SANAT NESNESİNİN ESTETİK DEĞERİ VE BAŞKALAŞIMI

Yıl 2012, Sayı: 22, 123 - 134, 03.04.2013

Musa Köksal

Öz

1900’lü yılların başından itibaren dünya düzenini değiştiren sayısız olaylara tanık oluruz. Yeni icatlar, yaşamı
kolaylaştırmaya yönelik teknik gelişmeler, sanayileşmenin hız kazanması, yaşanan savaşlar, toplumsal bunalımlar,
ekonomik krizler gibi oluşumlar aynı zamanda geleceğe dair korku ve kuşkuları da artırmıştır. Bu korkular ve kuşkular
karşısında gösterilen refleksler sanat ve felsefe alanında önemli karşılıklar bulmuştur. Özellikle sanat alanında deneysel ve
bilimsel yöntem arayışlarının bu dönemlerde yoğunlaşması, sanatın kabul gören değerlerinin yeniden ele alınmasına ve
sorgulanmasına yol açmıştır. Artık sanat uygulamaları kusursuz görsel oluşumlar yerine mantığın ve duyguların
kanıtlanabilir sonuçları üzerine araştırmayı gerektirmiştir. Bu dönemlerde, sanatın kabul gören geleneksel tanım ve
uygulamaları, estetik ve sanat disiplinleri yeniden gözden geçirilip alışılmadık sonuçlara ulaştırılmıştır. Dadaistlerin sanat
karşısındaki tutumları, Anti-sanat oluşumları, yüksek sanatı ve değerlerini reddederek, ironi yapılanmalarla ele almaları,
geleneksel sanat uygulamalarını ve kuramlarını yok sayarak sanatın nesnesini tamamen değiştirmiştir. Ele alınan konuda,
Dada akımının etkileri ve sanatın nesnesinde nasıl değişimlere neden olduğu araştırılmış; kendisinden sonraki sanat
oluşumlarına katkıları, örnekler ve referans kaynaklarla ele alınmıştır. Günümüz sanatının algı ve disiplin yapısındaki
tartışmalı noktalar araştırılırken, önemli düşünür ve sanatçılarının uygulama, söylem ve yaklaşımları araştırmaya dayanak
noktası oluşturmuştur.

Anahtar Kelimeler

nesne, eser, kavram, estetik, düşünce

Kaynakça

• ATAKAN, Nancy, Sanatta Alternatif Arayışlar, Karakalem Kitabevi Yayınları, İzmir, 2008.
• BAUDRILLARD, Jean, Sanat Komplosu, Çevirenler: Elçin Gen – Işık Ergüden, İletişim Yayınları, İstanbul, 2010.
• Çaresiz Stratejiler, Çeviren: Oğuz Adanır, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi, İstanbul, 2011.
• BÜRGER, Peter, Avangard Kuramı, Çev: Erol Özbek, İletişim Yayınları, İstanbul, 2010.
• CASSOU, Jean, Sembolizm Sanat Ansiklopedisi, Çevirenler: Özdemir İnce-İlhan Usmanbaş, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1994
• DE WARESQUIEL, Emmanuel, İsyankar Yüzyıl, Çev. İ. Yerguz, Sel Yayıncılık, İstanbul, 2004.
• ERGÜVEN, Mehmet, “Çıplak Nesne”, Sanat Dünyamız, (Sayı:75), Nisan. 2000.
• FOUCAULT, Michel, Bu Bir Pipo Değildir, Çeviren: Selahattin Hilav, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 1993.
• HOPKINS, David, Dada ve Gerçeküstücülük, Çeviren: Suat Kemal Angı, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara, 2006.
• KAGAN, S.Moissei, Estetik ve Sanat Notları, Çeviren: Aziz Çalışlar – Karakalem Kitabevi, İzmir, 2008.
• KAHRAMAN, Hasan Bülent, Sanatsal Gerçeklikler, Olgular ve Ötekileri, Agora Kitaplığı, İstanbul, 2005.
• TORCZYNER, Harry, Rene Magritte – Gerçek Resim Sanatı, Çeviren: Nil Boyacı, Düzlem Yayınları, İstanbul, 1992. İNTERNET KAYNAKLARI
• http://www.e-skop.com/skopdergi/cagdas-sanat-dile-geliyor/400, Çağdaş Sanat Piyasasında
• Koleksiyonerler (Erişim Tarihi:02.04.2012)
• http://www.msxlabs.org/forum/sanat/10773-kavramsal-sanat.html (Erişim Tarihi:04.04.2012)