"All-Over'dan Devr-i Alem'e"

Yıl 2021, Cilt: 27 Sayı: 46, 302 - 308, 30.03.2021

Zekeriya Erdinç

https://doi.org/10.32547/ataunigsed.865716

Öz

Bu makale, modülasyon yasalarına tabi olduğu düşünülen başta resim ve heykel olmak üzere plastik sanatların özünde kıyasıya bir el ile göz çatışması olduğu iddiasıyla yazılmaya çalışılmıştır. Amaç gözün hükmettiği sanatsal tavırda temsil, elin hükmettiği sanatsal tavırda ise yapıtın başlı başına bir mevcudiyet şeklinde ortaya çıktığını göstermektir. Gözün egemen olduğu tavırda çizgi ve ışık kavramları öne çıkarken, elin egemen olduğu tavırda çizi, leke, diyagram, dijital, haptık, fraktal, dirimsellik kavramları öne çıkmaktadır. Makalenin ikinci amacı, elin hükmettiği, eyleme geçen bedenin tamamıyla ele dönüştüğü Soyut Dışavurum akımına bağlı kalınarak ve modülasyon kavramından esinlenilerek geliştirilen “Devr-Âlem” adı verilen bir mekanizmayı tartışmaya açmaktır. Göz Pollock’un “All-Over” adını verdiği imgesinde, plan olmaya meyilli fırça dışı araçlarla üretilen, “Devr-i Alem” de ise izleyicinin soluduğu hava niteliğindeki renkler (sprey boya) ve tüm varoluşu ile kendi ürettiği, plan olmaya meyilli çizinin, hacim olmaya meyilli planın fraktal gücünü görmekle yetinir. Burada sanat yapıtı, bilinenin aksine “Sanatın Gaz Hali” diye tanımlanan, interaktif katılımın önünü açarak deneyime dönüşen disiplinler arası bir eylemdir. Eylem sonucu yaratılan haptik uzamda bu optik (göze hitap eden) kökenli ebru tadında oluşum, izleyicilere baktıkları şeyden zevk almayı değil, bakmanın tadına varmayı öğütler.

Anahtar Kelimeler

Dirimsellik, Modülasyon, Soyut Dışavurum

From All-Over to Devr-i Alem

Öz

Plastic arts, especially painting and sculpture, are considered to be subject to modulation laws. In the article written with this idea, it is claimed that eye conflict with hands is determinant. The study aims to represent representation in the artistic attitude dominated by the eye, and in the artistic attitude dominated by the hand, to show that the work appears as a presence in itself. While the concepts of line and light come to the fore in the attitude dominated by the eye, the concepts of line, stain, diagram, digital, haptic, fractal, vitality come to the fore in the attitude dominated by the hand. The second aim of the article is to discuss a mechanism called the “Devr-Âlem”, which was developed by adhering to the Abstract Expressionism movement and inspired by the concept of modulation, in which the hand ruled and the body that takes action turns into a hand. In Pollock's image that he calls "All-Over", the eye is contented with seeing its power produced by non-brush tools that tend to plan. In “Devr-i Alem”, on the other hand, he is content with seeing the fractal power of the drawing that tends to be a plan, the plan that tends to be a volume, which the viewer breathes with the colors of air (spray paint) and his creation with all his existence. Here, contrary to popular belief, the work of art is an interdisciplinary action that is defined as “The Gas State of Art” and turns into the experience by opening the way for interactive participation. The cosmic formation of optical (appealing to the eye) originating in the space created as a result of action advises the audience not to enjoy what they look at, but to enjoy looking.

Anahtar Kelimeler

Vitalism, Modulation, Abstract Expressionism

Kaynakça

• Aubral, F., & Chateau, D. (2000). Figure, figural, ouverture philosophique, L’harmattan.
• Bernard, E. (1904). Paul Cézanne. L’Occident. Société Cezanne, 32, 17-30. https://www.societecezanne.fr/2016/ 08/04/1904/
• Deleuze, G. (1969). Difference et repétition. Presse Univercitaire de France.
• Deleuze, G. (1983). L’image-mouvement. Minuit.
• Deleuze, G. (2009). Duyumsamanın mantığı. (C. Batukan ve E. Erbay, Çev.). Norgunk Yayıncılık.
• Erdinç, Z. (2010). Devr-i Âlem [Metal Konstrüksiyon]. Zekeriya Erdinç kişisel arşivi.
• Erdinç, Z. (2017). Devr-i Âlem [Fotoğraf]. Zekeriya Erdinç kişisel arşivi.
• Erdinç, Z. (2019). Devr-i Âlem [İp Üzerine Sprey Boya]. Zekeriya Erdinç kişisel arşivi.
• Fried, M. (1976). Trois peintres Américains. Revue d’Esthétique, 1, 240-247. http://www.louismarin.fr/wp-content/uploads/sites/39/2019/05/Esthetique2_compressed.pdf
• Gaffiot, F. (1934). Dictionnaire Latin Français. Hachette.
• Kandinsky, W. (2009). Du spirituel dans l’art. Denöel Collections Folio/Essais.
• Klée, P. (2010). La theorie de l’art moderne. Gallimard.
• Krauss, R. (1978). L’atelier de Jackson Pollock. Macula.
• Krauss, R. 1998). Les derniers modernes, histoire de l’art en occident. Flammarion.
• Lefranc, D. (1950). Jackson Pollock at work in Long Island [Fotoğraf]. https://www.theguardian.com/books/2012 /feb/26/jackson-pollock-evelyn-toynton-review
• Lynton, N. (1982). Modern sanatın öyküsü (C. Çapan, Çev.). Remzi Kitapevi Yayınları.
• Maldiney, H. (2012). Regard, parole, espace. Du Cerf.
• Méredieu, D. F. (1994). Histoire matérielle et immatérielle de l’art moderne. Bordas Mame.
• Michaud, Y. (2003). L’art à l’état gazeux: Essai sur le triomphe de l’esthétique. Stock.
• Payant, R. (1979). La libération de la peinture. Musée d’Art Contemporain.
• Rosenberg, H. (1962). Les peintres d’action Américains. Les éditions de Minuit.
• Worringer, W. (1967). L’art Gothique (D. Decourdemande, Çev.). Gallimard.