DIŞAVURUMCU RESİM SANATINDA YABANCILAŞMA OLGUSU

Yıl 2017, Sayı: 39, 50 - 68, 06.12.2017

Ebru Güler

Öz

Teknolojik gelişme,
ekonomi, siyasal ve toplumsal koşullar gibi birçok etken  toplumlarda 
yabancılaşma olgusunu gündeme getirmiştir.  Yabancılaşmanın ortaya çıktığı toplumsal koşulların
sanatı ve sanatçıyı etkilemesi olağan olmuştur. Sanatçının ve sanatın bu
süreçte üstlendiği görev bireyin yabancılaşma sürecinde parçalanmışlığını,
sanatçı duyarlılığıyla algılayarak ve onların çevrelerini, dünyayı ve evreni
bir bütün olarak algılama kavrama ve anlamalarına yardım ederek, farklı
açılardan düşünmelerini sağlamıştır. Bu araştırmada, yabancılaşma olgusunun
resim sanatında nasıl ifade bulduğu, yabancılaşmanın dışavurumcu sanat akımında
nasıl ve ne şekilde ifade edildiğini ortaya koymak amaçlanmıştır. Araştırmada yöntem
olarak tarama modeli kullanılmış, eser incelemesinde ise Max Beckmann’ın “Gece”
eseri ikonolojik yöntem ile çözümlenmiştir. Araştırmada yabancılaşma kavramı,
sanatın ortamında yabancılaşma olgusu ve dışavurumcu resimde yabancılaşma konuları
üzerinde durulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Yabancılaşma, dışavrumculuk, ikonolojik yöntem

Kaynakça

• Antmen, A. (2010). 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar. Sel Yayıncılık, İstanbul.
• Bilgili, M. (2012). Dışavurumcu Resimde Modern İnsanın Yabancılaşması İnsan Doğası, Yabancılaşma ve Adalet Üzerine Prometheus İmgeleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale Üniversitesi.
• Çelik, F. (2005). Orta Öğretim Öğrencilerinin Okula Yabancılaşma Düzeylerinin Bazı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çukurova Üniversitesi.
• Demirer, T., Özbudun, S. (1998). Yabancılaşma. Öteki Yayınevi, Ankara.
• Durkheim, E. (2006). Toplumsal İsbölümü, (Çev.: Özer Ozankaya), Cem
• Yayınevi, İstanbul.
• Durkheim, E. (1992). İntihar, (çev. Ö.Ozankaya), İmge Kitabevi, Ankara.
• Ecevit, Y. (1998). Edebiyatta yabancılaşma ve yabancılaştırma. Virgul dergisi, C:14.
• Fischer, E. (1995). Sanatın Gerekliliği. Payel Yayınevi, İstanbul.
• Fromm, E. (1995). Çağımızın Özgürlük Sorunu, (çev. Bozkurt Güvenç), Gündoğan Yay.,Ankara.
• Göktürk, İ., Günalan, M. (2006). Modern Ve Geleneksel Değerler Arasında Yabancılaşan İnsan. Selçuk Karaman Üniversitesi İ.İ.B.F Dergisi, C: 11.
• Karabulut, C. (2003). Yabancılaşma ve Sanat. http://www.coskunkarabulut.com/yazi.asp?id=25&syf=5&listeleme=tarih adresinden 28.03.2013 tarihinde alınmıştır.
• Karasar, N. (1999). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayınları, Ankara.
• Kongar, E. (2012). Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği. Remzi Kitabevi, İstanbul.
• Marx, Karl (1970); Economic and Philosophic Manuscripts of 1844, (çev.: Martin Milligan), Lawrance and Wishard Ltd., London.
• Novack, G., Mandel,E. (1975). Marksist Yabancılaşma Kuramı, (çev. Olçay GÖÇMEN), Yücel Yay. İstanbul.
• Ofluoğlu,G., Büyükyılmaz, O. (2008). Yabancılaşmanın Teorik Gelişimi ve Tarihsel Süreç İçinde Farklı Alanlarda Görünümleri. Kamu-İş Dergisi, C:10:1.
• Panofsky, E. (1995). İkonografi ve İkonoloji Rönesans Sanatının İncelenmesine Giriş. (çev. Engin Akyürek). Afa Yayınları, İstanbul.
• Palmier, J.M. (1997). Das Wort ve Dışavurumculuk Üstüne Tartışma-Modernizmin Serüveni.(Haz. Enis Batur), Yapı Kredi Yayınları.
• Sanberk, İ. (2003). “Öğrenci Yabancılaşma Ölçeği (Bir Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması).” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çukurova Üniversitesi.
• Taş, L. (2007). Yabancılaşma ve Kimlik. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Üniversitesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Tolan, B. (1980). Çağdaş Toplumun Bunanılımı Anomi ve Yabancılaşma. A.İ.T.İ.A Yayınları, Ankara.
• Tuğcu, T. (2002). Yabancılaşma Problemi.Alesta Yayınları, Ankara.
• Tunalı, İ. (2003). Marksist Estetik. Kaynak yayınları. İstanbul
• Ulay, F. Max Beckmann, http://www.gorselsanatlar.org/archive.php?topic=16776.0, adresinden 26.05.2013 tarihinde alınmıştır.
• Uysal, A. (2008). 20. Yüzyıl sanatında yabancılaşma ve Sanat . Dokuz Eylül Üniversitesi
• Buca Eğitim Fakültesi Dergisi , C:24:48-35.
• Uysal, A. (2004). Araştırıcı Sanat Eleştirisi Yöntemine Göre Max Beckmann ‘ın Gece Adlı Eserinin Analizi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, C:5:4.
• http://www.gorselsanatlar.org/archive.php?topic=16776.0 adresinden 29.05.2013 tarihinde alınmıştır.
• http://tr.wikipedia.org/wiki/1918-1919_Alman_Devrimi adresinden 20.03.2017 tarihinde alınmıştır.