Disiplinlerarası Alanda Rölyef Üzerine Açılımlar: “Atölye İşleri” Örneği

Yıl 2019, Sayı: 43, 182 - 192, 26.10.2019

Tülay Özkul

https://doi.org/10.32547/ataunigsed.595727

Öz

Rölyef, herhangi bir düzlem üzerinde yükseltilerek ya da
alçaltılarak elde edilen bir heykel formudur. Günümüzde de mimariden
heykeltıraşlığa olduğu kadar endüstriyel üretimde de kendine bir yer edindiği
görülür. Zemin üzerine inşa edilen rölyef, gerek heykelin gerekse resmin sahip
olduğu biçimsel ve mekânsal koordinatları kullandığı için zengin bir dile
sahiptir.  Ancak günümüzde rölyef sanatı,
geçmişte olduğu gibi kullanılmaya devam etmesine karşın, günümüz sanatçıları
teknik bakımdan olduğu kadar kavramsal çerçeve açısından da yeni/özgün
uygulamalar ile rölyef sanatının gelişmesine katkı sağlarlar.

Bu araştırmanın temel amacı, geçmişten günümüze
rölyef heykelin konumunu merkeze alarak, bu bağlamda üretim yapan sanatçıların
uygulamaları ve yapılan bireysel üretimler üzerinden çağdaş sanata katkılarını
ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

Rölyef, heykel, resim, zemin, düzlem

The Relief within Interdisciplinary Field: A Study Through “StudioWork”

Öz

Relief is a form of sculpture
obtained by raising or lowering on any plane. Today, it is seen that this form
has gained a place in industrial production as well as in architecture and
sculpture. The relief built on the ground has a rich language because it uses
both the formal and spatial coordinates of both the sculpture and the painting.
However, although the relief art continues to be used as it was in the past,
today's artists contribute to the spread of relief art with new and original ways
in terms of conceptual frame work as well as in technical terms.

The aim of this research is to
reveal the contribution of artists working in this field in to contemporary art
with a focus on relief sculpture in a historical perspective and its effect on
its present meanings.

Anahtar Kelimeler

Relief, Sculpture, Painting, Ground, Platform

Kaynakça

• Absolon, K. (1949). The diluvial anthropomorpfic statues and drawings, especially the so-called Venuz Statuettes, discovered in Moracia: a comparative study. Arbitus Asiae, 12(3), 201-202.
• Allen, J. İ. (2017). Making chaos legible: a conversation with Leonardo Drew. A Publication of The International Sculpture Center, 36(9). Erişim adresi: https://www.sculpture.org/documents/scmag17/nov_17/ fullfeature.shtml
• Atıl, A. (2015). Rölyef heykel. Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, 14, 1-10.
• Bostancı, N. (2014). Paleolitik çağ kadınları. A. Engin, B. Helving ve B. Uysal (Ed.), Armizzi-Engin Özgen’e Armağan (s. 191-204) içinde. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
• Gombrich, E. H. (2015). Sanatın Öyküsü. (Ö. Erduran ve E. Erduran, Çev.). İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Hildebrand, A. (2016). Resimde ve heykelde biçim sorunu. (H. Anay, Çev.). İstanbul: Janus Yayıncılık.
• Hodder, I. (2006). Çatalhöyük, leoparın öyküsü, Türkiye’nin antik kasabasının gizemleri günışığına çıkıyor. (D. Şendil, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Kipleştirmek. (2019). Erişim adresi: https://kelimeler.gen.tr/kiplestirmek-nedir-ne-demek-193937
• McEvilley, T. (1999). Sculpture in the age of doubt. New York: Allworth Press.
• MoMA. (2019). Erişim adresi: https://www.moma.org/collection/works/81006
• Özkul, T. (2019). Çağdaş sanatta kütle yüzey ilişkisi (Sanatta Yeterlik Tezi). Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Ankara. YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 549029).
• Pera Müzesi. (2017). Sanatta Venüs. Erişim adresi: https://blog.peramuzesi.org.tr/sergiler/sanatta-venus/
• Rogers, L. R. (1969). Heykel. Londra: Oxford Üniversitesi Yayınları.
• Rona, Z. (2008). Eczacıbaşı sanat ansiklopedisi. (2. Cilt). İstanbul: Yem Yayınları.
• Rölyef. (2019). Etimoloji Türkçe. Erişim adresi: https://www.etimolojiturkce.com/kelime/r%C3%B6lyef
• Sadıkoğlu, P. (2007). Antik Mısır sanatı ve tarihsel akıştan günümüze etkiler. İstanbul: Boyut Matbaacılık.
• Sunan, Atalay, M. (2012). Keramik rölyef sanatı ve uygulama. 6. Uluslararası Eskişehir Pişmiş Toprak Sempozyumunda sunulan poster, Eskişehir. Erişim adresi: https://www.academia.edu/35647109/ keram%c4%b0k_r%c3%96lyef_sanatı_ve_uygulama_keramık_relıef_art_and_applıcatıon
• TDK. (2019). Rölyef. Erişim adresi: https://tdk.gov.tr
• Tekin, A. (2019). Paleolitik çağ’ın kadın figürinleri. Gorgon E-Dergisi, 6, 51-66.
• Tıgın, Y. (2014). Sanat-hayat bağlamında nesnelerin yeniden okunması (Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ankara. YÖK tez veri tabanından erişildi (Tez No. 367900).
• Turani, A. (2017). Dünya sanat tarihi. (20. Baskı). İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Waldman, D. ( 1992). Collage, assemblage and the found object. New York: Harry N. Abrams.
• Wang, Y. (2018). The relief problem: some notes from an art historian. Ars Orientalis, 48, 166–79.
• Wofford, T. (2018). Mark Bradford: Pickett's charge. Journal of The Association of Historians of American Art Panorama, 4.2. Erişim adresi: https://editions.lib.umn.edu/panorama/article/mark-bradford-picketts-charge/
• Wölfflin, H. (2015). Sanat Tarihinin Temel Kavramları. (A. Cemal, Çev.). İstanbul: Hayalperest Yayınevi.
• Yılmaz, B. (2015). Atık nesneden sanat yapıtına malzemenin dönüşümü. Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Hakemli Dergisi ART-E, 15, 185-197.
• Yılmaz, M. (2006). Heykel sanatı. Ankara: İmge Kitapevi.
• Görsel 1. Lassuel Kadını, M.Ö. 25000. Erişim adresi: http://arkeofili.com/paleolitik-donemden-en-etkileyici-10-venus/
• Görsel 2. Michelangelo, Musa, 1513-1515. Erişim adresi: http://picdeer.com/tag/musan%C4%B1nh%C3% BCkm%C3%BC
• Görsel 3. Mısır'daki Chnum Tapınağı'nda taş kabartma. Erişim adresi: https://www.google.com/search?q=M% C4%B1s%C4%B1r%27daki+Chnum+Tap%C4%B1na%C4%9F%C4%B1%27nda+ta%C5%9F+kabartma&tbm=isch&source=univ&sa=X&ved=2ahUKEwi4kuKm7jjAhWLuIsKHaCtDzYQsAR6BAgJEAE&biw=1920&bih=937#imgrc=HnU5MEWC7zyM-M:
• Görsel 4. Louise Nevelson, Gökyüzü Katedrali, 1958, 343.9 × 305.4 × 45.7 cm, boyalı ahşap. Erişim adresi: https://americanart.si.edu/artwork/sky-cathedral-34071.
• Görsel 5. Leonardo Drew, Numara 8, 1988, 108 × 120 × 4 inç, hayvan leşleri, hayvan derileri, tüyler, boya, kâğıt, ip ve tahta. Erişim adresi: https://art21.org/gallery/leonardo-drew-artwork-survey-1980s/
• Görsel 6. Leonardo Drew, Numara 185, 2016, x 121x134 x 30 inç, ahşap, boya, pastel ve vidalar. Erişim adresi: https://www.google.com/search?q=Leonardo+Drew,+Numara+185&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjCi7Lu_bjjAhVJa8AKHWDoC28Q_AUIECgB&biw=1920&bih=937#imgrc=hAabmc-CPpXviM
• Görsel 7. Mark Bradford, Pickett'in Ücreti, 2017–2018. Erişim adresi: https://www.latimes.com/entertainment/ arts/miranda/la-et-cam-mark-bradford-hauser-wirth-20180219-htmlstory.html.
• Görsel 8. Natalie Charkow Hollander, Regarding Piero/Piero Hakkında, 1999, Kireç taşı, 35.6 × 45.7 cm. Erişim adresi: https://quod.lib.umich.edu/a/ars/13441566.0048.006/--relief-problem-some-notes-from-an-art-historian?rgn=main;view=fulltext.
• Görsel 9. Natalie Charkow Hollander, 12 Mitolojik Görünüm, 1999, 30 x 48 x 5, Kireçtaşı. Erişim adresi: https://www.pinterest.es/ pin/368450813241784679
• Görsel 10. Tülay Özkul, Atölye işleri, 2019, Vurma-Kırma-Yontma Serisi, No. 1 Çekiç, 43x23x4 cm, No. 2 Keser/Bıçkı, 56x22x4 cm, No. 3 Tokmak, 45x22x4 cm, No. 4 Mucarta, 44x23x4 cm, No. 5 Nacak,56x22x4 cm. Tülay Özkul arşivinden alınmıştır.
• Görsel 11. Tülay Özkul, 2019, Kipleştirme Serisi, No. 1 Somun Anahtarı, 33x22x4 cm, No. 2 Alyan, 23x23x4 cm, No. 3 İşkence, 45x33x4 cm. Tülay Özkul arşivinden alınmıştır.
• Görsel 12. Tülay Özkul, 2019, Sıvama Boyama Serisi, No. 1 Mala, 43x22x4 cm, No. 2 Spatula, 34x21x4 cm, No. 3 Fırça, 33x23x4 cm. Tülay Özkul arşivinden alınmıştır.
• Görsel 13. Tülay Özkul, 2019, Koparma Serisi, No. 1 Tel makası, 36x22x4 cm, No. 2 Yan keski/Pense/Karga burun, 33x23x4 cm, No. 3 Kerpeten, 34x11x4 cm. Tülay Özkul arşivinden alınmıştır.