The Use of Woad Plant as A Natural Dye Source for Woolen Fabrics

Yıl 2020, Cilt: 26 Sayı: 45, 485 - 490, 22.10.2020

Fazlıhan Yılmaz

https://doi.org/10.32547/ataunigsed.705347

Öz

When consumers tend to textile products, they generally give priority to color and fashion. This shows how important color is in choosing a product. It is known that synthetic dyes are widely used nowadays whereas natural dyes were used in the coloring of textiles in past. In this study, it has been tested whether woad plant can be used as a natural dyestuff without fermentation in the coloration of woolen fabrics. For this purpose, experiments were carried out in different plant concentrations and the presence of different mordant substances and the obtained colors and fastnesses were analyzed. It has been determined that woad plant can be used in coloring of woolen fabrics directly without applying any previous process.

Anahtar Kelimeler

Color, Natural dye, Woad, Wool, Fastness

Çivit Otunun Yünlü Kumaşlar İçin Doğal Boyarmadde Kaynağı Olarak Kullanılması

Öz

Tüketiciler tekstil mamullerine yönelirken genellikle ilk başta renk ve moda olgusunu ön plana alırlar. Bu da bir ürünün seçiminde rengin ne kadar önemli olduğunu göstermektedir. Tekstil materyallerinin renklendirilmelerinde eskiden doğal boyalar kullanılırken, bugün yaygın olarak sentetik boyaların kullanıldığı bilinmektedir. Yapılan bu çalışmada ise çivit otu bitkisinin fermantasyon yapılmadan doğal boyarmadde kaynağı olarak yünlü kumaşların renklendirilmesinde kullanılıp kullanılamayacağı test edilmiştir. Bu amaçla farklı bitki konsantrasyonlarında ve farklı mordan maddelerinin varlığında denemeler gerçekleştirilmiş ve elde edilen renkler ve haslıklar incelenmiştir. Nihayetinde çivit otu bitkisinin hiçbir ön işleme tabi tutulmadan direkt olarak kullanımıyla yünlü kumaşları renklendirmede kullanılabileceği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Renk, Doğal boya, Çivit otu, Yün, Haslık

Kaynakça

• Angelini, L. G., Pistelli, L., Belloni, P., Bertoli, A., & Panconesi, S. (1997). Rubia tinctorum a source of natural dyes: agronomic evaluation, quantitative analysis of alizarin and industrial assays. Industrial Crops and Products, 6(3/4), 303-311. doi: http://doi.org/10.1016/s0926-6690(97)00021-6
• Bhatti, I. A., Adeel, S., & Abbas, M. (2011). Effect of radiation on textile dyeing. P. Hauser (Ed.), In Textile dyeing (p. 1-16), doi: http://doi.org/10.5772/19879
• Deo, H. T., & Desai, B. K. (1999). Dyeing of cotton and jute with tea as a natural dye. Coloration Technology, 115(7-8), 224-227. doi: https://doi.org/10.1111/j.1478-4408.1999.tb00360.x
• Deveoğlu, O., & Karadağ, R. (2011). Genel bir bakış: Doğal boyarmaddeler. Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 23(1), 21-32. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/165552
• Duran, K. (2008). Tekstilde renk ölçümü ve reçete çıkarma. İzmir: Ege Üniversitesi Tekstil ve Konfeksiyon Araştırma-Uygulama Merkezi.
• Etikan, S. (2011). Doğal boya geleneğinin Türk halı sanatında yeri ve önemi üzerine bir değerlendirme. Türk Sanatları Araştırmaları Dergisi, 1(1), 11-16. Erişim adresi: https://docplayer.biz.tr/39052819-Dogal-boya-geleneginin-turk-hali-sanatinda-yeri-ve-onemi-uzerine-bir-degerlendirme.html
• Genç, M. (2014). Başbakanlık Osmanlı arşiv belgelerinde kökboya ve cehri ile ilgili bazı kayıtlar. Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi, 7(13), 174-212. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/193454
• Güngörmez, H. (2015). Doğal boyalar ve tuz. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(1), 57-63. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/412760
• ISO 105-B02. (1994). Textiles-tests for color fastness (Part B02: Color fastness to artifical light). International Organization for Standardization, Brussels, Belgium.
• ISO 105-C10. (2006). Textiles-tests for color fastness (Part C10: Color fastness to washing with soap or soap and soda, Test Condition: Test A (1)). International Organization for Standardization, Geneva, Switzerland.
• Karadağ, R., (2007). Doğal boyamacılık. Ankara: T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Döner Sermaye İşletmesi Merkez Müdürlüğü.
• Kayabaşı, N., & Dellal, G. (2006). Türkiye’de farklı koyun ırklarından elde edilen yünlerin kökboya ile verdikleri renklerin subjektif ve objektif yöntemlerle değerlendirilmesi üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 10(3), 334-340. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/ download/article-file/193647
• Kızıl, S., & Kayabaşı, N. (2005). Muhabbet çiçeğinin (reseda lutea l.) boyama özelliklerinin belirlenmesi üzerine bir çalışma. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 18(2), 195-200. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/18197
• Ölmez, F. N. (2005). Yün halı ipliklerinin fındık (corylus avellana l.) yaprakları ile boyanmasından elde edilen renkler ve bazı haslık değerleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 15(1), 77-84. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/204879
• Önal, A., Eser, F., & Akıncı, İ. (2013). Extraction of dyestuff from basil (ocimum basilium) and ınvestigation of dyeing properties of cotton and wool fabrics using (ure+ammonia+calcium oxalate) mixture. Journal of New Results in Science, 2(2), 19-25. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/105180
• Parlak, T. (2007). Çoruh vadisinde bitkisel boya potansiyeli. Ankara: Atatürk Üniversitesi GSF Yayınları.
• Purwar, S. (2016). Application of natural dye on synthetic fabrics: A review. International Journal of Home Science, 2(2), 283-287. Erişim adresi: http://www.homesciencejournal.com/archives/2016/vol2issue2/PartE/2-2-40.pdf
• Schueren, L. V. D., & Clerck, K. D. (2012). Coloration and application of Ph-sensitive dyes on textile materials. Coloration Technology, 128, 82-90. doi: https://doi.org/10.1111/j.1478-4408.2011.00361.x
• Shams-Nateri, A., Hajipour, A., Dehnavi, E., & Ekrami, E. (2014). Colorimetric study on polyamides dyeing with weld and pomegranate peel natural dyes. Clothing and Textiles Research Journal, 32(2), 124-135. doi: https://doi.org/10.1177/0887302X14525658
• Stoker, K. G., Cooke, D. T., & Hill, D. J. (1999). An improved method fort he large-scale processing of woad (isatis tinctoria) for possible commercial production of woad indigo. Agris, 71(4), 315-320. Erişim adresi: https://agris.fao.org/agris-search/search.do?recordID=GB1999001887
• Yılmaz, F., & Bahtiyari, M. İ. (20017). Çeşitli bitkisel kaynaklarla yünlü kumaşların renklendirilmesi. Tekstil ve Mühendis, 24(106), 62-71. doi: https://doi.org/10.7216/1300759920172410602