bulat, S.(2004). “İshak Paşa Sarayı Taş Süslemeleri”, Güneşin Doğduğu Yer: Doğubayazıt Sempozyumu, İstanbul,292-309.
- Cantay, G. (2009). “Türk Süsleme Sanatı Bütünlüğünde İshak Paşa Kasrı Mimari Bezemesinin Değerlendirilmesi”, II. Uluslararası Ağrı Dağı Ve Nuh’un Gemisi Sempozyumu, İstanbul.264-265.
- Curatola, G. (2010). “Türkiye: Selçuklulardan Osmanlılara Sanat”, (Çev. K. Atakay İstanbul.
- Çetinor, B.(1984).’’ İshak Paşa Sarayı-Doğubayazıt’’, İlgi, S.40, İstanbul, 18. Çulpan, C. (1961). “Serviler II”. İstanbul, Darkot, B.(1979). ‘’Bayazıt’’, Mad. İslam Ansiklopedisi, C.II, İstanbul.
- Erkin, C. (1940). 1828-1829 Türk Rus Harbi (Kafkas Cephesi),İstanbul.
- Gündoğdu, H. (1986). “Hanedanlar Sarayları Konusunda Bir Deneme”, Atatürk Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Araştırma Dergisi, S.XIV, Erzurum, 30-32.
- Gündoğdu, H. (1991). Doğubayazıt İshak Paşa Sarayı, Ankara.
- Gündoğdu, H. (1985). “Doğubayazıt’taki İshak Paşa Sarayı ve Gerçekler”, Milli Saraylar Sempozyumu (15-17 Kasım), İstanbul, 36-42.
- Gündoğdu, H. (2007). “Üslup Açısından İshak Paşa Sarayı Kapıları”, I. Uluslararası Ağrı Dağı Ve Nuh’un Gemisi Sempozyumu, İstanbul, 373-381.
- Goodwin, G. (1971). A. History of Ottaman Architecture, London.
- Konyalı, İ. H. (1960). Erzurum Tarihi, İstanbul.
- Kuban, D. (2003). Divriği Mucizesi, İstanbul.
- Kuban, D. (1954). Türk Barok Mimarisi Hakkında Bir Deneme, İstanbul.
- Kırzıoğlu, M. F. (1967). Osmanlıların Kafkas Ellerini Fethi (1451-1590), Ankara.
- Öney, G. (1968). “Anadolu Selçuklu Sanatında Hayat Ağacı Motifi”, Belleten, XXXII. Ankara,125-128
- Öney, G. ( 1970 ). “Anadolu Selçuklularında Heykel, Figürlü Kabartma ve Kaynakları Hakkında Notlar”, Selçuklu Araştırma Dergisi I. Ankara, 187-193
- Önder, M. ( 1996 ). Şahaserler Konuştukça, Ankara.
- Süreyya, M. (1308). Sicill-i Osmani (Tezkire-i Mesahir-i Osmaniyye), C. I, İstanbul.
- Süreyya, M. (1311). Sicill-i Osmani (Tezkire-i Mesahir-i Osmaniyye), C. II, İstanbul.
- Türk Ansiklopedisi. (1966).”Doğubayazıt’’ Mad. C. XIII. Ankara.
- Yetkin, S. K. (1984). İslam Mimarisinde Sanat, İstanbul.
- Yurttaş, H. (2004 ). “Türk Saray Mimarisi İçerisinde İshak Paşa Sarayı’nın Yeri”. Güneşin Doğduğu Yer: Doğubayazıt Sempozyumu, İstanbul, 255-266
Ayrıntılar
| Birincil Dil | tr;en |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 19 Kasım 2013 |
| Gönderilme Tarihi | 19 Kasım 2013 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2013 Sayı: 30 |
- Makale Dosyaları
Etik kurallarla ilgili maddelerin uygulanması konusunda etik kurul izni gerektiren çalışmalar için izinlerin alınıp, izinle ilgili bilgilere makalede yer verilmesi hususu kriterlere eklenmiştir. Bu doğrultuda dergimize gönderilen ve aşağıda belirtilen koşullara uyan makaleler için Etik Kurul İzni alınması gerekmektedir.
• Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme teknikleri kullanılarak katılımcılardan veri toplanmasını gerektiren nitel ya da nicel yaklaşımlarla yürütülen her türlü araştırmalar.
Ayrıca;
• Başkalarına ait ölçek, anket, fotoğrafların kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve belirtilmesi,
• Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi gerekmektedir.