METİNLERARASILIK BAĞLAMINDA FANTASTİK TÜRK VE AMERİKAN SİNEMASI DRAKULA

Yıl 2018, Sayı: 40, 89 - 116, 28.04.2018

Ufuk Uğur , Sezen Altay

Öz

Sinema
ilk yıllarından itibaren kitleleri etkileyerek peşinden sürükleyen bir aygıt
olmuştur. Günümüzün en genç sanat disiplini olan sinema kendi yolculuğunda
çeşitli anlatı yapıları kullanmıştır. Başlangıçta Aristo’nun klasik geleneksel
anlatı yapısı benimsenerek filmler üretilirken ilerleyen yıllarda modern anlatı
yapısı oluşmuştur. Karma bir disiplin olan sinemada klasik anlatıdaki
özdeşleşme kavramı reddedilerek modern yapıda yabancılaşma unsuru öne
çıkmıştır. İzleyicinin film boyunca kendine verilen mesajı sorgulamasını
bekleyen modern anlatı yapısı yönetmenin egemenliğini kabul eder. Son yıllarda
postmodern yaklaşımın ortaya çıkması anlatı dilinde karmaşık bir biçim
oluşmasına neden olmuştur. Geleneksel ve modern anlatı unsurlarının çeşitli
yöntemler ile karma biçimde sunulması, olay zaman ve kahramanın kurgusal
yapısında kopukluklar oluşturmaktadır. Metinlerarasılık kavramı postmodern
yaklaşımın okuma yöntemi olarak kabul edilmekte ve kavram sinemada da sıklıkla
yer bulmaktadır. Farklı sinemasal metinlerin çeşitli yöntemlerle birbirini
alıntılaması Türk ve Amerikan sinemasında da örneklenmiştir. Birbirine gönderen
ve birbirini alıntılayan bu tür filmler özellikle fantastik türde karşımıza
çıkmaktadır. İçerik olarak birbirini kopyalayan bu türden çalışmalar çizgi
roman, dizi ya da sinema filmi olarak her iki ülke sinemasında da sıklıkla
başvurulan metinler olmuştur.   

Anahtar Kelimeler

Klasik, Modern, Postmodern, Sinema

Kaynakça

• Abisel, N. (1999). Popüler sinema ve türler. İstanbul: Alan Yayıncılık.
• Aristoteles. (1987). Poetika, 6.Bölüm. İsmail Tunalı (Çev.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Armes, R. (2011). Sinema ve gerçeklik. İstanbul: Doruk Yayınları.
• Aktulum, K. (2000). Metinlerarası ilişkiler. İstanbul: Öteki Yayınevi.
• Bakır, B. (2008). Sinema ve psikanaliz. İstanbul: Hayalet Kitap.
• Büyükdüvenci, S., Öztürk S. R. (2014). Postmodernizm ve sinema. Ankara: Dipnot Yayınevi.
• Demirhan, M., Scognamillo, G. (2005). Fantastik Türk sineması. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Erdemir, F. (2009). Postmodern sinemada kahramanın dönüşümü. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 35, 21-40.
• Field, S. (2005). Screenplay - the foundations of screenwriting. New York: Random House
• Fiske, J. (2003). İletişim çalışmalarına giriş. Süleyman İrvan (Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Furby, J., Hines C. (2014). Fantastik. Sena Yavuz (Çev.). İstanbul: Kolektif Kitap.
• Gök, C. (2007). Sinema ve gerçeklik. Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (2), 112-123.
• Günay, Ö. L. (2015). Hollywood’un 2000’li yıllardaki hedef kitlesi olarak gençlik ve gençliğin bilişsel gelişimlerinin fantastik sinemaya yansımaları: bir örnek olarak Yüzüklerin Efendisi üçlemesi (Yayımlanmamış Yüksek LisansTezi). Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
• Güngör, A. C. (2014). Auteur kavramı ve Metin Erksan sineması. International Journal of Social Science, 30 (1), 79-100.
• Gürata, A. (2004). Öznel zamanın izinde: sinemada postmodern zamanlar ve görüş noktası. Sinemada Anlatı ve Türler. Fatma Dalay Küçükkurt ve Ahmet Gürata (Der.). Ankara: Vadi Yayınları. IMDB. (2018). Erişim adresi: https://goo.gl/SRPbuE
• Makal, O. (1996). Fransız sineması. Ankara: Kitle Yayınları.
• Oluk, A. (2008). Klasik anlatı sineması. İstanbul: Hayalet Kitap.
• Özbanazı, O. O. (2004). Çağdaş Hollywood bilim kurgu sinemasında görsel etkiler ile yaratılan sinemasal gerçeklik (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Özen, Z. (2008). Parçalanmış sanat: sanat etkinliklerinin küresel Kapitalizmin Postmodern kültür koşullarındaki genel durumu üzerine bir deneme. Hece Dergisi, Erişim adresi: https://goo.gl/DLGiEY
• Özgür Ansiklopedi: Turkcewiki. (2018, 17 Aralık). Erişim adresi: https://goo.gl/vFN525
• Özon, N. (1990). 100 soruda sinema sanatı. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
• Parkan, M. (2015). Brecht estetiği ve sinema. İstanbul: Yazılama Yayınevi.
• Roloff, B., Seeßlen, G. (1995). Ütopik sinema – bilim kurgu sinemasının tarihi ve mitolojisi. Veysel Atayman (Çev.). İstanbul: Alan Yayıncılık.
• Scognamillo, G. (1996). Korkunun sanatları (korku ve sanat). İstanbul: İnkılap Kitapevi.
• Şahin, H. (2015). Günümüz sanatında üslup karmaşası ve pastiş. Art-E Dergisi, 15, 110-126.
• Şenel, S. (2009). Fantastik sinema ve günlük düşünce: Yüzüklerin Efendisi üzerine bir alımlama çalışması (Yayımlanmamış Yüksek lisans Tezi), Ege Üniversitesi, İzmir.
• Şentürk, R. (2009). Fiske ve Hartley’in televizyon teorisi. Marmara İletişim Dergisi, 14, 218-233.
• Uyanık, G. (1999). Fantastik ögeler ve iki öyküde yansıması Franz Kafka değişim Nikolay Vasilyeviç Gogol burun. Edebiyat ve Eleştiri Dergisi, 46, 56-68.
• Ünal, Y. (2008). Dram sanatı ve sinema. İstanbul: Hayalet Kitap.
• Todorov, T. (2016). Yazın kuramı. Sema-Mehmet Rıfat (Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Tolkien, J. R. R. (1999). Peri masalları üzerine. İstanbul: Altıkırkbeş.
• Ülger, B. (2012). Reklamda Postmodern kültürel analiz: yeni modernlik tecrübesinde ürünün estetikleştirilmesine dair bir inceleme, İçinde: İletişim Bilimlerinde Araştırma Yöntemleri Görsel Metin Çözümleme. Ankara: Ütopya.
• Vincenti, G. (2009). Sinema’nın yüzyılı. İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
• Yıldıran, Ö. Ü. (2011). Türk sineması’nda türler üzerine bir inceleme. Journal of Yasar University, 23 (6), 3866- 3877.