Radyo Çocuk Kulübü ve Müzik Yayınları Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2020, Cilt: 26 Sayı: Müzik Özel Sayısı, 338 - 352, 25.03.2020

Türker Erol

https://doi.org/10.32547/ataunigsed.684023

Öz

Radyo Çocuk Kulübü, sadece bir eğlence programı değil, dönemin çocuk terbiyesini radyonun nasıl ele aldığını gösteren, önemli bir program formatıdır. Radyo Çocuk Kulübü’nün programı, konserler, şarkılar, masallar, temsiller ve çocukların eğitimine yönelik konuşmalardan oluşmaktadır. Programda öne çıkan konuların başında müzik çalışmaları gelmektedir.
Bu araştırma, 1941 yılında faaliyetlerine başlayan Radyo Çocuk Kulübü’nün yayın içeriği ve amaçları üzerinedir. Küçük bir topluluk olarak başlayan Radyo Çocuk Kulübü, Neriman Hızır tarafından kurulmuş, daha sonra sayı olarak artarak, radyo çocuk tiyatrosu ve çocuk korosunun da kurulduğu bir programa dönüşmüştür. Koronun repertuvar seçimi ve çalıştırılması dönemin konservatuar mezunlarından besteci, Nedim Otyam tarafından yürütülmüştür.
Araştırmada doküman incelemesi modeli kullanılmış olup, 1941-1949 yılları arasında yayınlanmış Radyo dergisinin, Radyo Çocuk Kulübü ile ilgili yazıları incelenmiştir. Ayrıca Radyo Çocuk Saat’inde söylenen 25 çocuk şarkısı; ritim, tempo, dizi, tek seslilik ve çok seslilik uygulamaları bakımından incelenmiştir. İncelenen çocuk şarkılarından 4 tanesi halk ezgisi, 21 tanesi ise Halil Bedii Yönetken’e ait orijinal kompozisyonlardır. Sonuç olarak Radyo Çocuk Kulübü, radyo yayıncılığı bağlamında çocukların eğitimi için tasarlanan ilk sistemli ve uzun soluklu programdır. Müzik etkinlikleri, Radyo Çocuk Kulübü’nün çalışmalarının önemli bir kısmını oluşturmaktadır. Radyo Çocuk Kulübü Korosu, radyo kapsamında kurulan çocuk korolarının öncüsü ve sistemli çalışan ilk örneğidir. Radyo Çocuk Kulübü programının içeriği ve söylenen şarkılar, Cumhuriyet ideolojisinin kimlik inşasında, çocukların nasıl ele alındığını gösteren önemli bir yayın formatıdır.

Anahtar Kelimeler

Radyo Dergisi, Radyo Çocuk Kulübü, Nedim Otyam, Neriman Hızır, Koro

A Research on Radio Kids Club and Music Broadcasts

Öz

Radio Kids Club is not just an entertainment program; it is an important program format that shows how the radio handled the children's education of the period. The program of Radio Kids Club consists of concerts, songs, fairy tales, performances and speeches for the education of children. Music studies are the leading topics in the program.
This research is about the content and objectives of the Radio Kids Club, which started its activities in 1941. Radio Children's Club, which started as a small community, was founded by Neriman Hizir, and later increased in number, and turned into a program in which radio children's theater and children's choir were established. Chorus's repertoire selection and employment was conducted by Nedim Otyam, a composer graduate of the period.
The document review model was used in the research, and the articles of the Radio magazine, published between the years 1941 and 1949, about the Radio Children's Club were examined. In addition, 25 children's songs sung in Radio Children's Clock; Rhythm, tempo, scale, monophonic and polyphonic practices were examined. 4 of the children's songs examined are folk melodies and 21 are original compositions of Halil Bedii Yonetken. As a result, the Radio Kids Club is the first systematic and long-term program designed for the education of children in the context of radio broadcasting. Music events constitute an important part of the activities of the Radio Kids Club. Radio Children's Club Choir is the pioneer of the children's choirs established within the scope of the radio and the first example of working systematically. The content of the Radio Kids Club program and the songs sung are an important broadcasting format that shows how children are handled in the identity building of the Republic ideology.

Anahtar Kelimeler

Radio Magazine, Radio Kids Club, Nedim Otyam, Neriman Hizir, Chorus

Kaynakça

• Akalın, Ş. H. (2011). Türkçe sözlük. “Alegori” Ankara: Türk Dil Kurumu. 88.
• Aydemir, B. (2017). Sanatta Dirijizm devrimden telkine halkevleri inkılap oyunları. İstanbul: Mitos Boyut. Başkent Üniversitesi Özel Ayşeabla Okulları. (t.y.). Tarihçemiz. Erişim Adresi: http://ayseabla.k12.tr/kurumsal/ hakkimizda/tarihcemiz/
• Behar, C. (2008). Musikiden müziğe Osmanlı/Türk müziği: Gelenek ve modernlik. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Cankaya, Ö. (2003). Bir kitle iletişim kurumunun tarihi: TRT 1927-2000. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Ertuğ, H. R. (1945). Radyo ve Öğretim, Radyo, 40, 1.
• Gökalp, Z. (1968). Türkçülüğün esasları. İstanbul: Varlık Yayınevi.
• Hızır, N. (1942). Çocuk Saati Radyo Çocuk Kulübü. Radyo, 2, 30-31.
• Hızır, N. (1943). Radyo Çocuk Kulübü, Radyo, 14, 12.
• Hızır, N. (1944). Radyo Çocuk Kulübü Üç Yaşında. Radyo, 27, 11.
• Kocabaşoğlu, U. (1980). Şirket telsizinden devlet radyosuna. Ankara: A. Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
• Kuruoğlu, H. (2006). Propaganda ve Özgürlük Aracı Olarak Radyo. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kutluk, F. (1997). Müzik ve Politika. Ankara: Doruk Yayıncılık.
• Kutluk, F. ve Aşkın, C. (2016). Fırat Kutluk Cihat Aşkın ile Konuşuyor. İllüzyon Cumhuriyet’in Klasik Müzik Serüveni (Der. Fırat Kutluk). İstanbul: h2o Yayıncılık.
• Kütükçü, T. (2012). Radyoculuk geleneğimiz ve Türk musikisi. Ankara: Ötüken Neşriyat.
• Oransay, G. (1965). Batı tekniği ile yazan 60 Türk bağdar. Ankara: Küğ Yayını.
• Radyo Anketimiz. (1948). Radyo, 78-79-80, 39.
• Radyo Çocuk Kulübü ve Uzaklardaki Türk Çocukları. (1942). Radyo, 3, 22.
• Radyo Okul Programları. (1949). Radyo, 85-86, 28-29.
• Radyo Temsilleri. (1948). Radyo, 81-82, 21.
• Radyomuzda Çocuk Kulübü. (1941). Radyo, 1, 18.
• Radyomuzun Müzik Neşriyatı Tezgâhı Nasıl Çalışır?. (1942). Radyo, 2, 20-22.
• Satır, Ö. C. ve Reyhan, H. (2018). Yürü Türk Oğlu: Bir Cumhuriyet İdeolojisi Olarak Türk Kimliğinin İnşasında Marşlar ve Çocuk Şarkıları. Cumhuriyetin Müzik Politikaları (Der. Fırat Kutluk). İstanbul: h2o Yayıncılık.
• Say, A. (2005). Müzik ansiklopedisi. 3. Cilt. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Soykut, L. (1949). Müzik terbiyesi ve radyo. Radyo, 91-92-92, 1.
• Tör, V. N. (1942). Radyonun büyüsü. Radyo, 4, 15.
• Wikipedia. (t.y.) Nedim Otyam. Erişim adresi: https://tr.wikipedia.org/wiki/Nedim_Otyam
• Yazgan, T. (2015). Önce radyo vardı deneme yayınları ve sonraki yıllar (1927-2014). Ankara: Erdem Basın Yayın Dağıtım.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yönetken, H. B. (1953). 25 çocuk şarkısı (radyo çocuk saatinde söylenen şarkılardan). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• Yönetken, H. B. (1966). İlkokul müzik kılavuzu. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.