Aylan Kurdi’den Sonra: Sanatta Göçün Kaydı

Yıl 2021, Cilt: 27 Sayı: 46, 249 - 257, 30.03.2021

Önder Yağmur , İbrahim Arslan

https://doi.org/10.32547/ataunigsed.841876

Öz

Binlerce yıl öncesinde yaşam biçimi olan göçebelik, bireylerin ve toplumların hayatını şekillendiren bir fiil olarak karşımıza çıkmaktadır. Neolitik devrimle yerleşik düzene geçen insanoğlu temel barınma ve beslenme ihtiyaçlarını karşılayabildiği alanlarda hayatlarına devam etmiştir; ancak göç hareketleri son bulmamış ve çağlar boyunca kültürlerarası etkileşime katkı yapmaya devam etmiştir. Tercih sonucu ya da zorunlu bir fiil olan göç; bireysel ve toplumsal düzeyde birçok farklı etki yarattığı gibi sanat alanında da birtakım yansımalar ve etkiler ile karşımıza çıkmaktadır. Göç ve göçmenlik kavramları üzerinden kişisel fikirlerini farklı disiplinler aracılığı ile izleyiciye aktaran sanatçılar, kendi deneyimlerini ya da göç ile sonuçlanmış savaşlar, afetler, açlık gibi toplum belleğinde yer edinmiş birçok olay veya durumu ele alarak incelemiştir. Sinema, edebiyat ve tiyatro gibi çeşitli alanlarda nesne edinilen göç; plastik sanatlar alanında da sıklıkla kullanılmaktadır. Dünya toplumu birçok göç hareketine ve buna bağlı olarak birçok trajediye şahitlik etmiştir ancak; yaşanan bazı olaylar büyük çapta etkiler yaratmıştır. Aylan Kurdi ve ailesinin 2015 yılında çıktığı göç yolunda trajik biçimde hayatlarını kaybetmesi de yakın zamanda yaşanan büyük trajedilerden biridir ve bu çalışmada Aylan Kurdi üzerinden işlenerek, göç teması etrafında şekillenen sanat eserleri incelenmiş, yaşanan olayın plastik sanatlara yansımaları Ai Weiwei, Banksy, Pekka Jylhä gibi seçilmiş sanatçıların yapıtları özelinde değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Plastik Sanatlar, Aylan Kurdi, Göç, Göçmen, Sanatsal Söylem

After Aylan Kurdi: Recording of Migration in Art

Öz

Nomadism, a way of life thousands of years ago, has emerged as an act that shapes the lives of individuals and societies. Having settled down with the Neolithic revolution, human beings continued their lives in areas where they could meet their basic shelter and nutritional needs; however, migration movements have not ceased and have continued to contribute to intercultural interaction throughout the ages. Immigration, as a result of choice or an obligatory act, creates many different effects on individual and social levels and it also appears with some reflections and effects in the field of art. The artists, who convey their ideas to the audience through different disciplines over the concepts of immigration, have examined their own experiences or many events or situations that have taken place in the memory of society such as wars, disasters, the hunger that resulted in migration. Migration, which is an object of various fields such as cinema, literature, and theater, is also frequently used in the field of plastic arts. The world community has witnessed many migration movements and related tragedies. Some events that took place had a massive impact. The tragic loss of Aylan Kurdi and her family on their migration route in 2015 is one of the major tragedies recently. In this study, the artworks shaped around the migration theme were examined through Aylan Kurdi, and the reflections of the event on plastic arts were evaluated through the works of the artists such as Ai Weiwei, Banksy, Pekka Jylhä.

Anahtar Kelimeler

Plastic Arts, Aylan Kurdi, Migration, Emigrant, Artistic Discourse

Kaynakça

• Adıgüzel, Y. (2016). Göç sosyolojisi (1 b.). Nobel Akademik Yayıncılık.
• Aksoy, Z. (2012). Uluslararası göç ve kültürlerarası iletişim. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(20), 292-303. https://www.sosyalarastirmalar.com/cilt5/cilt5sayi20_pdf/5_sosyoloji_felsefe/%20aksoy_zeynep. pdf
• Archey, K. (2016, Şubat). For photo op, Ai Weiwei poses as dead refugee toddler from iconic image. E-Flux Conversations. https://conversations.e-flux.com/t/for-photo-op-ai-weiwei-poses-as-dead-refugee-toddler-from -iconic-image/3169
• Banksy. (t.y.). Child in Venice [Fotoğraf]. Austin Museum of Popular Culture, Austin, Texas, United States. https://www.highsnobiety.com/p/banksy-migrant-child-venice-mural/
• Becker, J., & Şen, O. (t.y.). Aylan Kurdi duvar resmi [Grafiti]. https://www.nrz.de/panorama/graffiti-des-toten-fluechtlingsjungen-aylan-kurdi-zerstoert-id11940674.html
• Bond, S. E. (2017, Ekim). The hidden labor behind the luxurious colors of purple and indigo. Hyperallergic. https://hyperallergic.com/406979/the-hidden-labor-behind-the-luxurious-colors-of-purple-and-indigo/
• Bulat, M. (2010). Form ve kompozisyon. Sanat Dergisi, 0(12), 73-78. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/28932
• Carr-Gomm, S. (2018). Sanat- sanatın gizli dili. İnkılap Kitabevi.
• Castillo, F. S. (2018). Memorial [Heykel]. CentroCentro, Madrid, Spain. https://fundacionnmac.org/es/2018/12/ 18/fernando-sanchez-castillo-en-madrid/
• Çalışkan, S. (2018). Çağdaş sanat eserlerine göç olgusu perspektifiyle bir bakış. İdil, 7(41), 39-45. https://doi.org/ 10.7816/idil-07-41-06
• Çeber, T. (2018). Plastik sanatlardaki üretimlerde ele alınış biçimiyle göç olgusu. Sanat ve Tasarım Dergisi, 22, 97-109. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/609714
• D’Orazio, F. (2016). Aylan Kurdi Fotoğrafının Twitter’da ilk üç saat içinde aldığı etkileşim [Fotoğraf]. https://www.pulsarplatform.com/blog/2016/journey-of-an-image-from-a-beach-in-bodrum-to-twenty-million -screens-across-the-world/
• Dabashi, H. (2016, 4 Şubat). A portrait of the artist as a dead boy. Aljazeera. https://www.aljazeera.com/opinions/ 2016/2/4/a-portrait-of-the-artist-as-a-dead-boy
• Dedert, A. (2016, 10 Mart). Mainufer in Frankfurt: Riesiges mahnmal für toten flüchtlingsjungen Aylan. Stern. https://www.stern.de/kultur/kunst/aylan-kurdi--riesiges-mahnmal-in-frankfurt-fuer-toten-fluechtlingsjungen-6741916.html
• Fehily, T. (2016, 6 Şubat). There are better ways for Ai Weiwei to take a political stand than posing as a drowned infant. Theguardian. https://www.theguardian.com/artanddesign/2016/feb/06/there-are-better-ways-for-ai-weiwei-to-take-a-political-stand-than-posing-as-a-drowned-infant
• Finlandiya parasında Aylan’ın resmi. (2017, 5 Mayıs). Milliyet. https://www.milliyet.com.tr/dunya/finlandiya-parasinda-aylan-in-resmi-2444600
• Jylhä, P. (2016). Until the sea shell him free [Heykel]. Helsinki Contemporary Gallery, Helsinki, Finland. https://ollilaasanen.wordpress.com/2016/03/05/one-misfortune-at-a-time/
• Kınık, K. (2012). Göç, sürgün ve iltica. Hayat Sağlık Dergisi, 36-39. http://keremkinik.com/wp-content/uploads/2017/10/G%C3%B6%C3%A7-S%C3%BCrg%C3%BCn-ve-%C4%B0ltica.pdf
• Kurdi, A. (2015). Fas'lı mülteciler anısına performans [Fotoğraf]. https://www.dailymail.co.uk/news/article-3227703/Thirty-people-recreate-death-Alyan-Kurdi-laying sand-Moroccan-beach-dressed-clothes-drowned-Syrian-boy.html
• Küçüköner, M. (2005). Sanatta imge, simge ve gösterge ilişkilerine bir bakış. Sanat Dergisi, 0(7), 76-82. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/28857
• Lawrence, J. (1941). One-way ticket: Jacob Lawrence’s migration series [Resim]. The Museum of Modern Art, New York, NY, United States. https://www.moma.org/interactives/exhibitions/2015/onewayticket/panel/40/
• Meck, J. (2011). The Sea: A cultural history. Reaktion Books.
• Prevedel, L. (2017). Aylan Kurdi heykeli [Heykel]. https://www.hurriyet.com.tr/dunya/papadan-bmye-alan-kurdi-heykeli-40612818
• Rai. (2017, 16 Ekim). Papa Francesco dona statua dedicata al piccolo Aylan morto sulle coste turche. RaiNews. http://www.rainews.it/dl/rainews/media/Papa-Francesco-dona-statua-dedicato-al-piccolo-Aylan-morto-sulle-coste-turche-5f3c8a2b-4173-478e-a5d4-6fb672198496.html
• Roberts, D. (2016, 10 Mart). The drowned refugee Aylan Kurdi and other horrors on display at Helsinki contemporary. Finlandtoday. https://finlandtoday.fi/the-drowned-refugee-aylan-and-other-horrors-on-display -at-helsinki-contemporary/
• Šimić, L. (2018). My sea: On the waves of poetics and politics. Performance Research, 23, 74-78. https://doi.org/10.1080/13528165.2018.1518613
• Star Haber. (2017). Finlandiya’da basılan hatıra madeni 5 Euro [Fotoğraf]. https://www.star.com.tr/dunya/ paranin-uzerinde-o-fotograf-yer-alacak-haber-1214294/
• Şengünalp, C. (2020). Heykelin politik bir imgeye dönüşümü: Harburg anıtı örneği. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(2), 816-826. https://doi.org/10.46442/intjcss.837583
• Türk Dil Kurumu. (1998). Göç. Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlük (Cilt 1) içinde.
• Vis, F., & Goriunova, O. (2015). The ıconic ımage on social media: A rapid research response to the death of Aylan Kurdi. Visual Social Media Lab. https://www.scribd.com/document/293236608/Visual-Social-Media-Lab-The-Iconic-Image-on-Social-Media-a-rapid-research-response-to-the-death-of-Aylan-Kurdi#from_embe d
• Weiwei, A. (2016). Essential or impudent? The debate about art and refugees [Fotoğraf]. https://www.dw.com/ en/essential-or-impudent-the-debate-about-art-and-refugees/a-39177781
• Yedikardeş, C. (2020). Erzurum ili özelinde 3-6 yaş aralığındaki okul öncesi gruplarla temel becerileri geliştirmeye yönelik kil uygulamaları. Sanat Eğitimi Dergisi, 8(1), 22–31. https://www.sanategitimidergisi.com/makale/ pdf/1592310037.pdf